لطفا منتظر باشید ...
اسرار و معارف حج
اماكن و آثار
طرح جايگزين شود.ربذه كجا است؟سيد على قاضى عسكر
ربذه تبعيدگاه ابوذر، صحابى با وفا و جليل القدر پيامبرخدا(صلى الله عليه وآله) است. شيعيان به دليل عشق و علاقه اى كه به ابوذر دارند، در سفر به مدينه منوره، بسيار علاقمندند تا به منطقه ربذه رفته، از نزديك قبر اين صحابى مظلوم و غريب را زيارت كنند.مكانى كه ميان ايرانيان به «ربذه» شهرت يافته و گاهى حتى علما و بزرگان نيز به آنجا مى رفتند و بر سر قبرى كه تصور مى كردند قبر ابوذر است، فاتحه مى خواندند، در اطراف قريه اى به نام «واسط»، در جاده قديم مدينه ـ مكه قرار داشت، كه حدود 128 كيلومتر با مدينه فاصله دارد.از جمله بزرگانى كه به اين منطقه سفر كرده اند، مرحوم علاّمه محمد تقى جعفرى(رحمه الله)است. استاد سيد محمد باقر نجفى، مؤلف كتاب «مدينه شناسى» در اين باره مى نويسد:«در اسفند سال 1356 وقتى از سفر پژوهشىِ مصر باز گشتم، حضور ايشان رسيدم، ضمن گفتگو در باره پژوهش هايى كه در مدينه و قاهره داشتم، يادى از سفر خود به مدينه و ربذه به ميان آوردند. با تعجب پرسيدم: ربذه؟ گفتند: آرى، با جمعى از دوستان همسفر، در مدينه ماشينى اجاره كرديم و خواستيم تا ما را به ربذه ببرد، راننده هم راه را مى دانست و ما را به آنجا برد، در اين سفر حال و هواى خاصى داشتيم، نيم ساعتى به طول انجاميد تا آنجا رسيديم، وقتى به بناى مخروبه قبر ابوذر، صحابى پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) رسيديم، شور و حالى به ما دست داد كه وصف ناپذير است...»
بسيارى از نويسندگان نيز كه در باره ابوذر كتاب نوشته و به محلّ شهادت او; يعنى ربذه اشاره دارند، همين منطقه را به عنوان «ربذه» شناسانده اند كه به برخى از آنها اشاره مى شود:مرحوم حسين عماد زاده در مورد قبر ابوذر مى نويسد:«جناب ابى ذر ـ رضوان الله عليه ـ در قريه واسط ما بين مكه و مدينه، از مدينه به طرف مكه به فاصله 128 كيلومتر طرف چپ جاده آسفالته، به فاصله 200 متر در قبرستان آن واقع است.»
آقاى اصغر قائدان در اين زمينه مى نويسد:«بيابان مشهورِ ربذه در شرق مدينه; يعنى به سوى يَنبُع يا ينبوع (نزديكى ساحل درياى سرخ) واقع شده است. در سمتِ چپ جاده يا راه مدينه ـ ينبوع آرامگاه ابوذر غفارى، آن يار با وفاى رسول خدا(صلى الله عليه وآله) و از بهترين و پاك ترين صحابه و اركان اوّليّه شيعه است كه هيچگاه از حمايت امام و مقتداى خود، على(عليه السلام) دست بر نداشت.»
نويسنده مرحومِ كتاب «با راهيان قبله» در مورد ربذه نوشته است:«بيابان ربذه تبعيدگاه يكى از بهترين و پاك ترين صحابه رسول خدا(صلى الله عليه وآله) ، در راه مكه، بين مدينه و يَنبُع و در نزديك دهستان رابغ (سرزمين بدر) قرار دارد كه راه آن منطقه از واسط جدا مى شود. در سمت چپِ اين راه، مدفن ابوذر غفارى واقع شده است.»
مرحوم جعفرى گفت: مدارك اين موقعيت جغرافيايى تاريخى را بياوريد. فرداى آن روز، تقديم داشتم، آهى كشيد و گفت: ما را به اشتباه انداختند. بايد به كسانى كه ديدار را نقل كرده ام تلفن كنم تا به اشتباه نيفتند.در پاورقى كتاب «ابوذر غفارى شهيد ربذه» نيز آمده است:«ربذه در يك فرسخى مدينه، سر راه مسافران مدينه به مكه واقع شده است.»
محمد رضا حاج شريفى، مؤلف كتاب «سيماى ابوذر غفارى» آورده است:«عثمان حكم تبعد ابوذر را ـ كه در آن هنگام پير مردى نود ساله ـ بود، به ربذه صادر كرد... آخرين تبعيدگاه او را بيابانى انتخاب كرد كه بين مدينه و ينبع واقع شده بود و هيچكس در آن سكونت نداشت.»
