آيه: 34 إِلاَّ الَّذِينَ تَابُواْ مِن قَبْلِ أَن تَقْدِرُواْ عَلَيْهِمْ فَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ
ترجمه:
مگر كساني كه پيش از آنكه بر آنان دست يابيد توبه كرده باشند، پس بدانيد كه خداوند آمرزنده و مهربان است .نكته ها:
چون در روايات به كسي كه مسلمانان را تهديد كند وبه روي آنان اسلحه بكشد، گرچه قتلي صورت نگيرد نيز مفسد في الارض گفته شده ، اين آيه توبه آنان را مطرح مي كند. بنابراين توبه ي محارب و مفسد، فقط كيفر تهديد و ارعاب را برمي دارد، نه كيفر قتل و سرقت را.يعني توبه در ((حق ّاللّله )) اثر دارد، نه ((حق ّ الناس ))، چون حق مردم مربوط به رضايت صاحبان حق ّ است . عنوان محارب ، حسابي دارد و عنوان قاتل و سارق ، حسابي ديگر. (84) .يعني اگر محارب مرتكب قتل شده و توبه كرد، حكم قصاص او باقي است ، ولي اگر فقط به تهديد و ارعاب دست زده و توبه كرد، كيفر محارب از او برداشته مي شود.مجازات هاي الهي جنبه ي تربيتي و اصلاح فرد و جامعه دارد، نه انتقام . از اين رو گناهكار بايد توبه كند و توبه او هم مؤثّر است .در رفع عقوبت ، احراز توبه ي واقعي لازم است . مثلا از طريق تغييري كه در اخلاق و رفتار و گفتار مجرم هويدا مي شود، يا به گواهي افراد عادل و مانند اينها توبه او ثابت شود.پيام ها:
1- راه توبه به روي همه باز است . (يحاربون الله و رسوله ... الا الّذين تابوا)2- توبه اي أثر دارد كه پيش از دستگيري و گرفتار شدن باشد. (من قبل ان تقدروا عليهم ) (در ساير گناهان هم توبه تا قبل از مرگ مفيد است . (85) )3- مغفرت خدا را باور كنيم . (فاعلموا ان ّ الله غفور رحيم )4- مغفرت خداوند همراه با رحمت است نه توبيخ و تحقير. (غفور رحيم )84-تفسير نمونه
85-نساء ، 18