بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
صفحهى 208وعده هاى فريبنده اى به مردم مىدهند و براى جلب آرا به هر كار خلافى دست مىزنند، امام (عليه السلام) اهداف واقعى خود را كاملا روشن ساخت و از مسائلى كه در ذائقه بسيارى تلخ بود، خبر داد و براى اينكه كمترين شائبه اغفال در كار نباشد، مردم را از طوفان هاى آينده آگاه نمود; اين كارى است كه در برنامه هيچ يك از زمامداران دنياى مادّى در طول تاريخ، سابقه نداشته است.
نكته ها
1- چرا فرمود دست از من برداريد؟
شارحان «نهج البلاغه» و ديگر انديشمندان اسلام درباره اين كلام اميرمؤمنان سخنان بسيارى گفته اند; گروهى آن را دليل بر عدم وجود نصّ بر مسئله امامت و ولايت پنداشته اند و گروهى در مقابل به دفاع برخاسته اند و جمعى از - به اصطلاح - روشنفكران عصر ما، آن را دليل بر اصالت رأى مردم در حكومت گرفته اند و همچنين...ولى براى اينكه در اينجا بيراهه نرويم بهتر است قبل از قضاوت درباره متن خطبه، به شرايط زمانى و مكانى و ساير مقدّماتى كه فضاى اصلى خطبه را تشكيل مىدهد، توجّه كنيم. از جمله:الف) اين سخن در زمانى از امام صادر شد كه «عثمان» بر اثر حيف و ميل در بيت المال و مسلّط ساختن بنى اميّه بر جان و مال مردم و بروز اغتشاش در مناطق مختلف، به قتل رسيده بود و مردم براى بيعت، به سوى امام هجوم آورده بودند.مردمى كه سران آنها به امتيازات بى دليل زمان عثمان خو گرفته بودند، انتظار داشتند امام هم بيت المال مسلمين را مطابق ميل آنها تقسيم كند و سياستمدارانشان انتظار داشتند كه در برابر بيعت با اميرمؤمنان (عليه السلام)، پست هاى مهمّ