مقدمه - از پارسایان برایم بگو نسخه متنی

مقدمه

بسم الله الرحمن الرحيم

خطبه ى 'همام' از خطبه هاى معروف نهج البلاغه است كه در آن سياى پرهيزگاران و ترسيم جمال متقين، از زبان امام اميرالمومنين على عليه السلام بيان شده است.

'همام' از ياران زاهد و اهل سير و سلوك امام بوده است، كلمه ى 'همام' از ريشه ى لغوى 'همم' است، بمعناى كسى كه تصميم هر كارى بگيرد آن را به انجام رساند و تا آن را تمام و كمال نكند رها نكند.

قبل از مطالعه ى اين خطبه، لازم است به مطالب ذيل توجه شود:

1- مساله تقوى از مهمترين و زيربنايى ترين مسايل زندگى انسانى است. يعنى تحقق زندگى انسانى بستگى به رعايت اين اصول و قواعد دارد، البته بايد اعتراف كرد كه انسانيت، درجات ومراتب مختلفى دارد و بيانات امام به شاگردشان در سطح والا و عالى است و براى كسانيكه درصدد وصول به آن مقصد عالى و حركت در مسير كمال اند، بهترين راهنماست.

2- رسيدن به اوج كمال و تقوى، تدريجى است و مرحله به مرحله بايد آن را انجام داد، يكشبه نمى توان به آن قله ى رفيع دست يافت، بنابراين عزيزانى كه علاقمند به اين مسير معنوى هستند و دل در هواى رسيدن به مقامات متقين و اولياء الهى را دارند، لازم است زندگى خود را بر اساس يك برنامه ريزى دقيق و صحيح تنظيم كرده و در همه ى موارد، راه صحيح را پيدا كرده و ادامه دهند تا
انشاءالله پس از پيمودن راه و انجام خودسازى، مطابق با دستورات ائمه اطهار "ع"، به سرمنزل مقصود نائل شوند.

3- نقطه ى آغاز و مراحل سير معنوى را بايد از مربيان وارسته، كه خود اين راه را طى كرده اند، فراگرفت و خودكامه و بى راهبر نمى توان در اين وادى وارد شد و يا از هر كس دستورى گرفت.

4- در امور تربيتى و خودسازى بايد مداومت و استمرار داشت تا روح آدمى به آن جايگاه متعالى صعود كند، با شتاب و عجله به هدف نمى توان رسيد.

5- سعى شود كه عبادتها با حال، توجه و با احساس شيرينى و لذت انجام شود و از تحميل و فشار در عبادت خوددارى گردد. به عبارت ديگر بايد عبادات مستحب كم كم و به تدريج صورت گيرد تا عشق به نيايش شيرين تر از خواب، در ذائقه جلوه كند.

6- بايد همواره توجه كرد كه خودسازى باعث كناره گيرى از مردم و انزوا نشود، نعمت هاى دنيا، مخلوق خدا و براى بندگان خداست.

7- سير و سلوك نبايد انسان را از انجام مسووليتها و تلاشهاى اجتماعى، سياسى واقتصادى باز دارد.

8- بعضى از بيانات اميرمومنان على عليه السلام، از نظر سير و حركت، مربوط به مقامت خيلى عالى است كه رسيدن بدان مستلزم سير تدريجى و وصول به مدارج قبلى است. فرد خودساخته كه در راه است بايد اين سير تدريجى را رعايت كرده و بدون مقدمه وارد مراحل عالى تر نگردد.