به استقبال بعثت پيامبر اكرم(ص) - جشن حكمت
محمدرضا حشمتي
هوالذي بعث فيالاميين رسولاً منهم يتلوا عليهم آياته و يزكيهم و يعلمهمالكتاب والحكمة و إن كانوا من قبل لفي ضلال مبين (جمعه، 2).
خداوند بر انسان منت گذارد تا از بين آنان رسولي برانگيخت تا اين رسول آيات الهي را بر آنان بخواند، آنان را تزكيه كند و كتاب و حكمت را بر آنان تعليم نمايد (آلعمران، 164).
خوب است به بهانه جشنهاي ايام شعبان كه در آستانه آن هستيم آيه 5 سوره قصص را هم شاهد بگيريم كه خداوند بر مستضعفين منت ميگذارد كه آنها را وارث زمين قرار ميدهد. بهواقع اين لطف عظيم خداوند است كه بر انسان منت گذاشت و در اوج ضلالت و گمراهي، پيامبري را مبعوث نمود تا اين پيامبر الهي با وجود مبارك و اخلاق حسنه خود انقلابي دروني در جامعه ايجاد كند. 14 قرن است بشريت مفتخر به پيامبري شد كه اين پيامبر آيات الهي را بر آنان خواند و كتاب و حكمت بر آنان آموخت. جا دارد كه هر زمان اين عيد بزرگ فرا ميرسد بشريت جشن بگيرد؛ جشن تلاوت آيات، جشن تزكيه، جشن تعليم و تعلم و جشن حكمت.
رسول گرامي اسلام و خاتم پيامبران مأموريت يافت تا در ادامه حركت انبيا قرآن را به مردم عرضه كند و اخلاق و كرامت را به انسانها بياموزد، آيا مسلمين نيز در اين مأموريت نقشي دارند؟ آيا برپايي جشن بعثت كفايت ميكند؟ وظيفه مبلغين و متفكرين چيست؟ در برابر انحرافات فكري و اخلاقي امروز بشريت چه بايد كرد؟ مگر نه آنكه بنا بود براساس آيه شريفه 122 سوره توبه گروهي از ما براي تفقه در دين مهاجرت ميكرديم و براي انذار مراجعت مينموديم. مگر بيان شريف رسول خدا(ص) كه فرمود «كلكم راع و كلكم مسئول عن رعيه» شامل ما نميشود؟
جشن بعثت زمان مناسبي است كه ببينيم براي قدرشناسي از زحمات و رنجهاي پيامبر اكرم(ص) چه كردهايم؟ پيامبر(ص) كه فرمود در راه رسالتم هيچ پيامبري مانند من اذيت نشد، پيامبري كه در سفر به طائف زماني كه خسته و مجروح به ديواري تكيه زده بود با خادم نصراني مواجه ميشود او ميپرسد چه به روزت آوردهاند؟ پيامبر(ص) ميفرمايد با سنگ به سر و صورتم زدند و مرا از شهر بيرون راندند. عرض ميكند، مگر چه ميگفتي؟ ميفرمايد آنها را دعوت به خداي يكتا ميكردم. نصراني ميپرسد خدايي كه ميگويي چگونه خدايي است؟ ميفرمايد، خداي قادر متعال غفور و رحيم. قلب نصراني آرام ميگيرد و در دل ايمان ميآورد. پيامبر اكرم(ص) همه دردها را فراموش ميكند. همه زخمها التيام مييابند. با خود زمزمه ميكند. سفر طائف عجب سفر خوبي بود! عجب سفر با بركتي بود! اين آزارها و اذيتها، جراحتها و اهانتها در برابر ايمان آوردن اين خادم نصراني چيزي نيست!
جشن بعثت زمان ارزيابي عملكرد كساني است كه جا پاي نبياكرم(ص) ميگذارند. متفكرين، نويسندگان، مبلغين و مروجين دين خدا بايد بينديشند كه آيا همچون رسول خدا طيب دوار بطبه عمل كرهاند؟ آيا توفيق يافتهاند دست گنهكاري را بگيرند، با شفقت و مهرباني به روي آنان بوسه بزنند و با مدارا زمينه هدايت را فراهم نمايند.
