موضع گيرى هايى كه مأمون انتظار نداشت
امام رضا (ع) به صور گوناگونى براى روبه رو شدنبا توطئه هاى مأمون اتّخاذ موضع كرد كه مأمون آن ها را قبلأ به
حساب نياورده بود.
نخستين موضع گيرى
امام تا وقتى كه در مدينه بود از پذيرفتن پيشنهاد مأمون خوددارى مى كرد و آن قدر سرسختى نشان داد تا بر همگان معلوم
بدارد كه مأمون به هيچ قيمتى از او دست بردار نمى باشد. حتى برخى
از متون تاريخى به اين نكته اشاره كرده اند كه دعوت امام از مدينه
به مرو با اختيار خود او صورت نگرفت و اجبار محض بود. اتّخاذ چنان موضع سرسختانه اى براى آن بود كه
مأمون بداند كه امام دستخوش نيرنگ وى قرار نمى گيرد و به خوبى به
هدف ها وتوطئه هاى پنهانيش آگاهى دارد... تازه به اين شيوه امام
توانسته بودشك مردم را نيزپيرامون آن رويداد برانگيزد.
موضع گيرى دوّم
به رغم آن كه مأمون از امام خواسته بود كه از خانواده اش هر كه را كه مى خواهد به مرو بياورد، امام با خود
هيچ كس حتى فرزندش جواد (ع) را هم نياورد . در حالى كه آن يك سفر
كوتاهى نبود، سفر مأموريتى بس بزرگ و طولانى بود كه بايد امام طبق
گفته مأمون رهبرى امّت اسلامى را در دست بگيرد. امام حتى مى دانست
كه از آن سفر برايش بازگشتى وجود ندارد.