لطفا منتظر باشید ...
التورات و الاناجيل و القرآن الكريم بمقياس العلم الحديث(1)
دكتر موريس بوكاي علي الجواهري، مصر اين كتاب برگردان عربي كتاب "The bible, The Qur''''an and Science" است كه توسط دكتر موريس بوكاي به رشته تحرير درآمده است. مؤلّف كتاب ساليان درازي است كه به مطالعه تطبيقي بين اديان به ويژه اديان توحيدي پرداخته است. موضوع اصلي كتاب مسأله هماهنگي يا عدم هماهنگي تورات، انجيل و قرآن با يافته هاي علوم جديد است. اين كتاب از سه فصل اصلي با زير فصل هاي متعدد تشكيل شده كه به غير از موضوع اصلي كتاب، مطالب جالب و خواندني فراواني را فراروي خوانده خود قرار مي دهد.فصل اول كتاب با عهد قديم (تورات) آغاز مي شود، مؤلف ابتدا در مورد مؤلفين تورات مطالبي بيان نموده و در ادامه با طرح يك ديدگاه كلّي، خواننده را با بخش هاي مختلف تورات، مانند اسفار خمسه، كتب انبيا و... آشنا مي سازد آنگاه به بحث اصلي خود يعني تورات و علم جديد مي پردازد. نويسنده كتاب با ذكر مثال هاي گوناگون مانند آفرينش جهان و مراحل آن، تاريخ ظهور انسان و... نشان مي دهد كه روايت تورات از اين مسائل با يافته هاي علوم جديد متناقض است. مؤلف در ادامه اين فصل به موضع مفسرين مسيحي در مواجهه با اين تناقضات پرداخته و آنها را نقد كرده است و بالاخره نتيجه گرفته كه با وجود اين تناقض ها و اختلاف ها در عهد قديم، بايد بپذيريم كه دست بشر در نگارش و تدوين آن دخالت داشته است.فصل دوّم با معرفي اناجيل چهارگانه آغاز مي گردد. مؤلف مطالب مفصّلي در معرفي اناجيل مانند بررسي منابع و مصادر اناجيل، تاريخ اناجيل و... آورده و در ادامه به مسأله اناجيل و علم جديد پرداخته است. مؤلف در اين فصل نيز به تناقضات و امور غير معقولي كه در اناجيل وجود دارد، اشاره كرده و با مثال هاي متعدد اين تناقض ها را نشان داده و در پايان به همان نتيجه فصل اوّل يعني دخالت بشر در تدوين و نگارش اناجيل و زير سؤال رفتن اعتبار وحياني آنها، رسيده است.«قرآن و علم جديد» عنوان فصل سوّم كتاب است. كه خواننده را به ياد اعجاز علمي قرآن مي اندازد. مؤلف در اين فصل با مثال هاي متعدد نشان داده كه بر عكس عهدين، رابطه قرآن با علم جديد رابطه هماهنگي و انسجام است نه رابطه اي متعارض و متناقض.تعدادي از موضوعاتي كه مؤلف متعرض آنها شده عبارت اند از: آفرينش آسمان و زمين و مراحل آن، حقيقت جهان هستي، ستارگان، انبساط جهان، درياها و عالم حيوانات و نباتات و... مؤلف در بعضي از موضوعات ديدگاه تورات و انجيل را بيان كرده و با ديدگاه قرآن و يافته هاي علوم جديد مقايسه نموده است. مطالعه تطبيقي بين قرآن و عهدين با طرح چند موضوع مانند بحث طوفان و خروج بني اسرائيل از مصر در ادامه اين فصل نيز دنبال شده است.كتاب با نتايج گوناگون پايان مي يابد كه مهم ترين آن، اعتبار وحياني قرآن بر اساس هماهنگي و عدم تناقض و اختلاف آن با يافته هاي جديد علمي است.كتاب داراي نثري روان و ساده است كه علاوه بر مفيد بودن براي علاقه مندان به مباحث قرآني، مي تواند منبع خوبي براي آشنايي با تورات و انجيل و ديدگاه غربيان نسبت به قرآن باشد. مترجم در بعضي موارد با آوردن توضيحاتي در پاورقي به بخش هاي مبهم كتاب وضوح و روشني بيشتري بخشيده و گاهي نيز انتقادهايي بر ديدگاه هاي مؤلف وارد كرده كه بر ارزش علمي كتاب افزوده است. خواندنِ اين كتاب به تمامي دانشجويان علوم قرآني توصيه مي شود.