حجت الاسلام محمد تقي ملبوبي: گسترش فرهنگ قرآني از طريق هنر
نيره حسيني حجت السلام ملبوبي قرآن پژوه و مدير كل اعزام مبلغ به خارج از كشور، كه سالهاست در زمينه علوم قرآني به تحقيق و تفحص اشتغال دارد و داراي دانش نامه دانشگاهي فوق ليسانس در رشته الهيات و معارف اسلامي است و تاليفات زيادي در زمينههاي علوم قرآني از وي منتشر شده است. ملبوبي در نهمين نمايشگاه بين المللي قرآن كريم مدير بخش بين الملل است و با او پيرامون فعاليتهاي قرآني بخش بين الملل در نهمين نمايشگاه قرآن كريم گفت و گويي انجام شده كه به استحضارتان ميرسد.نخست درباره بخش بين الملل و محورهاي اصلي آن در نهمين نمايشگاه توضيحاتي بفرماييد؟
بخش بين الملل در نمايشگاه بين المللي قرآن كريم تهران به صورت متمركز از نمايشگاه هفتم شروع به كار كرده است. اين بخش با نظر آقاي احمد مسجد جامعي رياست وقت نمايشگاه تشكيل شد و با مشاركت ارگانهايي مثل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، وزارت امور خارجه، سازمان اوقاف و امور خيريه و بعضي از نهادها شروع به فعاليت كرد. اهداف اين بخش عمدتا عبارتست از: آشنايي هنرمندان، محققان، پژوهشگران، صاحب نظران و فعالان امور قرآني در كشور با نهادها، موسسات و فعالان امور قرآني در كشورهاي ديگر. هدف ديگر ايجاد نوعي تعامل كاري و پيوند كاري بين ظرفيتهاي داخلي و خارجي در بخش قرآني است. هدف ديگري كه در اين بخش دنبال ميشود اشاعه و گسترش فرهنگ قرآني از طريق هنر و بحث و تحقيقات است.بخش بين الملل چندين محور كاري را در نهمين نمايشگاه دنبال ميكند:يك محور كاري، انتقال هنرها و آثار هنري است، كه در زمينههاي قرآن، كتابت قرآن، تذهيب و صنايع دستي وجود دارد. در بخش كتابت قرآنها به شكل قرآنهاي ملي يا قرآنهاي خاص و نفيس كشورها پديد آمدند معرفي ميشوند.در زمينههاي صنايع دستي، كارهاي خلاق و ابتكاري كه در ارتباط با مسائل قرآني در كشورهاي مختلف توسط پديد آورندگان بوجود آمده شناسايي و به مردم معرفي ميشود.از محورهاي ديگري كه در نهمين نمايشگاه تهران به دنبال آن هستيم، آشنا كردن مترجمان، مفسران و صاحب نظران علوم قرآني با يكديگر چه در داخل كشور و چه در خارج كشور است كه در واقع نوعي تعامل فكري و انديشهاي در حوزه مسائل قرآني بوجود ميآورد.مسئله ديگر اين است كه زمينهاي را پديد آوريم تا كساني كه در حوزه قرآن و مسائل قرآني در داخل كشور كار ميكنند از طريق اين آشنايي بتوانند فعاليتهاي خودشان را به خارج از كشور انتقال دهند.تجليل از خادمان قرآن كريم در بخش بين الملل نهمين نمايشگاه قرآن كريم به چه صورت انجام ميگيرد؟
بخش بين الملل نيز مثل بخشهاي ديگر نمايشگاه به تجليل از خادمان قرآن كريم ميپردازد. ما هر ساله 3 نفر يا حداكثر 5 نفر را به عنوان خادمان بين المللي قران كريم در كميته بين الملل تعيين كرده و به كميته خادمان معرفي ميكنيم. كه توسط كميته خادمان از آنها تجليل و تكريم به عمل ميآيد.در ماه مبارك رمضان عدهاي از مبلغان براي ترويج و نشر فرهنگ قرآني به خارج از كشور اعزام ميشوند. درباره برنامهها و اهداف و نحوه آموزش آنها هم توضيحاتي بفرماييد؟
