تعريف دموكراسى و آزادى - الگوهای رفتاری امام علی(ع) و نظارت ملی نسخه متنی

تعريف دموكراسى و آزادى

تاريخچه كاربرد اصطلاح دموكراسى

براى پاسخ دادن به پرسش هاى ياد شده بايد واژه «دموكراسى» را به نقد و ارزيابى گذاشت.

و تفاوت برداشت ها را شناخت،

و آنگاه از ديدگاه نهج البلاغه به برّرسى «دموكراسى» پرداخت.

در فرهنگ نامه هاى روز در تعريف دموكراسى نوشته اند:

اصطلاح دموكراسى از اصطلاحات موضوعه تمدن يونان قديم است و حكومت مردم را بر مردم «دموكراسى» مى ناميدند.

امّا بعدا ارسطو در تقسيماتى كه در كتاب سياست براى انواع حكومتها قائل شد حكومت دموكراسى را به نوع فاسد و انحطاط يافته حكومت «پوليتى» تعريف كرده و آن را عبارت مى داند از حكومت طبقه پست و افراطى.

در قرون جديده كه اين اصطلاح و اين فلسفه در كشورهاى باخترى احيا شد به همان مفهوم نيكوى خود به كار رفت و مورد ستايش و بحث و تحليل فلاسفه آزاديخواه (ليبرال) قرار گرفت و در جامعه آمريكائى بواسطه كثرت استعمال آن از طرف پيشقدمان تشكيل و استقلال دولت كشورهاى متحده آمريكا بر اهميت آن افزوده گشت.

در اصطلاح قرون جديده عبارت است از حكومت مردم كه معمولا به وسيله توجه به آراء اكثريت مردم از طريق انتخاب نمايندگان تشكيل مجلس ملى اجرا مى گردد و اداره امور حكومت در اختيار اكثريت آراء مردمى است كه طبق قانون حق راءى دادن دارند. در بعضى موارد بسيار مهم و فوق العاده مراجعه به آراء عمومى مى شود يعنى به طريق مستقيم، آراء اكثريت به دست مى آيد كه آنرا«رفراندوم» يا مراجعه به آراء عمومى گويند.

ولى در موارد ديگر نمايندگانى به اكثريت آراء انتخاب شده، مجلس مقننه را تشكيل مى دهند و وضع قوانين مى كنند و مجلس ملى در نوبت خود رؤساى قوه مجريه را يا از ميان خود يا از افراد نخبه خارج از مجلس انتخاب مى نمايند.

دموكراسى در طى تاريخ اقسامى داشته و به چند نوع عمل شده.

از جمله «دموكراسى مستقيم» يا «دموكراسى خالص» كه راءى دهندگان مستقيما در كليه مسائل سياسى و اجتماعى و كشورى راءى مى دهند مانند شهرهاى ايالت «نيوانگلند» آمريكاى امروز و كانتون ها سويس و دولت شهر يونان قديم، اما اجراى اين نوع دموكراسى در شهرهاى بزرگ و كشورهاى بزرگ غيرممكن است و تنها در شهرهاى خيلى كوچك تا درجه اى مقدور مى باشد و در شهرهاى بزرگ نوع «دموكراسى نمايندگى» معمول است.

ديگر از اصول مهمّ و اساسى دموكراسى علاوه بر حكومت اكثريت آن است كه براى اقليت ها نيز حقوقى قائل اند. اكثريت حقوق اقليت را زير پا نمى گذارد. البته افراد اقليت و اكثريت عموما از لحاظ حقوق كشورى مانند حق راءى و آزادى نطق و قلم و فرهنگ و اجتماعات و استخدام در مؤسسات دولتى و هم از لحاظ حقوق قضائى مانند استفاده از محاكم عرفى متساوى اند

ولى مقصود از حفظ حقوق اقليت كه در بالا اشاره شد آن است كه اكثريت پارلمانى وجود اقليت را لازم شمرده و احترام مى كند و به انتقاد ايشان گوش مى دهد و آنها را محروم از ابراز عقيده و مخالفت با نظر اكثريت نمى كند.