بررسي بنيانگذاري قرائت و كتابت قرآن كريم توسط پيامبر اكرم(ص) (2)بررسي بنيانگذاري قرائت و كتابت قرآن كريم توسط پيامبر اكرم(ص) موضوع پايان نامه اي است كه به وسيله يكي از دانشجويان دانشكده الهيات دانشگاه امام صادق براي اولين بار انجام شده است.اين پايان نامه در دوره كارشناسي ارشد رشته الهيات توسط محسن رجبي ارائه شده و دكتر محمد علي لساني فشاركي به عنوان استاد راهنما، وي را در تحقيق و نگارش آن ياري داده است.اين پايان نامه شامل مقدمه، كليات و تعاريف است كه در سه بخش تدوين شده است. بخش اول اين پايان نامه به بررسي موضوع نزول قرآن اختصاص يافته است. در اين بخش كه داراي دو فصل «نزول دفعي و يكپارچه قرآن; بنيانگذاري قرائت قرآن توسط خداوند» و «تنزيل و ابلاغ تدريجي قرآن در جهت بنيانگذاري تدريجي قرائت قرآن توسط پيامبر اكرم(ص)» است موضوعاتي نظير: «آراي دانشمندان درباره چگونگي نزول قرب آن در شب قدر»، «اوصاف قرآن در مرحله قبل از نزول»، «تفصيل كتاب مبين به قرآن عربي مبين در شب قدر»، «تقويت و تثبيت موقعيت پيامبر اكرم (ص) و مؤمنان» و... مورد بررسي قرار گرفته است.نگارنده در بخش دوم پايان نامه خود بنيانگذاري قرائت قرآن توسط پيامبر اكرم(ص) را مورد بحث قرار داده و در فصول پنج گانه اين بخش، به طرح مواردي چون: ابلاغ قرآن، آموزش قرآن، ترويج قرآن، تثبيت قرائت قرآن و قرآن واحد و قرائت واحد پرداخته است. بخش سوم اين پايان نامه قرآني به بنيانگذاري كتابت قرآن توسط پيامبر اكرم(ص) اختصاص يافته است. در فصل اول رواج خط و ابزار كتابت در عصر نزول و آشنايي اعراب با فن كتاب سازي مورد بررسي قرار گرفته و در فصل دوم موضوع «اهتمام پيامبر اكرم(ص) در جهت كتابت قرآن هم زمان و موازي با قرائت قرآن» مطرح و بررسي شده است. رجبي همچنين در فصل سوم، موضوع «اهتمام پيامبر اكرم(ص) در جهت جمع، تأليف و تدوين نهايي نسخه واحد و كامل متن قرآن كريم» را انتخاب كرده و در پايان نيز نتايج و پيشنهادات خود را ارائه داده است. براي نگارش اين پايان نامه از 114 منبع عربي، 47 منبع فارسي و نيز 24 مقاله تحقيقي (فارسي و انگليسي) استفاده شده است.محسن رجبي صبح روز دوشنبه 20 خردادماه در حضور استاد راهنما دكتر محمدعلي لساني فشاركي، استاد ناظر دكتر عباص مصلايي پور، استاد مشاور دكتر احمد بادكوبه، و نماينده شوراي تحصيلات تكميلي دكتر حسين هوشنگي و جمعي از دانشجويان اين دانشگاه از پايان نامه خود دفاع و از سوي داوران درجه عالي، «نمره 5/96» را دريافت كرد.دكتر احمد بادكوبه معاونت پژوهشي دانشكده الهيات دانشگاه امام صادق(ع) و استاد مشاور اين دانشجو درباره مطالب ارائه شده در اين پايان نامه گفت: اين پايان نامه از دو جهت امتياز خاص خود را دارد; يكي اين كه در مجموعه پايان نامه هايي كه به نحوي در حاشيه طرح جامع آموزش زبان قرآن در سال هاي اخير در دانشگاه امام صادق(ع) مطرح بوده و در مقايسه با پايان نامه هاي ديگري از اين مجموعه اولين پايان نامه اي است كه از نظر پژوهشي و دقت در طرح مسايل و از عهده برآمدن در بيان مطالب ممتاز است، امتياز دوم كه اين پايان نامه از جمله پايان نامه هايي است كه ضمن حفاظت از كيان علمي و تحقيقي به عنوان يك تحقيق دانشگاهي جنبه هاي تحكيم و تقويت مباني اعتقادي مسلمانان در ارتباط با ايمان به قرآن را هم مورد توجه قرار داده و توانسته است اين هر دو امتياز را باهم جمع كند.1- گلستان قرآن، شماره 118.
2- گلستان قرآن، شماره 118.
