آزمايش مردم - الهام از گفتار علی (علیه السلام) نسخه متنی

آزمايش مردم

سوال: باطن مردم را از كجا بايد شناخت؟

جواب: از متانت و اقدام به جاى آنها يا حركات و مسامحه بى مورد آنها. در چه وقت متانت و اقدام بجا يا حركات و مسامحه بى مورد، معلوم مى شود؟ در مواقع عادى يا در مواقعى كه استعداد و زمينه براى فعاليتهاى ضد و نقيض موجود باشد و به عبارت ديگر هنگامى كه ميدان براى تاخت و تاز وجود داشته باشد؟: مسلما در وضع عادى، چيزى دستگير انسان نمى شود. زيرا شرائطى وجود ندارد كه افكار و مرامهاى موافق و مخالف، به معرض ظهور برسد و يا عملياتى كه حاكى از عقيده و مسلكى خاص باشد از كسى سر بزند، و يا اخلاق و روشى كه نمودار سجايا، فضائل و رذائل شخص باشد از آدمى آشكار گردد. ولى وقتى كه اوضاع دگرگون شد و فراز و نشيبى در محيط اجتماع و يا زندگى افراد به عمل آمد، بهترين فرصت براى شناسائى مردم است. زيرا در آن انقالابات سرشت آنها آشكار مى شود و هر آنچه هستند ظاهر مى گردند و پرده از روى حقيقت آنها برداشته مى شود.

على عليه السلام فرمود:

فى تقلب الاحوال، علم جواهر الرجال.

در تحول اوضاع، چهره هاى واقعى انسانها معلوم مى شود.