بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
سپس در ادامه اين سخن به پيشگويى ديگرى پرداخته، مىفرمايد: «هر زمان شاخى از آنها سر بر آورد قطع مىشود» (كُلَّما نَجَمَ (1) مِنْهُمْ قَرْنٌ قُطِعَ).اين سخن از يك سو اشاره به شرارت و شيطنت و درنده خويى خوارج مىكند كه همچون يك حيوان شاخدار درصدد ايذاء و آزار ديگران بودند و از سوى ديگر اشاره به شكست هاى پى درپى و ناكامى هاى مكرّر آنها در طول تاريخ حيات كثيفشان دارد و همان گونه كه در ادامه اين سخن در بحث نكته ها خواهد آمد، اين امر بوضوح در تاريخ منعكس است.و در پايان اين سخن پيشگويى سومى مىفرمايد و آن اين كه «در آخر كار آنان دزدان و راهزنان خواهند شد» (و از شكل يك گروه به اصطلاح مذهبى و يا سياسى به صورت يك مشت دزد غارتگر درمى آيند) (حَتّى يَكُونَ آخِرُهُمْ لُصُوصاً سَلاّبِينَ).همان گونه كه در ادامه سخن در بحث نكته ها خواهد آمد صدق اين پيشگويى نيز از نظر تاريخى روشن مىشود چرا كه ارباب تواريخ افراد متعدّد و سرشناسى از خوارج را نام برده اند كه به صورت دزدانى خطرناك درآمده اند و به راهزنى مشغول شده اند.
نكته ها
1 ـ خوارج يك جريان بودند نه يك گروه!
از كلام بالا به خوبى استفاده مىشود كه امام (عليه السلام) خوارج را يك گروه خاص نمى داند; بلكه جريانى مىشمرد كه در طول تاريخ اسلام در مقاطع مختلف ظاهر مىشدند، حتى قرائن تاريخى نشان مىدهد كه جريان آنها از عصر پيامبر (صلّى الله عليه وآله وسلّم) ظاهر شد.1 ـ «نَجَمَ» از ماده«نجم» (بر وزن حجم) به معنى طلوع كردن است و به ظهور و بروز (ناگهانى) هر چيزى نيز اطلاق مىشود.