آشنایی با نهج البلاغه امام علی و پاسخ به چند شبهه نسخه متنی

سوم هجرى مى زيسته در جلد اول كتاب معروف و مشهور خود 'البيان و التبيين'- پس از نقل برخى از كلمات اميرالمومنين على بن ابى طالب عليه السلام از آن جمله 'قيمه كل امرء ما يحسنه' [ نهج البلاغه، ص 512، حكمت 81، چاپ دارالثقلين- قم. ] يعنى ارزش هر كس همان است كه مى داند "به اندازه ى علم و دانش و توانايى او است"- مى گويد: اگر در تمام اين كتاب جز اين عبارت نبود كافى بود، بلكه بالاتر از حد كفايت زيرا بهترين سخن آن است كه مقدار كمش تو را از مقدار زيادش بى نياز كند و مفهومش ظاهر و آشكار باشد، گويى خداوند جامه اى از جلالت و عظمت و پرده اى از نور و حكمت بر آن پوشانده كه هماهنگ با نيت پاك و فكر بلند و تقواى بى نظير گوينده اش مى باشد. البته خود سيد رضى رحمه الله نيز پس از اين حكمت مى گويد: 'اين از كلماتى است كه قيمتى براى آن تصور نمى شود و هيچ حكمتى هم سنگ آن نبوده و هيچ سخنى، والايى آن را ندارد'.

اين بخش را با سخن نويسنده ى معروف مسيحى لبنانى 'جورج جرداق' در كتاب ارزنده ى خود 'الامام على صوت العداله الانسانيه' پايان مى دهيم.

او در پايان فصلى كه به بيان شخصيت على بن ابى طالب عليه السلام اختصاص داده درباره ى 'نهج البلاغه' چنين مى گويد: در بلاغت، فوق
بلاغتها است، قرآنى است كه از مقام خود اندكى فرود آمده سخنى است كه تمام زيبائيهاى زبان عرب را در گذشته و آينده در خود جاى داده، تا آنجا كه درباره ى گوينده ى آن گفته اند: سخنش پايين تر از كلام خالق و بالاتر از كلام مخلوق است. "جلد 1، صفحه ى 47".

[ [ جهت اطلاع بيشتر مراجعه شود به:

- كتاب 'الطراز' تاليف اميريحيى علوى "زيدى" "جلد 1، ص 168 -165".

- كتاب 'نظرات فى القرآن' تاليف محمد غزالى نويسنده ى معروف "صفحه ى 154". كتاب 'الجريده الغيبيه' تاليف شهاب الدين آلوسى "مفسر معروف".

- كتاب 'مصادر نهج البلاغه' تاليف محمد محى الدين عبدالحميد "جلد 1، ص 96".

- كتاب 'شرح نهج البلاغه' تاليف شيخ محمد عبده نويسنده معروف و پيشواى بزرگ اهل سنت "در مقدمه ى كتاب صفحات 9 و 10".

- كتاب 'تذكره الخواص' سبط ابن الجوزى، خطيب و مفسر معروف اهل سنت "باب 6، صفحه ى 128". ] ]