نهج البلاغه:
خطبه بيست و هشتم (1)
خطبه در يك نگاه
اين خطبه يكى از معروفترين خطبه هاى اميرمؤمنان على (عليه السلام) است و به گفته شيخ مفيد در ارشاد، يكى از سخنانى است كه از آن حضرت به يادگار مانده و ارباب فهم و عقل و خرد، آن را حفظ كرده اند. و به گفته سيد رضى ـ چنان كه خواهد آمد ـ اگر سخنى پيدا شود كه انسان ها را با قوت و قدرت، به سوى زهد در دنيا و توجه به آخرت سوق دهد، اين سخن است.در اين خطبه كوتاه ـ كه به گفته بعضى از محقّقان، به عنوان بخشى از خطبه 25 محسوب مىشود ـ امام، به ده نكته مهم درباره توجه به آخرت و زهد در دنيا و عدم اعتماد بر مواهب مادّى و زرق و برق اين جهان و آمادگى هر چه بيشتر براى زندگى جاودان آخرت و هشدار نسبت به خطرات مهمّى كه سعادت انسان را تهديد مىكند اشاره مىفرمايد.اين خطبه بحق از خطبه هاى تكان دهنده اى است كه انسان را به سوى زهد در دنيا و بى اعتنائى به زرق و برق و توجه به امر آخرت، سوق مىدهد و تعبيراتش، آن چنان صريح و دقيق است كه هر كس را كه كم ترين شايستگى داشته باشد از خواب غفلت بيدار مىكند و در هر قسمت تحليل منطقى جالبى را همراه با تعبيرات خطابى ارائه مىدهد.1 ـ خطبه حاضر از خطب مشهور اميرالمؤمنين على (عليه السلام) است كه بسيارى از بزرگان شيعه و اهل سنت، آن را در كتاب هاى خود آورده اند، از جمله 1 ـ جاحظ در كتاب «البيان و التبيين»، (جلد 1، صفحه 171); 2ـ باقلانى در كتاب «اعجاز القرآن» (صفحه 222); 3 ـ حسن بن على بن شعبه در «تحف العقول»; 4 ـ ابن عبدربّه در «عقد الفريد»، (جلد 2، صفحه 365); 5 ـ ابن قتيبه در «عيون الاخبار»، (جلد 2، صفحه 235); 6ـ مسعودى در «مروج الذهب»، (جلد 3، صفحه 413).مرحومه علامه مجلسى نيز در بحارالانوار، آن را از كتاب «مطالب السئول» محمد بن طلحه شافعى و كتاب «ارشاد مفيد» (با تفاوت هايى) نقل كرده است.