بعثت زمان ارزيابي ميزان تلاوت آيات خداوند است. به چه ميزان براي مردم آيات خداوند تلاوت شده است. جوانان و نوجوانان به چه ميزان مورد خطاب اين آيات بودهاند. وقتي به اطراف نگاه ميكنيم صداي گرم مردان خدا كه آيات الهي را زمزمه كنند، آن را ترجمه نمايند، تفسير كنند با مثال و قصههاي زيبا جوانان و نوجوانان ما را آشنا نمايند، كمتر به چشم ميخورد. يا آنقدر سخت و غامض صحبت كردهايم كه مردم ترجيح ميدهند كتاب قرآن را يك كتاب مقدس بدانند و آن را در قالبهاي تزيين شده و دور از دسترس نگه دارند يا به جلد و چاپ و رنگ آن پرداخته شده و گاهي اوقات هم بهعنوان تواشيح آهنگهايي را اجرا كردهايم كه شنونده و قاري نفهميدهاند كه چه خواندهاند! بيجهت نيست كه اگر مجالي پيش آيد و آيات قرآن بر نوجوان عرضه شود ناباورانه به شما نگاه ميكنند. وقتي از صفات خداوند برايش ميگوييد نرم ميشود و وقتي قصههاي شيرين قرآن را تعريف ميكنيد سراپا گوش ميشود.
بعثت پيامبراكرم(ص) زمان بررسي عملكرد ما در تزكيه مردم است. اين روزها يادآور حسن سلوك پيامبر مهرباني است كه امانت، صدق و وفاداري او شهره جهان شده است. نظافت و نظم، احترام به مردم، جوانمردي و دهها خصلت روحي ديگر او باعث شد تا انسانها فوجفوج به دين اسلام گرايش يابند.
نقش رفتار پيامبراكرم(ص) و اصحاب آن بزرگوار به همراه دستورات انسانساز بود كه توانست اعراب جاهليت را تربيت كند. نفسهاي سركش اعراب جاهلي با اين دستورات آرام گرفت و تطهير شد. بهترين راه دوري از زشتيها و دعوت به نيكي، سلوك و رفتار دعوتكنندگان است. اگر معصوم فرمود "ادعوا الناس بغيرالسنتكم" بر همين ميزان است. بعثت فرصت مناسبي است تا ببينيم به چه ميزان رفتار و سلوك كارگزاران در جامعه منشأ تزكيه گرديده است. روزي نفس گرم حضرت امام(ره) و شهيدان و رزمندگان، روح و روان جوانان اين مرزوبوم را پاك و مطهر ميكرد و امروز بيش از هر زمان به نفس گرم متفكرين، انديشمندان، معلمين و كارگزاراني نيازمنديم كه اين جامعه را تزكيه كند. و بعثت سالروز تعليم كتاب و حكمت است.
خداي حكيم اراده كرده است كه به دست رسول گرامياش حكمت و كتاب به انسانها تعليم داده شود. كتاب مظهر همه داناييهاست، چرا كه در كتاب آفرينش لارطب ولايابس الا فيكتاب مبين و حكمت مظهر اراده محكم و استوار و عملكرد متين است.
اگر به انساني حكمت آموخته شود خير كثير داده شده است و جامعهاي كه مبناي رفتار ما و اقدامات حكيمانه باشد پايداري و استواري و استحكام خواهد داشت. در عيد بعثت آنچه رواج دارد حكمت است. نتيجه تعليم حكمت در جامعه اينگونه بروز ميكند كه مردم بيشتر فكر ميكنند، كمتر صحبت ميكنند و براي هر سخن و هر كاري دليل و توجيهي دارند. حكيم، كار عبث و بيهوده انجام نميدهد، او اهل مطالعه و تدبر است، وقت در نزد او گرامي است و سرمايههاي خود را بيهوده تلف نميكند.
انشاءالله به ياري رسولالله(ص) كه خود معلم، حكيم، مربي و تلاوتكننده آيات الهي بود جامعه ما مزين به حكمت و معرفت گردد.