پیام امام امیرالمؤمنین (علیه السلام) جلد 2

چون لشكر شام، بسيار زياد بود و حسان ديد قدرت درهم شكستن آنها را ندارد، آماده پيكار تا مرز شهادت شد. از اسب پياده شد و آيه 23 سوره احزاب را خواندكه مضونش اين است: «بعضى از مؤمنان راستين، شربت شهادت نوشيدند و بعضى منتظرند; مِنَ الْمُؤْمِنيِنَ رِجالٌ صَدَقُوا ماعاهَدُوا اللهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ». سپس گفت: «آن كس كه خود را آماده شهادت نكرده، در هنگامى كه ما به مبارزه مشغوليم و دشمن نمى تواند فراريان را تعقيب كند، از شهر بيرون رود و آنها كه آم

اده شهادت اند، با ما بمانند. گروه زيادى رفتند، او، با سى مرد پياده، به مبارزه برخاست، تا همگى به افتخار شهادت نائل شدند. (1)

اين حادثه تكان دهنده، قلب امام (عليه السلام) را سخت آزرده ساخت و خطبه بالا را كه بيانگر سوز درونى مولا و خشم فراوان او از كوتاهى مردم در امر جهاد با دشمنان اسلام است، بيان فرمود.

خطبه در يك نگاه

همان گونه كه قبلا اشاره شد، اين خطبه ـ كه به خطبه جهاد معروف است ـ از مشهورترين خطبه هاى مولا اميرمؤمنان، محسوب مىشود و تمام خطبه، بر محور جهاد دور مىزند.

در بخش نخستين آن، اهمّيّت جهاد و آثار مهمّ آن، با بيان بسيار گويا و زيبا، تشريح و نيز پيامدهاى ترك جهاد براى امّت ها، تبيين شده است.

در بخش ديگرى، مردم كوفه را سخت ملامت مىكند، سپس از حادثه دردناك حمله «سفيان غامدى» به شهر مرزى «انبار» و شهادت «حسان ابن حسان» ـ نماينده شجاع و باوفاى امام ـ و ساير ويرانگرى هاى او و لشكر شام خبر مىدهد.

در بخش سوم، باز، سرزنش ها را متوجه مردمِ سستِ عراق در آن عصر و زمان،

1 ـ اقتباس از شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحديد، جلد 2، صفحات 85 ـ 87.