زيارت عاشورا در سيره‏ي ابرار - زیارت عاشورا در سیره ابرار نسخه متنی

زيارت عاشورا در سيره‏ي ابرار

محمد فتّاحي

عظمت زيارت عاشورا

در عظمت زيارت عاشورا همين بس كه از احاديث قدسيه بوده و ظاهر خبر صفوان بن جمّال مهران آن است كه خداوند متعال اين زيارت را به جبرئيل امين القاء كرده و او به رسول اكرم صلي‏الله‏عليه‏و‏آله رسانده و به وساطت ائمه عليهم‏السلام به صادق آل محمد عليهم‏السلام رسيد، و وقت اظهار اين حكم، زمان حضرت باقر عليه‏السلام بود، مثل ساير احكامي كه تأخير بيان آن‏ها به مصالح منوطه به خصوصيات زمان مي‏باشد.

بنابراين اين الفاظ شريفه از حديث قدسي معدود مي‏شوند و در شرف و فضيلت حليف قرآن مجيد و هم سنگ كتاب كريم مي‏شود چه هر دو كلام خدايند با اين تفاوت كه قرآن، كلام مُنزَل به الفاظ معينه و ترتيبات مخصوصه است به غرض اعجاز، لكن حديث قدسي به غرض اعجاز نيست.1

سيره‏ي عالمان در زيارت عاشورا

به خاطر عظمت بسيار زياد زيارت
در عظمت زيارت عاشورا همين بس كه از احاديث قدسيه بوده و ظاهر خبر صفوان بن جمّال مهران آن است كه خداوند متعال اين زيارت را به جبرئيل امين القاء كرده و او به رسول اكرم صلي‏الله‏عليه‏و‏آله رسانده است

عاشوراء شخصيّت‏هاي بزرگ ديني اهتمام خاصي را نسبت به آن داشتند كه در ذيل به ذكر چند نمونه از سيره‏ي اين علماي والا مقام مي‏پردازيم:

1 ـ سيره‏ي امام خميني رحمه‏الله

«در تمام مدّت اقامت ايشان در نجف اشرف، جز در موارد استثنايي برنامه زيارت هر شبه‏ي ايشان هرگز ترك نشد. در اغلب ايّام زيارتي، در كنار قبر امام حسين عليه‏السلام بودند و در دهه‏ي عاشورا، هر روز زيارت عاشوراي معروفه را با صد مرتبه سلام و صد مرتبه لعن مي‏خواندند».2

2 ـ وحيد بهبهاني رحمه‏الله

«معروف است كه آقا محمد باقر معروف به وحيد بهبهاني، زماني كه براي زيارت به حرم سيّد الشهداء مشرّف مي‏شد اوّل آستان كفش كن آن جناب را مي‏بوسيد و روي مبارك و محاسن شريف خود را بدان مي‏ماليد پس از آن، با خضوع و خشوع و رقّت قلب به اندرون حرم مشرف مي‏شد و زيارت مي‏كرد و در مصيبت امام حسين عليه‏السلام كمال احترام را مراعات مي‏فرمود».3

3 ـ شيخ مرتضي انصاري رحمه‏الله

در شرح احوال شيخ مرتضي انصاري رحمه‏الله ، نواده‏ي شيخ انصاري آورده‏اند كه؛ «از جمله عاداتش خواندن زيارت عاشورا بوده كه در هر روز، دو بار صبح و عصر آن را مي‏خواند و بر آن بسيار مواظبت مي‏نمود. بعد از وفاتش كسي او را در خواب ديد و از احوالش پرسيد، در جواب سه مرتبه فرمود: عاشورا، عاشورا، عاشورا».4

4 ـ ميرزاي محلاتي رحمه‏الله

فقيه زاهد عادل، مرحوم شيخ جواد عرب ـ كه مرجع تقليد گروهي از شيعيان عراق بوده ـ در شب 26 ماه صفر 1336 هـ . ق . در نجف اشرف در خواب حضرت عزرائيل (سلام اللّه‏ عليه) را مي‏بيند. پس از سلام از او مي‏پرسد؛ از كجا مي‏آيي؟

ـ از شيراز، و روح ميرزا ابراهيم محلاتي را قبض كردم.

ـ روح او در عالم برزخ در چه حالي است؟

ـ در بهترين حالات و در بهترين باغ‏هاي برزخ و خداوند هزار ملك موكّل او كرده است كه فرمان او را مي‏برند.