براي نهادهاي جمهوري اسلامي ايران در خارج از كشور، ايرانيهاي مقيم در خارج از كشور و شيعيان، عدهاي از مبلغان حوزه علميه قم براي انجام مراسم مربوط به ماه مبارك رمضان به كشورهاي مختلف اعزام ميشوند. اين مبلغان دورههاي آموزش توجيهي دارند براي اين كه آماده شوند تا از اين ماه به خوبي بهره ببرند. و مخاطبان خودشان را از معنويت اين ماه و بركات آن برخوردار كنند. در اين ميان بايد اشاره شود كه بيشترين حجم اعزامها اختصاص به قاريان قرآن كريم دارد. اين قاريان در واقع قاريان ممتاز بين المللي هستند كه در مسابقات داخلي يا خارجي يا برنامههاي خاص داخلي و خارجي صاحب رتبههاي ممتاز شدهاند. اين قاريان توسط كميته بين الملل انتخاب و به كشورهاي مختلف اعزام ميشوند. برنامههاي قاريان جمهوري اسلامي ايران در زمينههاي آموزش، قرائت، صوت، لحن و برنامههاي خاص ديگري كه دارند به صورت گروههاي جمع خواني و تواشيحي است كه اين گروه جمع خواني و تواشيح بسيار مورد استقبال جمع مخاطبان خارج از كشور قرار ميگيرد. هدف اين مبلغان و قاريان اشاعه و ترويج فرهنگي قرآني است.اين مبلغان به چه كشورهايي اعزام ميشوند و آيا اعزامشان با توجه به درخواست آن كشورها بوده يا بنا بر تشخيص سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي اعزام ميشوند؟
مبلغان بيشتر به كشورهايي كه سفارتهاي ايران در آن واقع شده يا به كشورهايي كه در آن دانشجويان ايراني و شيعيان زياد هستند اعزام ميشوند. همچنين قاريان ايراني به كشورهاي مختلف جهان اسلام از قبيل كشورهاي آفريقايي، آسيايي و اروپايي اعزام ميشوند. امسال بيش از 60 قاري به 20 كشور جهان اعزام خواهند شد. اعزامها بر مبناي درخواست از منطقه صورت ميگيرد. معمولاً مراكز اسلامي يا نهادها دعوت نامههايي دارند و بر اساس اين دعوتنامهها اعزام مبلغان و قاريان انجام ميشود.چه كشورهايي در اين نمايشگاه حضور دارند؟
در نهمين نمايشگاه بين المللي قرآن كريم تهران، حدود 24 كشور دعوت شدهاند تا در نمايشگاه حضور پيدا كنند كه عبارتند از: سوريه، مصر، عربستان، امارات متحده عربي، اردن، لبنان، كشورهايي از شبه قاره: هند و پاكستان، كشورهايي از جنوب شرقي آسيا، ژاپن، تايلند، مالزي، اندونزي، كشورهاي آفريقايي: سودان و ليبي و... از اروپا، فرانسه، آلمان، بوسني و مقدونيه.مخاطبان چگونه ميتوانند با ميهمانان خارجي ارتباط برقرار كنند؟
براي اينكه بين مخاطبان و ميهمانان ارتباط برقرار شود، از راهنما و مترجمان استفاده خواهد شد.يكي از برنامههاي بخش بين الملل نمايش آثار هنري است در اين رابطه توضيحاتي بفرماييد!يكي از برنامههاي بخش بينالملل در نمايشگاه نهم همانطور كه اشاره كرديد انتقال آثار هنري. نمايش آثار هنري و ابداعات قرآني و صنايع دستي است كه در ارتباط با قرآن توسط هنرمندان بينالمللي بوجود آمده است. هدف بيشتر آشنا شدن فعالان كار قرآني در كشور با اين برنامهها و همچنين آشنا كردن اين هنرمندان با توجه به ظرفيتهايي است كه در كشور ما وجود دارد. با توجه به گستره بزرگي كه نسبت به مباحث هنري در كشور و در ارتباط با قرآن وجود دارد. اين آثار در نهمين نمايشگاه به نمايش در ميآيد.با توجه به اين كه موضوع كنگره نهمين نمايشگاه بينالمللي قرآن تهران گفت و گو در قرآن است. بخش بين الملل چه فعاليتهايي در اين راستا انجام داده است؟
