همه مي دانند كعبه بنايي است در ميان مسجد الحرام كه هيچ بناي ديگري از آن حفاظت نمي كند و گرچه جامه اي به منظور زيبايي و نيز محفوظ مانـدن، بر آن پوشانده شده، اما اين خانه همچنان در معرض عوامل طبيعي و فرساينده مختلفي به ويژه عوامل جوّي است كه در شكل فرايندهاي شيميايي يا مكانيكي بر آن اثر مي گذارند.از آخرين مرمت كلّي كعبه در سال 1040هـ . ق. نزديك به چهار سده بر آن گذشته و از اين روي، در اثر عوامل فرساينده طبيعي، بر روي سنگ هاي ديوار، پوسته ها و شكاف هاي ريزي پديد آمده و در بند كشي ميان سنگ ها نيز، خواه در قسمت هاي بالا و خواه در قسمت هاي پايين ديوارها، درزها و شكستگي هايي پديدار شده بود.از اين روي، در اوايل ذي حجه سال 1414هـ . ق. طي دستوري مرمّت شكاف ها و بر طرف كردن پوسته ها و اقدام هاي لازم ديگري كه در نوسازي ديوار كعبه نياز است آغاز شد.
مراحل كار بدين شرح انجام پذيرفت
1 ـ بندكشي ميان سنگ ها، تا جايي كه لازم بود و به اصل بنا نيز آسيب نمي رساند برچيده شد و آن گاه شكاف ميان سنگ ها كاملا پاكسازي و تميز گرديد.در جريان كار در لابه لاي سنگ ها مقداري رطوبت به چشم آمد كه احتمالا از عوامل طبيعي و آب و هوايي سرچشمه مي گرفت. اين رطوبت نيز برطرف گرديد.همچنين در قسمت هايي از درز سنگ ها آثار موريانه وجود داشت كه آنها نيز از ميان رفت.2 ـ پس از تميز كردن درزهاي ميان رديف هاي سنگ به تنظيف رويه سنگ ها و زدودن پوسته ها و خالي كردن اطراف شكاف ها و رخنه ها اقدام شد. پس از آن، سنگ ها را شستند و به وسيله ماشين هاي مخصوص خشك كردند.3 ـ سپس مطالعاتي در مورد مشخصات و تركيب سنگ هاي ديوارهاي كعبه و تطابق اين مشخصات با كوه هاي معروف مكه انجام گرفت تا سازگارترين سنگ ها براي ترميم انتخاب شود. پس از آن، از سازگارترين سنگ ها خميري تهيه و ضمن آميختن آن به مواد شيميايي ويژه، به داخل قالب هايي هم شكل با پوسته طبيعي سنگ كه بر روي سنگ هاي نيازمند مرمت قرار داده شده بود، تزريق شد و بدين وسيله قسمت هاي كنده شده از سنگ هاي كعبه و نيز درزها و شكاف هاي آن مرمت شد; به گونه اي كه رويه جديد، درست همانند ظاهر طبيعي سنگ به چشم مي آيد.4 ـ سپس به درون فواصل طبيعي ميان رديف هاي سنگ كه بندكشي هاي قبلي اش برداشته شده بود، ملاط مخصوصي به وسيله دستگاه تزريق شد تا همه درزها را پر كند آنگاه با همين ملاط مخصوص بندكشي هاي جديد به صورت برجسته انجام پذيرفت. هدف از انتخاب اين نوع بندكشي نيز كمك به ماندگاري و مقاومت بيشتر سنگ ها در برابر عوامل طبيعي بود.همچنين به منظور يكسان سازي شكل مستطيل هايي كه پس از بندكشي رخ مي نمود، در جاهايي كه سنگ هاي بزرگ و يكپارچه در مسير وجود داشت، خط بندكشي روي سطح سنگ به صورت برجسته ادامه مي يافت تا در نهايت ديوار كعبه شكلي همسان و هماهنگ به خود گيرد.بدين ترتيب پس از پايان اين مرمت، ديواري نو رخ نمود، هر چند آن همان ديوار پيشين بود كه دستان هنرمندي بدان چنين چهره اي تازه مي بخشيد.
لطفا منتظر باشید ...
