دوّم اوّل شاهد وحى - امام علی (ع) و مباحث اعتقادی نسخه متنی

دوّم اوّل شاهد وحى

پيامبر صلّى الله عليه وآله پيش از آنكه به رسالت مبعوث شود، سالى يك ماه در غار حراء به عبادت مى پرداخت و در اين مدّت اگر تهيدستى نزد وى مى رفت، به او طعام مى داد و وقتى كه ماه به پايان مى رسيد و مى خواست به خانه برگردد، ابتداء به مسجد الحرام مى رفت و هفت بار خانه خدا را طواف مى كرد و سپس به منزل خود باز مى گشت. (29)

وقتى كه فرشته وحى براى نخستين بار در غار حراء بر حضرت محمّد صلّى الله عليه وآله نازل شد و او را به مقام رسالت مفتخر ساخت، على عليه السلام در كنار آن حضرت بود و آن روز از همان ماهى بود كه حضرت محمّد صلّى الله عليه وآله براى عبادت به غار حراء مى رفت.

حضرت امير المومنين عليه السلام در «خطبه قاصعه» در اين باره مى فرمايد:

وَ لَقَدْ كْانَ يُجْاوِرُ فى كُلِّ سِنَةٍ بِحِراء، فاءراهُ. لايُراهُ غيْرى... وَ لَقَدْ سَمِعْتُ رَنَّةَ الشَّيْطان حينَ نُزُولِ الْوَحْىِ عَلَيْهِ، فَقُلْتُ يا رَسُولَ اللّه ما هذِهِ الرَّنَّة؟

فَقالَ: هذا الشَّيطانُ قَدْ اءيَسَ مِنْ عِبادَتِهِ، اِنَّكَ تَسْمَعُ ما اَسْمعْ وَتَرى ما اءرى، اِلاّاءنَّكَ لَسْتَ بِنَبِي وَ لكَنَّكَ لَوَزيرٌ وَ اِنَّكَ لَعَلى خَيْرٍ.

«پيامبر صلّى الله عليه وآله هر سال در غار حراء به عبادت مى پرداخت و جز من كسى او را نمى ديد...، هنگامى كه وحى بر آن حضرت نازل شد، صداى ناله شيطان را شنيدم. به رسول اللّه صلّى الله عليه وآله عرض كردم: اين ناله چيست؟ فرمود:

اين ناله شيطان است و علّت ناله اش اين است كه او از اينكه در روى زمين اطاعت شود، نااميد گشته است. آنچه را من مى شنوم تو نيز مى شنوى و آنچه را كه مى بينم تو نيز مى بينى، جز اينكه تو پيامبر نيستى، بلكه وزير (من) و بر خير و نيكى هستى.» (30)

اين گفتار گرچه مى تواند مربوط به عبادت پيامبر صلّى الله عليه وآله در حراء در دوران پس از رسالت باشد، ولى قرائن گذشته و اينكه عبادت پيامبر در حراء غالبا قبل از رسالت بوده است، نشان مى دهد كه اين گفتار مربوط به دوران قبل از رسالت پيامبر صلّى الله عليه وآله است كه سبب شد در همان دوران كودكى با قلب حسّاس، و ديده نافذ و گوش شنوا، چيزهايى را ببيند و اصواتى را بشنود كه براى مردم عادّى ممكن نبود.

ابن ابى الحديد معتزلى در شرح نهج البلاغه مى نويسد:

«در كتب صحاح روايت شده است كه وقتى جبرئيل براى نخستين بار بر پيامبر صلّى الله عليه وآله نازل گرديد و او را به مقام رسالت مفتخر ساخت، على عليه السلام در كنار پيامبر اسلام بود». (31)

از امام صادق عليه السلام نقل شده است كه فرمود:

على عليه السلام پيش از رسالت پيامبر اسلام صلّى الله عليه وآله همراه آن حضرت نور نبوّت را مى ديد و صداى فرشته را مى شنيد.

پيامبر اسلام صلّى الله عليه وآله به او فرمود:

اگر من خاتم پيامبران نبودم، تو شايستگى مقام نبوّت را داشتى ولى تو وصىّ و وارث من، سرور اوصياء و پيشواى پرهيزگاران مى باشى.