تعيين خط سير ويژه براى امام
يكى از دستورهاى مأمون براى آوردن امام به مرواين بود كه «رجاء بن ابى ضحّاك» را مأمور كرده بود تا خط سير او را
بصره، اهواز و فارس قرار بدهد و هرگز از راه كوفه، جَبُّل وقم، امام
را نياورد.علت اين دستور هم واضح بود. زيرا اهل كوفه و قم
شيعه بودند و در مهرورزى نسبت به علويان و اهل بيت معروف بودند، به
ويژه كوفه كه از حسّاسيّت ويژه اى در قلمرو حكومتى برخوردار بود.
مأمون نمى خواست امام (ع) را با عبور از اين
شهرها بيشتر آنان را تحت تأثير قرار دهد و بر شيفتگيشان بيش از پيش
بيفزايد.برعكس، مردم بصره شديداً هواخواه عثمان بودند و
عباسيان نيز در اين شهد از موقعيّت خوبى برخوردار بودند. همين اهل
بصره بودند كه خانه هايشان به دست زيدالنّار، فرزند امام كاظم (ع)،
طعمه آتش گرديد.
آزمايش
مردمى بودن امام (ع)
مأمون گه گاه دست به اين آزمايش مى زد تاببيند امام از پايگاه مردمى برخوردار است يانه . در ضمن مى خواست بداند
كه چه موقع نفوذ گسترده امام در بين مردم عامل تشكيل دهنده يك خطر
جدى براى او بشمار مى آيد تا در كشتن وى هر چه زودتر اقدام كند. از
اين رو بود كه هر از چندى او مى خواست كه مثلاً با مردم به نماز
برود يا از اين قبيل آزمايش ها كه همه دليل بر شدّت وحشت او از
امام مى بود.