پیام امام امیرالمؤمنین (علیه السلام) جلد 2

نمى توانند تنها به الفاظ قناعت كنند و نيّت آن نيز همراه آن سخن به طور اجتناب ناپذير خواهد بود، به همين دليل هر گاه كسى را مجبور به اجراى صيغه طلاق كنند معمولا موقع اجراى صيغه هم قصد لفظ را مىكند و هم قصد معنى را، هر چند طلاق به خاطر اكراه باطل است ولى قصد انشا در آن هست و لذا فقهاء در اين گونه موارد براى ابطال طلاق، به عدم قصد معنى استناد نمى كنند، بلكه به اكراه استناد مىنمايند، (دقت كنيد).

در مورد سبّ و دشنام نيز مسأله همين طور است، به هنگام اجبار هر دو را قصد مىكنند هم لفظ و هم معنى را، چون قادر به تفكيك اين دو از هم نيستند.

بديهى است قصد سب بسيار بد است، ولى قصد برائت بسيار بدتر از آن مىباشد، زيرا مفهوم اوّلى نفى احترام يك انسان است و مفهوم دومى ابراز بيزارى از مكتب و آئين او يعنى اسلام مىباشد و هيچ مسلمانى اين كار را نمى كند.

دليل هاى سه گانه اى كه امام (عليه السلام) براى نهى از تبرّى جستن فرموده، نيز شاهد اين مدّعاست.

شايان توجه اين كه امام (عليه السلام) ـ همان گونه كه در بالا اشاره شد ـ در مقام نهى از تبرّى جستن، به سه چيز اشاره مىكند:

نخست اين كه مىگويد: «من بر فطرت توحيد زاده شده ام». (فَاِنّى وُلِدْتُ عَلَى الفِطْرَةِ) ، در حالى كه طبق آيه قرآن و روايات اسلامى همه انسانها بر فطرت توحيد متولّد مىشوند، اين چه امتيازى است كه امام به آن اشاره فرموده است؟

با توجه به يك نكته پاسخ اين سؤال روشن مىشود، و آن اين كه بسيارى از مردم با اين كه با فطرت توحيد متولّد مىشوند تحت تأثير پدر و مادر غير موحّد يا جوامع آلوده به شرك به زودى از راه توحيد منحرف مىگردند، در حالى كه امام (عليه السلام) در آغوش پيامبر (صلّى الله عليه وآله وسلّم) پرورش يافت و از دست او غذا مىخورد و در سايه او تربيت مىشد بگونه اى كه كمترين گرد و غبار شرك و جاهليت عرب، بر دامان او ننشست و از مادرى پاك و با ايمان و پدرى موحّد تولّد يافت، آن هم در زمانى كه پيامبر (صلّى الله عليه وآله وسلّم)