ـ براي چه عملي از اعمال به چنين مقامي رسيده است؟

ـ براي خواندن زيارت عاشورا.

(مرحوم ميرزاي محلاتي سي سال آخر عمرش، زيارت عاشورا را ترك نكرد و هر روز كه به سبب بيماري يا امري ديگر نمي‏توانست زيارت عاشورا بخواند، نايب مي‏گرفت).

وقتي كه آن مرحوم از خواب بيدار مي‏شود، فرداي آن شب، به منزل آيت اللّه‏ ميرزا محمد تقي شيرازي، ميرزاي دوّم مي‏رود و چون خواب خود را براي ميرزا نقل مي‏كند، ايشان مي‏گريند، سبب گريه را مي‏پرسند، مي‏فرمايد: ميرزاي محلاتي از دنيا رفت و استوانه‏ي فقه بود. گفتند؛ شيخ خوابي ديده و واقعيّت آن معلوم نيست. ميرزا مي‏فرمايد: بلي، خواب است امّا خواب شيخ مشكور است نه خواب افراد عادي.

فرداي آن روز، تلگراف در گذشت ميرزاي محلاتي از شيراز به نجف مخابره شد و صدق رؤياي شيخ آشكار گشت.5

5 ـ شدّت اعتقاد و ارادت به اهلبيت عصمت و طهارت عليه‏السلام

مرحوم حاج شيخ عبدالكريم حائري رضوان اللّه‏ عليه نقل مي‏كند؛ يك وقتي در محضر آيت اللّه‏ شيرازي در سامراء درس مي‏خوانديم در اثناي درس استاد بزرگ ما آيت اللّه‏ سيّد محمد فشاركي رحمه‏الله وارد شد در حالي كه آثار گرفتگي و انقباض از صورتش پيدا بود. معلوم بود كه پريشاني ايشان در اثر بروزِ وبا بود كه در آن زمان در عراق شيوع پيدا كرده بود. فرمود: شما مرا مجتهد مي‏دانيد يا نه؟ عرض كرديم: بلي فرمود: عادل مي‏دانيد؟ عرض كرديم: بلي (مقصود اين است كه از آن‏ها اقرار بگيرد كه شرايط حكم و فتوي را دارد يا نه؟) آن وقت فرمود: من به تمامي شيعيان سامراء از زن و مرد حكم مي‏كنم كه هر يك از ايشان يك فقره زيارت عاشورا نيابتا از والده‏ي محترم امام زمان عليه‏السلام بخوانند و آن محترم را نزد فرزندش حضرت ولي امر عجل اللّه‏ تعالي فرجه الشريف شفيع قرار دهند كه آن حضرت، نزد خداوند متعال شفاعت نمايد تا خداوند شيعيان را از اين بلا نجات دهد.

مرحوم حائري فرمود: همين‏كه اين حكم صادر گرديد چون مقام ترس بود همه شيعيان ساكن سامراء اطاعت نمودند و در نتيجه يك نفر شيعه در سامراء تلف نشد در حالي كه هر روز ده، پانزده نفر غير شيعه در اثر وبا تلف مي‏شدند.6

6 ـ اگر نبود الفين و زيارت عاشوراء!

فرزند مرحوم علامه حلّي رحمة اللّه‏ عليه علاّمه را در خواب ديد و از احوال نشأه‏ي آخرت از او سئوال كرد جواب فرمود: «لولا كتاب الالفين و زيارة الحسين لأَهلكتني الفتاوي».

يعني اگر نبود كتاب الفين و زيارت امام حسين عليه‏السلام ، فتواهاي من، مرا هلاك مي‏كرد.

آن مرحوم مداومت به زيارت امام حسين عليه‏السلام داشته و در كتاب الفين دو هزار دليل و برهان براي حقانيت و تقدم و افضليّت امير المؤمنين عليه‏السلام بر سايرين و بطلان خلافت ديگران اقامه نموده است.7

1 ـ مفاتيح الجنان، حاج‏شيخ عباس قمي، باب سوّم.

2 ـ سيماني فرزانگان، علي مختاري، چاپ پنجم، ص179.

3 ـ قصص العلماء، ص202.

4 ـ زندگاني و شخصيّت شيخ انصاري، ص377.

5 ـ داستانهاي شگفت، شهيد دستغيب، ص274 ـ 273.

6 ـ الكلام يجر الكلام، سيد احمد زنجاني، ج1 ص54.

7 ـ روضات الجنات، ج2 ص282.