بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
مى كردند، پاسخ آنها را «تاريخ» داده است; زيرا با چشم خود ديده ايم و يا شنيده ايم كه به هنگام متلاشى شدن شيرازه يك حكومت و قرار گرفتن مردم براى چند روز يا چند ساعت در شرائط بى حكومتى، اراذل و اوباش كه در هر جامعه اى وجود دارند به اموال و نواميس مردم حملهور شده، مغازه ها و مراكز تجارى را به سرعت غارت مىكنند، نواميس مورد تجاوز قرار مىگيرند و خونهاى بى گناهان ريخته مىشود، جاده ها ناامن مىگردد و تمام فعاليت هاى مثبت اجتماعى متوقّف مىشود، دشمنان از هر سو به آن كشور حمله مىكنند، بيت المال به غارت مىرود، نه مؤمن در امان مىماند و نه كافر، نه تنها حقّى به حقدار نمى رسد، كه تمام حقوق پايمال مىگردد، نه آرامشى وجود دارد و نه استراحتى.بى شك اوّلين و مهمترين شرط براى زندگى صحيح امنيّت و نظم است، سپس وجود افراد نيرومندى است كه در برابر دشمنان خارجى و زياده خواهان داخلى سدّى ايجاد كنند كه آن هم بدون تشكيل حكومت و بيت المال و جمع آورى بخشى از اموال عمومى در آن امكان پذير نيست.حضرت در سخنان پرمعنى بالا به تمام اين نكات دقيقاً اشاره كرده است، و منطق سست طرفداران بى حكومتى را به طور كامل ابطال مىكند.در اينجا اين سؤال پيش مىآيد كه انجام وظائف هفتگانه بالا كه از سوى امير برّ و نيكوكار و عادل مسلّم است، آيا امير فاجر و ظالم نيز مىتواند اين وظائف را انجام دهد؟ در حالى كه در كلام امام (عليه السلام) اين وظائف براى هر دو بيان شده است، به گونه اى كه نشان مىدهد كه هر دو توان انجام آن را دارند.در پاسخ اين سؤال به اين نكته بايد توجه كرد: امير عادل و نيكوكار به يقين اين وظائف را انجام مىدهد، و اما فاجر به طور كامل نه، و بگونه نسبى آرى، چرا كه او براى ادامه حكومت خود چاره اى ندارد جز اين كه نظم را رعايت كند، در برابر دشمنان خارجى بايستد، جاده ها را امن و امان سازد و به طور نسبى جلو ظلم ظالمان را بگيرد، هر چند خود او يكى از ظالمان است. زيرا در غير اين صورت