آيه: 94 يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لَيَبْلُوَنَّكُمُ اللّهُ بِشَيْءٍ مِّنَ الصَّيْدِ تَنَالُهُ أَيْدِيكُمْ وَرِمَاحُكُمْ لِيَعْلَمَ اللّهُ مَن يَخَافُهُ بِالْغَيْبِ فَمَنِ اعْتَدَى بَعْدَ ذَلِكَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِيمٌ
ترجمه:
اي كساني كه ايمان آورده ايد! خداوند شمارا با چيزي از شكار كه دستها و نيزه هايتان به آن مي رسد مي آزمايد تا خداوند معلوم گرداند چه كسي در باطن از او بيم دارد (و تسليم فرمان اوست و از شكار مي گذرد) پس بعد از اين هر كه تجاوز كند، او را عذابي دردناك است .نكته ها:
در ايّام حج و حالت احرام ، حاجي حق ّ شكار ندارد. همان ايّام گاهي شكار تا نزديكي انسان مي آيد و مي توان به راحتّي به آن دست يافت ، ولي آزمايش الهي به اين است كه دست به شكار نزنيم . در حديث مي خوانيم : در عمره ي حديبيه حيوانات شكاري فراواني براي مسلمانان ظاهر شدند كه مسلمانان مي توانستند به راحتي آنان را صيد كنند. (189) .در قرآن ، مسأله ي شكم و غذا، به عنوان يكي از اسباب آزمايش الهي مطرح شده است ، به نمونه هاي زير توجّه كنيد:.الف : آدم و حوا در مسأله ي غذا شكست خوردند. (لا تقربا هذه الشجره) (190) .ب : بني اسرائيل در تحريم صيد ماهي در شنبه ها، شكست خوردند. (ولقد علمتم الّذين اعتدوا منكم في السبت ) (191) .ج : يكي از فرماندهان بني اسرائيل هنگام عبور سربازانش از يك منطقه و رسيدن به نهر، فرمان داد كه از آب آن ننوشند، ولي يارانش جز اندكي ، خوردند. (فشربوا منه الاّ قليلا) (192) .د: روزه گرفتن ، خود يك آزمايش بزرگ است . ه\\\' : نزديك آمدن شكار به حجاج در حالت احرام ، كه حق ّ صيد ندارند. (تناله أيديكم ).سؤال : انسان كه چيزي را آزمايش مي كند، براي اطلاع و علم است ، امّا خداوند كه همه چيز را مي داند چرا آزمايش مي كند?.پاسخ : حضرت علي (ع) در نهج البلاغه مي فرمايد: آزمايشات الهي براي آن است تا انسان در برابر حوادث تلخ و شيرين عكس العمل نشان دهد و در برابر آن ، استحقاق كيفر يا پاداش داشته باشد. (193) آري ، خداوند بر اساس عمل ، كيفر و پاداش مي دهد نه بر اساس علم خود، همان گونه كه ما نيز به خاطر علم به هنر و كارآيي فردي به او پاداش نمي دهيم ، بلكه بايد براي ما كاري از خود نشان دهد تا مزد بگيرد.سؤال : آيا مهمان وزائر خانه خدا، به خاطر شكار حيواني بايد به عذاب دردناك گرفتار شود?.پاسخ : خود شكاركردن ، عذاب دردناك ندارد، بلكه عذاب به خاطر شكستن قداست حرم و احرام و قانون شكني اوست . (من اعتدي بعد ذلك فله عذاب اليم ).پيام ها:
1- آزمايش مؤمنان ، يك سنّت قطعي پروردگار است . (يا ايّها الّذين آمنوا ليبلونّكم ) (حرف ((لام )) و فعل مضارع و نون تأكيد، نشانه ي قطعي بودن است )2- خداترسي آنجا آشكار مي شود كه زمينه ي گناه فراهم باشد و انسان خطا نكند. (تناله أيديكم )3- نعمت هاي در دسترس ، وسيله ي آزمايشند. (ليبلونّكم اللّه بشي ء ... تناله ايديكم )4- هر چيزي كه دست ما به آن مي رسد، رزق و حلال نيست . (تناله أيديكم )5- ملاك تقوا، خوف باطني است ، نه تنها حياي ظاهري . (يخافه بالغيب )6- تكليف و مسئوليّت ، بعد از ابلاغ است . (بعد ذلك ) 7- حاجي كه فرسنگ ها در بيابان ها به عشق حق ّ مي رود، گاهي يك شكاركوچك او را از پا در مي آورد و به نافرماني مي كشد كه نتيجه ي آن عذاب الهي است . (من اعتدي بعد ذلك فله عذاب اليم )189-تفسير نورالثقلين و كافي ، ج 4، ص 396
190-بقره ، 35
191-بقره ، 65
192-بقره ، 249
193-نهج البلاغه ، خطبه 192