بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
صفحهى 294طريق باطل زمامدارانشان، سريع و كوشا هستند; در حالى كه شما در اداى حقّ من سُستى مىكنيد، امّت ها همواره از ظلم زمامدارانشان در وحشتند، ولى من از ظلم پيروانم بيمناكم! من شما را براى جهاد با دشمن برانگيختم، امّا حركت نكرديد; به گوش شما خواندم، امّا نشنيديد; در آشكار و نهان شما را (براى جهاد) دعوت كردم، اجابت ننموديد; به شما اندرز دادم، ولى نپذيرفتيد. آيا شما حاضرانى همچون غايبان هستيند و بردگانى در قيافه مالكان؟! پيوسته حكمت هاى الهى را بر شما مىخوانم، ولى از آن مىگريزيد و با اندرزهاى رسا شما را موعظه مىكنم، (امّا) پراكنده مىشويد.شما را به مبارزه با ظالمان ترغيب مىكنم، امّا هنوز سخنانم به آخر نرسيده، مىبينم همچون «قوم سبأ» متفرّق مىشويد! به مجالس خود باز مىگرديد و يكديگر را از اين مواعظ بر مىگردانيد، صبحگاهان شما را مستقيم مىسازم ولى شامگاهان همچون كمانِ خميده سخت و محكمى كه نه كسى قدرت صاف كردن آن را دارد و نه خودش قابليّت صاف شدن را، به سوى من باز مىگرديد!
شرح و تفسير
شما بردگانى هستيد در قيافه اربابان!
همان گونه كه در بحث «خطبه در يك نگاه» اشاره شد، هدف اصلى اين خطبه برانگيختن مردم عراق براى مقابله با بيدادگران شام (معاويه و لشكر او) است و امام (عليه السلام) از طرق مختلف براى رسيدن به اين هدف بهره مىگيرد.نخست مىفرمايد: «اگر خداوند، ظالم و ستمگر را (چند روزى) مهلت دهد، چنان نيست كه فرصت مجازات او از دستش برود». (وَ لَئِنْ أَمْهَلَ الظَّالِمَ فَلَنْ يَفُوتَ أَخْذُهُ).«او در كمين گاه، بر سر راه ستمگر است و گلوى وى را در دست دارد; هر زمان