بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
صفحهى 106عِبَادٌ مُكْرَمُونَ * لاَ يَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَهُمْ بِأمْرِهِ يَعْمَلُونَ). (1)آرى، آنها چشم بر امر، و گوش بر فرمان حقّ دارند و جز به اراده و مشيت او كارى نمى كنند و اين نخستين ويژگى فرشتگان است كه در اين خطبه به آن اشاره شده است و مقام عصمت و مصون بودن آنها را از گناه و خطا بيان مىدارد و در واقع بر تمام ادّعاهاى مشركان عرب و غير آنها كه براى فرشتگان مقام ربوبيّت و الوهيّت قائل بودند، خطّ بطلان مىكشد، و آنها را در حدّ بندگان مطيع و سر بر فرمان حقّ معرفى مىنمايد كه نه آفريدگارند و نه شريك آفريدگار در امر آفرينش.سپس به وظيفه ديگرى از وظايف آنها به عنوان حاملان وحى اشاره كرده، چنين مىفرمايد: «(گروهى از) آنان را امين وحى خود قرار داده و به آنها براى رساندن ودايع امر و نهيش به پيامبران مأموريت داده و از ترديد و شبهات مصونيّت بخشيده است به گونه اى كه هيچ كدام از آنها از راه رضاى حقّ منحرف نمى شوند». (جَعَلَهُمُ اللهُ فِيمَا هُنَالِكَ أَهْلَ الأَمَانَةِ عَلَى وَحْيِهِ، وَ حَمَّلَهُمْ إِلى الْمُرْسَلِينَ وَدَائِغَ أَمْرِهِ وَ نَهْيِهِ، وَعَصَمَهُمْ مِنْ رَيْبِ الشُّبْهَاتِ. فَمَا مِنْهُمْ زَائِغٌ (2) عَنْ سَبِيلِ مَرْضَاتِهِ).گر چه در اين عبارت رساندن پيام وحى الهى را به همه فرشتگان نسبت داده، ولى به يقين منظور از آن، گروهى از آنهاست همانگونه كه قرآن مجيد مىفرمايد: «اللهُ يَصْطَفِى مِنَ الْمَلاَئِكَةِ رُسُلا; خداوند از فرشتگان رسولانى (به سوى پيامبران) بر مىگزيند». (3)و خود آن حضرت در خطبه اوّل نهج البلاغه نيز به اين معنا تصريح فرموده، مىفرمايد: «وَ مِنْهُمْ أُمَنَاءُ عَلَى وَحْيِهِ، وَ أَلْسِنَةٌ إِلَى رُسُلِهِ; گروهى از آنها امناى وحى خدا و زبان (گوياى حق) به سوى پيامبران او هستند». و اين تعبير معمول است كه 1. سوره انبياء، آيات 26 - 27.2. «زائغ» از مادّه «زيغ» (بر وزن ميل) به معناى عدول از حقّ و انحراف و تمايل به سوى ديگر است.3. سوره حج، آيه 75.