اين كنگره به دبيري آيت الله تسخيري به مدت 2 روز در شانزدهم و هفدهم ماه مبارك رمضان برنامه خواهد داشت. و شخصيت هايي از داخل و خارج كشور به سخنراني ميپردازند. گفت و گو در قرآن در 2 جلسه بعدازظهر و شب را در هر روز خواهيم داشت. طبق پيش بينيهاي انجام شده بين 15 تا 18 سخنران در اين كنگره سخنراني خواهند كرد. موضوع گفت و گو در قرآن با توجه به اين كه امسال، سال گفت و گوي تمدنها از سوي سازمان ملل تعيين شده و ابتكار رياست محترم جمهوري است و به عنوان يك موضوع بين المللي مورد بحث قرار گرفته به لحاظ سنخيت با اين موضوع بحث و گفت و گو به عنوان محور كار كنگره انتخاب شده. و در اين كنگره 2 نشست تخصصي برگزار ميشود.در سخنانتان به نشستهاي تخصصي قرآن اشاره كرديد. اين نشستها به چه صورت و در برگيرنده چه هدفي است؟
در كنگره، دو نشست برگزار ميشود. يك نشست در روز اول با عنوان ترجمه و قرآن انجام خواهد شد. و نشست دوم در روز دوم كنگره با عنوان هنر و قرآن خواهد بود كه در زمينه تذهيب و كتابت قرآن و هنر هايي كه در ارتباط با قرآن شكل گرفته بحث خواهد شد. در كنار اين دو برنامه شبهاي ويژه كشورها را داريم كه هر شب 2 كشور برنامه خواهند داشت. كه در آن، كشورها و فعاليتهاي قرآني و هنرمندان آن معرفي ميشوند و مباحثي را شخصيتهاي ميهمان مطرح ميكنند. هدف از برگزاري اين مراسم تكريم فعاليتهاي قرآني و خادمان قرآن در كشورهاي ديگر و آشنا شدن مردم كشور ما با فعاليتهاي قرآني در نقاط ديگر دنيا است.بخش بين الملل نهمين نمايشگاه قرآن كريم را چگونه ارزيابي ميكنيد و چه تغييرات اساسي نسبت به سال گذشته داشته است؟
با توجه به برنامهريزيهايي كه انجام شده و همكاري خوب مسئولان نماشگاه و ارگانها نهادها، روند رو به رشد و مثبتي را در طول 2 سال اخير پشت سر گذاشته و از جهت كمي و كيفي رشد فزايندهاي را مشاهده كردهايم ولي هنوز نقايص فراواني در كارمان داريم و اين در حالي است كه هنوز 2 سال تجربه را پشت سر نگذاشتهايم. در نمايشگاه هفتم كه براي اولين بار بخش بين الملل به صورت متمركز تشكيل شد، هفت كشور را دعوت كرديم. كه از اين ميان حدود 15 ميهمان از هفت كشور در نمايشگاه حضور يافتند. در نمايشگاه هشتم 15 كشور را دعوت كرديم كه 30 ميهمان در نمايشگاه شركت كردند و در نهمين نمايشگاه قرآن كريم 24 كشور را دعوت كرديم كه 57 ميهمان را در برنامه داريم. در زمينه كارها و آثار هم، هرسال نسبت به سال گذشته آثار بيشتر و بديعتر و از لحاظ هنري تكنيكيتر و فنيتر شده است. امسال براي نخستين بار آثار با نوعي گزينش و دقت انتخاب شده و تقريباً استانداردي خاص را براي آثار تدوين و بر اساس آن استانداردها عمل كردهايم.