پیام امام امیرالمؤمنین (علیه السلام) جلد 2

جاويدان مىرسند.

در خطبه 204 ـ همان خطبه اى كه بارها و بارها «حضرت على (عليه السلام)» براى اصحابش ايراد مىفرمود ـ نيز مىخوانيم: تَجَهَّزُوا ـ رَحِمَكُمُ اللهُ ـ فَقَدْ نُودِىَ فِيكُمْ بِالرَّحيلِ وَ أقِلُّوا العُرْجَةَ عَلَى الدُّنيا... فَإِنَّ أَمامَكُمْ عَقَبَةً كَؤُوداً وَ مَنازِلَ مَخُوفَةً مَهُولَةً; خداى، شما را رحمت كند! آماده حركت شديد كه نداى رحيل و كوچ كردن، در ميان شما داده شده است. علاقه به اقامتِ در دنيا را كم كنيد... كه گردنه هاى سخت و دشوار و منزلگاه هاى خوفناك در پيش داريد.

بعضى از شارحان نهج البلاغه، انسان ها را به مسافرانى تشبيه كرده اند كه در يك سفر دريايى، گرفتار گرداب ها و امواج كوه پيكر مىشوند كه اگر كشتى خود را سبكنكنند، غرق شدن آنها حتمى است.

او مىگويد: «گرداب»، امواج زندگى اين دنيا است و «كشتى» قلب انسان است و «حبّ دنيا» آن را سنگين كرده، آماده غرق شدن مىكند. (1)

حضرت دستور بالا را با اين جمله تكميل مىفرمايد: پيشينيان را براى رسيدن بازماندگان، نگه داشتند; «فَإِنَّما يُنْتَظَرُ بِأَوَّلِكُمْ آخِرُكُمْ».

اين جمله، اشاره به اين دارد كه مجموعه جهان بشريّت، در حكم قافله واحدى است كه گروهى در پيشاپيش آن در حركت بوده اند و گروهى در وسط و گروهى در آخر اين قافله اند و همه، يك مسير را طى مىكنند و براى رستاخيز بزرگ به هم ملحق مىشوند.

به تعبير ديگر، قانون مرگ، استثنا بردار نيست و به يقين، در سرنوشت همه انسان ها، رقم زده شده است. بنابراين سرنوشت پيشينيان، هشدارى براى بازماندگان و پيام روشنى براى همه انسان ها است.

1 ـ معارج نهج البلاغه، محقق بيهقى، صفحه 109.