راى زنى با مشاورانى فرزانه، پرهيزكار و مسوول و شجاع
از وظايف مهم رهبر جامعه ى اسلامى، مشاورت دائمى با فرزانگانى متقى و شجاع است. او بايد در انتخاب چنين مشاورانى دقت كافى مبذول دارد و همه وقت اين معيار ارزنده را كه در حديثى ماثور از رسول اكرم "صلى الله عليه و آله" آمده است: ''يعرف الرجال بالحق لا الحق بالرجال'' [ علامه شيخ محمد حسين نائينى، تنبيه الامه و تنزيه المله يا حكومت از نظر اسلام، با مقدمه و توضيحات: آيه الله سيد محمود طالقانى، چاپ تهران 1334 ش، صفحات 120 -127 و 121. ] پيش چشم داشته باشد و بدان عمل كند. كه در غير اين صورت، اگر مشاوران و اطرافيان نزديك او را كسانى تشكيل دهند، كه ظاهرا درزى علم و تقوى باشند، اما در باطن به زيور پرهيزكارى و پاكدامنى آراسته نباشند، طبعا در قلمرو حكومت چنين حاكمى، خودمحورى، باندبازى و روابط، جاى خدا محورى و ضوابط و قواعد و قوانين الهى را مى گيرد و مالا استبداد دينى كه به مراتب از استبداد سياسى خطرناكتر است، بر جامعه حكمفرما مى شود و سرنوشت مردم به دست گروهى مغلطه كار متظاهر فريبكار مى افتد و اينان كه نقش تخريبشان در آن است كه:''مطالب و سخنانى را از دين مى گيرند و ظاهرا خود را آن طور كه جالب عوام ساده لوح باشد مى آرايند و مردمى را كه از اصول دين بى خبرند و با اساس دعوت پيامبران، آشنائى ندارند، مى فريبند و مطيع خود مى سازند. و عاقبت با اين روش فريبنده- به نام غمخوارى دين و نگهدارى آئين- ظل الشيطان را بر سر عموم مى گسترانند و در زير اين سايه ى شوم، جهل و ذلت مردم را نگاه مى دارند. و چون اين دسته با عواطف پاك مردم سر و كار دارند و ضمنا در لباس دين هستند و در سنگر دين نشسته اند، خطرشان بيشتر و دفعشان دشوارتر است... و به نص آيات:"اتخذوا احبارهم و رهبانهم اربابا من دون الله" "اطاعت از اينان، شرك به ذات الهى مى باشد". [ علامه شيخ محمد حسين نائينى، تنبيه الامه و تنزيه المله يا حكومت از نظر اسلام، با مقدمه و توضيحات: آيه الله سيد محمود طالقانى، چاپ تهران 1334 ش، صفحات 120 -127 و 121. ] و از اين روست كه امام على "عليه السلام" با چنين هشدارهائى زمامداران اسلامى را به انتخاب مشاوران و نديمانى مصلح و متخلق به سجاياى كريمه دعوت مى فرمايد:
''... لا تدخلن فى مشورتك...''. [ نهج البلاغه، صبحى الصالح- همان- و من كتاب له عليه السلام "53" ص 430. ]
- اى مالك! بنابر فرمان خداوند كه فرموده است "و شاورهم فى الامر فاذا عزمت فتوكل على لله" [ سوره ى مباركه ى آل عمران "3" آيه ى 159. ] - در كارهايت مشورت كن! اما بخيل را در راى زنى خود راه مده، كه تو را از نيكى كردن و بخشش بازمى دارد و از تهيدستى و فقر مى ترساند. همچنين با ترسو مشورت مكن! زيرا او تو را اقدام به عمل، سست مى كند و شخص حريص را براى مشاورت با خود بر مگزين! چه آزمند، به واسطه ى منافع خويش، ستمگرى به مردم را در نظرت پسنديده جلوه گر مى كند. پس بدان كه خست و ترس و آز، غرائزى گوناگون است كه بدگمانى به خدا، آنها را در انسان گرد مى آورد.