بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
صفحهى 265شجاعى بود سپرد و به او چنين گفت: من مىدانم كه تو تا پاى جان ايستاده اى و اگر اين صفت را در تو نمى ديدم پرچم را از تو مىگرفتم و اين افتخار را نصيب تو نمى كردم، او هم در جواب گفت: «به خدا سوگند اى مالك من امروز تو را خوشحال خواهم كرد يا به شهادت نايل مىشوم» (1).سپس امام (عليه السلام) در هفتمين و آخرين دستور اشاره به يكى ديگر از تاكتيكهاى جنگ آن روز كرده مىفرمايد: «هر كس بايد در برابر حريف خود بايستد و با برادر هم رزمش مواسات كند و هرگز حريف خودرا به او وامگذارد كه او در برابر دو حريف قرار گيرد، حريف خودش و حريف برادرش!» (أجْزَأَ امْرُؤقِرْنَهُ (2)، وَآسَى (3) أخَاهُ بِنَفْسِهِ، وَلَمْ يَكِلْ قِرْنَهُ إلَى أَخِيهِ فَيَجْتَمِعَ عَلَيْهِ قِرْنُهُ وَقِرْنُ أخِيهِ).مفهوم دقيق اين سخن هنگامى آشكار مىشود كه وضع جنگهاى آن زمان را بخوبى بدانيم در آن زمان جنگ به سه صورت، انجام مىشد (و حتى گاهى در يك ميدان هر سه صورت تحقق مىيافت).نخست: اين كه يكى از شجاعان لشكر به وسط ميدان مىآمد و از شجاع ديگرى از لشكر دشمن دعوت به مبارزه مىكرد و اين دو با هم مىجنگيدند تا يكى از دو نفر از پاى درآيد.1. شرح نهج البلاغه علامه تسترى، جلد 13، صفحه 558.2. «قرن» به معنى هماورد و كسى كه همطراز انسان در شجاعت در ميدان نبرد و گاه به هر كسى كه همطراز باشد قرن گفته مىشود و در اصل از واژه «قرن» به فتح قاف و اقتران گرفته شده كه به معنى نزديك شدن دو چيز يا چند چيز به يكديگر است و زمان طولانى را از اين جهت قرن مىگويند كه گروهى از نسلها در آن در كنار يكديگر قرار مىگيرند.3. «آسى» از مادّه «وسى» (بر وزن مشى) به معنى كمك كردن گرفته شده است و مواسات به معنى معاضدت و يارى كردن يكديگر مىآيد.