2. سيره يا مغازي ابن اسحاق - نخستین سیره پیامبر(ص) به فارسی نسخه متنی

«سيره» نيز در لغت به معناي شيوه و روش زندگاني است که باز مانند «مغازي» به معناي کتابي به کار برده شده که شرح زندگاني پيغمبر و احوال و اقوال او را در بر مي گرفته است.

بنابراين، «مغازي» (در عربي: المغازي) و «سيره» دو اصطلاح است با يک معني، و اين معني همان است که امروزه عموماً بدان «زندگينامه» (و به اصطلاح فرنگيها بيوگرافي) گفته مي شود. البته اين دو اصطلاح فقط در مورد زندگينامه پيامبر (ص) به کار مي رود.

مغازي ها و سيره ها در واقع اصيل ترين نوع زندگينامه يا بيوگرافي است. در حقيقت زندگينامه يا بيوگرافي حقيقي همان سيره ها و مغازيهاست. زندگينامه يا بيوگرافيهاي امروزي همه صورت غير معنوي و دنيوي (به قول فرنگيها Profane) و نازل سيره و مغازي است.

در سيره و مغازي معنويت محض است، چه اين کتابها به قصد قربت نوشته شده است، يعني مصنف و مؤلف براي نزديک شدن به حق تعالي و به عنوان يک عبادت به ثبت اخبار و روايات مربوط به رسول خدا، و بهترين و شريفترين خلق او، و مظهر کامل خليفه خدا در زمين، و انسان کامل و اسوه حسنه مبادرت مي کرده است، و اين با بيوگرافي در دوره جديد که براي سرگرمي يا ارضاء کنجکاويهاي غير معنوي انجام مي گيرد فرق دارد.

اصولاً شيوه زندگي پيامبر چيزي بوده است که يک مسلمان مؤمن بايد به عنوان الگوي زندگي همواره مدّ نظر داشته باشد، از اين رو سيره پيامبر يا مغازي يا زندگينامه او الحق جزو منابع اساسي و مهم فرهنگ اسلامي است.

2. سيره يا مغازي ابن اسحاق

مشهورترين و جامعترين مغازي يا سيره اي که به دست ما رسيده است سيرة النبي يا سيرت رسول الله معروف به «سيره ابن هشام» است که خود مبتني بر متني است که در اصل توسط محمدبن اسحاق در نيمه اول قرن دوم هجري جمع آوري و تدوين شده بوده است.

سيره يا مغازي اي که ابن اسحاق نوشته بوده به دست ما نرسيده است، وليکن کتابهاي ديگر، از جمله «سيره ابن هشام»، که بر اساس آن تهيه و تدوين گرديده است مي تواند ما را با کتاب ابن اسحاق تا حدودي آشنا سازد. در واقع يکي از اولين قدمها در راه تحقيق و مطالعه سيره نويسي، پژوهش درباره ابن اسحاق و سيره اوست.