بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید وي در ادامه ميگويد، مفسران راجع به حروف رمز اول سورهها باهم اختلاف دارند. و محققان آنرا از تشابهات قرآن دانند، و مردم را بر فهمآن ناتوان بينند.بعضي گويند خداوند را در هر كتاب آسماني سّري است، و اينحروف در قرآن سّر الهي است. برخي ديگر آنها را نام سوره يا نام پيامبرمانند طه و يس و بعضي آنهارا سوگند خداوند به آن حروفدانند.اما خود نظري عارفانه داشته و ميگويد: الم ، نوازشي است، به زبان اشارت كه با مهتر عالم ميگويدوبه رمز الف ، لام و ميم ميگويد: اي سيد،از پرده واسطه جبريل يك دم در گذر تا صفت عشق، نقاب تعزز فرو گذارد. در آنشگفتيهاي پنهان و ذخيرههاي عيسي كه تورا ساخته است بنمايد. الف ، پيشواي حروف است و در ميان حروف معرف، به ديگر حروفپيوند ندارد، ولي ديگر حروف، به الف پيوند دارد، الف از اهّم حروف و ديگر حرفها رنگارنگ ونار هستند. پسهر حرفي از آن سه حرف، چراغي است از نور اعظم افروخته، آفتابي است از شرقحقيقت طالع گشته وبه آسمان غيرت ترقي يافته، صفات بشري و كدورتهاي خلقحجاب آن نور است و تا حجاب برجاست، طمع يافتن آن نور خطاست. در واقع وي علت پنهان ماندن اين رموز در قرآن را نتيجه وجودحجابهايي در عقل و جان انسانها دانسته، و ميگويد زماني ما به اسرار آنها پيخواهيم برد كه حجابها را از دل و جان برداريم. عروس حضرت قرآن نقاب آنگه براندازد كه دارالملك ايمان را مجرد يابد از غوغا
مرحوم طالقاني(22)
مرحوم طالقاني،مفسر بزرگ قرآن، در زمينه حروف رمز در قرآن، ميگويد: درباره حروفي كه اوايل بعضي از سورهها آمده رايها و نظرهايي استكه براي تاييد بعضي رواياتي آورده شده از مجموع اين نظرها و روايات چنينبرميآيد كه ذكر اين حروف براي بيان مقصودي است، و آن مقصود را اجمالابواسطه يا بدون واسطه ميتوان فهميد، يا براي همين است كه راه تفكر بازشود و عقلهاي ايماني بكارافتد. و بدين وسيله در اين كتاب معجزه آسمانيبيشتر تدبر گردد. به عبارتي اين مفسر بزرگ قرآن تصريح دارد كه راز و رمز اينحروف براي بشر قابل فهم و بررسي بوده، و خود اين حروف، انگيزهاي است برايتدبر و تعقل هر چه بيشتر در قرآن. وي در ادامه، پس از جمع آوري نظرات و دلايل معتبر ديگر مفسرانميگويد: اكنون احتمالاتي كه بنظرميرسد و نظرهاي معروف علما تفسير وروايت توجيه و بياني كه درباره هر نظري ميتوان گفت اين است كه، نامهاي سورههايي باشد كه بااين حروفآغاز شده، اين نظر را ميتوان چنين توجيه نمود كه اين حروف مخصوص، اشارهبه آيات مخصوصي باشد كه در آنسوره است و حروف اول آن آيات مانند حروف اول سوره ميباشد، چون توجه بهآن آيات و تامل در آن مورد نظر بوده حروف اول سوره شبيه به آن يا بعضآن آورده شده است. چنانچه بيت ممتاز يك قصيده را بيتالقصيده گويند و در آغاز قصيدهميآوردند يا از مجموع مقاله بحثي جملهاي از آن را انتخاب مينمايند وعنوان قرار ميدهند مثلا در سوره بقره آياتي است كه با الم شروعشده: المتر الي الذين خرجوا و يا الم ترالي ملاء من بنياسرائيل ،يا المتر الي الذي حاج ابراهيم ،اين آيات در اواخر سوره پي درپي و نزديك به هم آمده، مانند اين مطلب را در سورههاي ديگري كه با حروفجدا جدا شروع شده ميتوان يافت. همچنين هر يك از اين حروف، اشاره بهاسم و صفتي از خداوند است يا بعضي روشنبينان گويند، عالم ظهور و صفات واسماء خداوند است. و هر پديدهاي مظهر يك اسم يا چند اسم ميباشد.چنانكه نوربسيط بحسب استعداد اجسام بصورت و رنگي در ميآيد، يا اعمال و آثار آدمي هريك ظهور صفت و خلقي از اوست. كساني گويند كه حروف افتتاحيه سورههااشارات و رموزيست بحوادث آينده مانند: زمان تاسيس و انقراض و مدت حكومتهاو بقاء و فناء ملل، بعضي منشاء اين پيشگوئيها را تركيبات عددي از اين حروفدانستهاند، و بعضي گويند دلالت بر اسماء و صفاتي دارد كه مفاتيح غيب ومنشاء آثارند. حوادثي كه مربوط به هر موضوعي است.