پیام امام امیرالمؤمنین (علیه السلام) جلد 2

گرفتار اين دام خطرناك كرده است.

من شما را از اين حكميت نهى مىكردم، ولى شما با سرسختى مخالفت مىكرديد و فرمان مرا دور افكنديد تا آنجا كه ناچار به پذيرش شدم و به دلخواه شما تن در دادم. اينها همه به خاطر آن است كه شما گروهى سبك سر هستيد و كوتاه فكر.

خداوند شما را خوار و ذليل كند! من كار خلافى انجام ندادم و نمى خواستم به شما زيانى برسانم (اين شما بوديد كه مرا در تنگنا قرار داديد و مجبور به پذيرش حكميّت كرديد).

خطبه در يك نگاه

معلوم است كه امام اين خطبه را در روز جنگ با خوارج، در كنار نهروان ايراد كرده است اين جنگ در سال 37 هجرى واقع شد. در اين خطبه امام روى سه نكته پافشارى مىكند:

نخست: اين كه مراقب باشند تا بدون دليل شرعى كه در پيشگاه خدا پذيرفته باشد، وارد اين ميدان نشوند كه در اين صورت، جان آنان بيهوده بر باد رفته است.

دوم: اين كه به آنان يادآور مىشود كه شما مسأله حكميت را بهانه كرده ايد، در حالى كه من از ابتدا با آن مخالف بوده ام.

سوم: اين كه شما به جنگ من برخاسته ايد، در حالى كه كارِ خلافى از من سر نزده است، اگر خلافى بوده، از سوى شما و ديگران است، ولى شما افراد كم عقل عاملان اصلى را رها كرده و به سراغ من آمده ايد! و به اين ترتيب امام با آنها اتمام حجّت مىكند.

شرح و تفسير:

اتمام حجّت بر خوارج نهروان

همان گونه كه در بالا اشاره شد، اين خطبه قبل از شروع جنگ نهروان از سوى