شبهاتى پيرامون نهج البلاغه و پاسخ آن
شبهه ى 001
در نهج البلاغه برخى از اصحاب پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم مورد اعتراض واقع شده اند و به آنان توهين و نسبت غصب خلافت داده شده است و از آنجا كه تمام صحابه ى پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم عادل مى باشند لذا به نظر نمى رسد كه اينگونه خطبه ها از سخنان اميرالمومنين على بن ابى طالب عليه السلام بوده باشد. [ نقل از مقدمه ى شيخ محى الدين عبدالحميد بر شرح نهج البلاغه شيخ محمد عبده. ]پاسخ:
چنانچه با دليل و برهان قطعى فاسق بودن و حتى منافق بودن برخى از صحابه ثابت شود، اين شبهه ساقط خواهد شدپس مى گوئيم:
'صحبه' در لغت به معناى معاشرت است خواه كوتاه مدت باشد يا دراز مدت، خواه ميان دو نفر مسلمان باشد يا ميان كافر و مسلمان. "اسدالغابه تاليف ابن اثير، ج 1 ص 3".و تمام فرق اسلامى بر اين نكته اتفاق نظر دارند كه لفظ 'صحابه'
برحسب اصطلاح تمام كسانى را كه اسلام آورده اند يا تظاهر به اسلام كرده اند، شامل مى گردد.
بسيارى از اهل سنت تمام صحابه را با همين معناى وسيع عادل مى دانند ولى ديگر فرق اسلامى اين نظريه را قبول ندارند زيرا هيچ دليلى بر عدالت تمام صحابه وجود ندارد بلكه در ميان صحابه ى پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم همچون ياران تمام پيامبران و ديگر ملل و اقوام، افرادى صالح و شايسته و افرادى فاسق و تبهكار و حتى منافق وجود داشته است و در قرآن كريم به هر سه گروه اشاره شده است و حتى يكى از سوره هاى قرآن به نام 'منافقين' نام گذارى شده است.
بنابراين اصحاب پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم به سه گروه "عادل، فاسق و منافق" تقسيم مى شوند.
و نظريه عدالت تمام صحابه صحت ندارد زيرا: