نخستین سیره پیامبر(ص) به فارسی نسخه متنی

ابو عبدالله محمد بن اسحاق احتمالاً در حدود سال 85 هجري در مدينه متولد شد و در همان جا بزرگ شد. وي از جواني به جمع آوري اخبار و روايات مربوط به پيامبر- عليه الصلوة والسلام- پرداخت و علاوه بر مطالعه منابع موجود به استماع اخبار و روايات راويان مشهور از جمله تابعين و تبع تابعين پرداخت تا جايي که موفق شد از زبان حدود يکصد نفر از راويان و محدثان استماع خبر کند.

در اين ميان وي موفق شد از محضر ائمه شيعه نيز استماع خبر کند. وي اگر چه در زمان امام سجاد- عليه السلام- متولد شد، از آنجا که در هنگام شهادت آن حضرت خردسال بود نتوانست از محضر آن بزرگوار بهره مند شود، ولي وي موفق شد از مجالس حضرت امام محمد باقر و همچنين امام جعفر صادق- عليهما السّلام- کسب فيض کند.

«در اثر اين کوششها محمد بن اسحاق نه تنها در علم تاريخ و اخبار مربوط به وقايع قصص و مغازي شهرت يافت و سرآمد زمان به شمار آمد، بلکه در روايت احاديث مربوط به احکام و سنن، ثقه و صاحب رأي شد.»

(مقدمه، صفحه د.)

حوزه تحقيقات ابن اسحاق و فعاليت علمي او به مدينه و به راويان اين شهر محدود نشد. وي به منظور کسب خبر ابتدا به مصر رفت و مدتي در آنجا استماع حديث کرد و در ضمن خود براي طالبان به نقل اخبار و املاء روايات پرداخت.

پس از آن به مدينه بازگشت و بعد از چندي، در حدود سال 130 هجري، به سمت شرق روي آورد و مدتي در ري اقامت گزيد و در آنجا به روايت و املاء پرداخت. سپس به بغداد بازگشت و تا پايان عمر خود به سال 150 يا 151 در همانجا ماند و به فعاليت علمي خود ادامه داد.

ابن اسحاق در طول حيات پر بار خويش موفق شد حاصل تحقيقاتش را به سمع عده زيادي از مشتاقان و طالبان برساند.