بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
شده است؟».و به تعبير ديگر، نه كوفيان و مردم عراق، در آن عصر، خوب بودند كه امام بهتر از آنها را از خدا بخواهد و نه امام ـ العياذ بالله ـ بد بود كه خداوند، بدتر از او را بر آنها مسلّط كند و در اين گونه موارد، صيغه اَفعلِ تفضيل، مفهوم معمول خود را از دست مىدهد و براى مقايسه دو چيز متضاد ذكر مىشود.اين نفرين امام، در حقيقت، شبيه نفرينى است كه در قرآن مجيد، از پيامبر بزرگ الهى، نوح، نقل شده است: «رَبِّ لاتَذَرْ عَلَى الاَْرْضِ مِنَ الْكافِرينَ دَيّاراً; پروردگارا! هيچ يك از كافران را بر روى زمين، باقى مگذار!». (1)حضرت، سپس به نفرين خود چنين ادامه مىدهد:«خداوندا! دل هاى آنها را ذوب كن آن گونه كه نمك در آب ذوب مىشود; «اللَّهُمَّ مِثْ قُلُوبَهُمْ كَمَا يُمَاثُ الْمِلْحُ فِي الْمَاءِ.»اين احتمال نيز وجود دارد كه منظور از ذوب شدن قلب، هجوم انبوه غم و اندوه ها بر دل باشد، به شكلى كه عواطف انسان را سخت جريحه دار كند، بگونه اى كه از آن تعبير شود به اين كه: قلب آب شده است.شبيه به اين معنا در خطبه 27 (خطبه جهاد) نيز آمده است كه امام (عليه السلام) مىفرمايد: وَاللهِ، يُميتُ الْقَلْبَ وَ يَجْلِبُ الْهَمَّ مِنْ اجْتِماعِ هؤْلاءِ الْقَوْمِ عَلى باطِلِهمْ وَ تَفَرُّقِكُمْ عَنْ حَقِّكُمْ; به خدا سوگند! اين جريان، قلب انسان را مىميراند و اندوه و غم به بار مىآورد كه آنها در مسير باطل خويش، متّحدند و شما، در راه حق، پراكنده و متفرّق.بديهى است كه منظور از آب شدن دل ها، ضايع شدن عقل و هوش و درايت است. در واقع، مفهوم جمله، اين است كه عقل و هوش را به خاطر نافرمانى ها و نفاق و دورويى و كوتاهى و كارشكنى، از آنها بگير تا در زندگى، حيران و سرگردان شوند. اين تعبير، در آيات و رواياتِ فراوانى آمده است كه قلب، به معناى عقل و درايت و يا كانون عقل و درايت است. از جمله، در آيه 25 سوره انعام مىخوانيم: «وَ جَعَلْنا عَلى قُلُوبِهِمْ أَكِنّةً أنْ يَفْقَهُوهُ; ما، بر قلب هاى آنها، پرده ها افكنديم تا1 ـ سوره نوح، آيه 26.
لطفا منتظر باشید ...
