آيه: 97 جَعَلَ اللّهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ قِيَامًا لِّلنَّاسِ وَالشَّهْرَ الْحَرَامَ وَالْهَدْيَ وَالْقَلاَئِدَ ذَلِكَ لِتَعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الأَرْضِ وَأَنَّ اللّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ
ترجمه:
خداوند، كعبه ي بيت الحرام را وسيله ي سامان بخشي و قوام مردم قرار داده و نيز ماه حرام و قرباني هاي بي نشان و نشان دار را (وسيله ي برپايي مردم قرار داده است ) اين براي آن است كه بدانيد خداوند آنچه (از اسرار) در آسمان ها و زمين است مي داند و خداوند به هر چيز آگاه است .نكته ها:
((قيام ))، وسيله ي پايدار بودن است ، مانند ستون ساختمان و عمود خيمه . (196) .امام صادق (ع) فرمود: خانه ي خدا را بيت الحرام مي نامند، به خاطر آن كه ورود كفّار به آنجا حرام است . (197) .((هدي ))، قرباني بي نشان است و ((قلائد))، قرباني هاي نشاندار.مركزيّت ، امنيّت ، قداست ، عبادت ، قدمت ، وحدت ، سياست و برائت ، معرفت ، سادگي ، صفا، خلوص و دوري از جدال ، شهوت و فسوق در حج است .ماههاي حرام عبارتند از: رجب ، ذيقعده ، ذيحجّه و محرّم كه جنگ در آنها ممنوع است .اجتماع ميليوني مسلمانان در مكّه ، بدون تشريفات وامتيازات وبدون جدال لفظي و نزاع عملي در مكاني مقدّس ، از امتيازات اسلام است و اگر به منافع گوناگوني كه در پرتو مراسم حج حاصل مي شود از قبيل : حلاليّت طلبيدن هنگام رفتن ، ديد و بازديد، رونق تجاري ، پرداخت خمس و زكات ، آشنايي با معارف و امّت ها، قرار گرفتن در قديمي ترين مركز توحيد، هم ناله شدن با انبيا و پا جاي پاي آنها قرار دادن ، توبه كردن در صحراي عرفات و مشعر، به ياد قيامت افتادن ، مانور سياسي و برائت از كفّار و ساير بركات را در نظر بگيريم ، مي فهميم كه اين برنامه هاي حج برخاسته از علم بي نهايت خدايي است كه بر همه چيز هستي آگاه است و هرگز علم محدود نمي تواند دستوري به اين جامعيّت و جذّابيّت صادر كند.پيام ها:
1- حج ، مايه ي ثبات و قوام است . (قياما للناس )2- سامان بخشي امور، نياز به تجمّع ، وحدت ، عبادت ، احترام و حرمت ، (بيت الحرام ) و آرامش و امنيّت (الشهرالحرام )، و كارهاي پنهان و بي نشان و با نشان (الهدي و القلائد) و تأمين غذاي مورد نياز دارد. (قياما للنّاس )3- كسي حق ّ قانونگذاري دارد كه از تمام هستي آگاه باشد. (يعلم ما في السماوات و ما في الارض )4- مسجد و مسلخ ، وسيله ي قوام دين و دنياي مردم است . (الكعبه... الهدي و القلائد) امام صادق (ع) فرمود: ((جعلها اللّه لدينهم و معيشتهم )) (198) 5- حجّي كه سبب قوام جامعه نباشد حج واقعي نيست . (الكعبه... قياما للناس )6- اگر جامعه ثبات داشته باشد، زمينه ي خداشناسي در آن رشد مي كند. (قياما... لتعلموا ان اللّه ...)196-مفردات راغب
197-تفسير نورالثقلين
198-تفسير برهان