پیام امام امیرالمؤمنین (علیه السلام) جلد 4

‌صفحه‌ى 249

نهج البلاغه

خطبه 94

خطبه 94 (1)

و من خطبة له (عليه السلام)

و فيها يصف الله تعالى ثمّ يبيّن فضل الرّسول الكريم و أهل بيته ثمّ يعظ النّاس

امام (عليه السلام) در اين خطبه صفات خداوند، سپس فضيلت پيامبر اكرم (صلّى الله عليه وآله) و اهل بيت گرامى آن حضرت را بيان كرده، آنگاه مردم را موعظه مىكند.

خطبه در يك نگاه

اين خطبه عمدتاً بر چهار محور دور مىزند: نخست، بيان بخشى از صفات

1. سند خطبه: نويسنده «مصادر نهج البلاغه» معتقد است آنچه در اينجا آمده بخشى از خطبه مشهورى است كه آغاز آن: «أَلْحَمْدُللهِ الْوَاحِدِ الأَحَدِ الْمُنْفَرِدِ...» بوده است كه مرحوم «كلينى» در كتاب «كافى» بعد از آن كه بخشى از اين خطبه را در مورد توحيد نقل كرده چنين مىگويد: «اين خطبه از خطبه هاى مشهورى است كه در ميان مردم دست به دست مىگشت» (كافى، جلد اوّل، صفحه 136).

مرحوم «صدوق» مىافزايد: «به فرموده امام صادق (عليه السلام) اين خطبه را اميرمؤمنان على (عليه السلام) هنگامى بيان كرد كه مىخواست براى دومين بار مسلمانان را براى جنگ با معاويه آماده كند». (توحيد صدوق، صفحه 41، باب التوحيد و نفى التشبيه، حديث 3).

«ابن عبدربّه مالكى» نيز در كتاب «عقد الفريد» آن را در جلد چهارم با كمى تفاوت تحت عنوان «خطبته الغّراء» آورده است. نويسنده مصادر بعد از نقل مطالب بالا مىگويد: «مطابق روايت «ابن عبدربّه» سخنى از اهل بيت در اين خطبه نيامده است; شايد دست امانتدارى! آن را حذف نموده، آن گونه كه «خطبه شقشقيّه» را از كتاب «عقد الفريد» حذف كرده است; در حالى كه ثابت كرديم «خطبه شقشقيّه» در «عقد الفريد» وجود داشته». به هر حال، (بسيارى از) كسانى كه اين خطبه را نقل كرده اند قبل از «سيّد رضى» مىزيسته اند. (مصادر نهج البلاغه، جلد 2، صفحه 185).