لطفا منتظر باشید ...
امام مهدىعليه السلام در نگاه اهل سنت
خوشتر آن باشد كه سرّ دلبران
گفته آيد در حديث ديگران
گفته آيد در حديث ديگران
گفته آيد در حديث ديگران
موضوع امام مهدى عليه السلام و قيام و انقلاب جهانى او نه تنها در كتابهاى
شيعه بلكه در فرهنگ اعتقادى ساير فرقههاى اسلامى نيز بيان گرديده و درباره آن به
طور گسترده گفتگو شده است. آنان نيز به وجود و ظهور مهدىعليه السلام كه از دودمان
پاك پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم و از فرزندان حضرت فاطمه زهراعليها السلام(1)
است معتقدند براى آشكار شدن ميزانِ باور اهل سنت به مهدى موعودعليه السلام بايد به
آثار دانشمندان بزرگ ايشان مراجعه كرد. بسيارى از مفسّران سنّى در كتابهاى تفسيرى
خود تصريح كردهاند كه بعضى از آيات قرآن به ظهور حضرت مهدىعليه السلام در
آخرالزّمان اشاره دارد مانند فخر رازى(2) و قرطبى(3).
همچنين اكثر محدثان ايشان، احاديث مربوط به امام مهدىعليه السلام را در
كتابهاى خود آوردهاند كه در ميان آنها، معتبرترين كتابهاى اهل سنّت وجود دارد
مانند «صحاح ستّه»(4) و مُسند احمد حنبل پيشواى مذهب حنفى.
بعضى ديگر از دانشمندان اهل سنت در گذشته و حال، كتابهايى مستقل در موضوع
امام مهدىعليه السلام نوشتهاند مثل ابونعيم اصفهانى در مجموعه الأربعين (چهل
حديث) و سيوطى در كتاب «العرف الوردى فى اخبار المهدىعليه السلام».
نكته قابل توجه اينكه، بعضى از علماى اهل سنت در مقام دفاع از عقيده مهدويت و
ردّ منكران اين عقيده، كتاب و مقاله نوشتهاند و با بيانات علمى و شواهد روائى،
جريان امام مهدى را از امور قطعى و غيرقابل انكار دانستهاند همچون «محمد صديق
مغربى» كه در ردّ گفتار «ابن خلدون» كتابى نگاشته و به سختى از او انتقاد كرده
است.(5)
اينها نمونههايى از موضع اهل سنت در برابر مسئله مهدويت است.
در پايان اين بخش از ميان صدها روايت، تنها دو روايت نقل مىكنيم كه در
كتابهاى مشهور و مورد اعتماد اهل سنت آمده است:
پيامبر اسلامصلى الله عليه وآله فرمود:
اگر از [عمر] دنيا تنها يك روز مانده باشد حتماً خداوند آن روز را طولانى كند
تا آنكه مردى از خاندان مرا در آن برانگيزد كه هم نام من است.(6)
و نيز آن حضرت فرمود:
مردى از خاندان من قيام مىكند كه در نام و سيرت شبيه من است. او [جهان را
]پر از عدل و داد خواهد كرد همانگونه كه از ظلم و ستم لبريز گشته باشد.(7)
گفتنى است كه اعتقاد به ظهور مصلح و منجى كه در پايان دنيا ظهور كرده و جهان
را پر از عدل و داد خواهد كرد يك اعتقاد جهانى و همگانى است و پيروان راستين همه
اديان آسمانى بر اساس تعاليم كتابهاى دينى خود منتظر قيام آن موعود بزرگ هستند. در
كتابهاى مقدس زبور، تورات، انجيل و نيز كتابهاى هندوها و زرتشتيان و برهمائيان به
ظهور منجى بزرگ جهان اشاره شده است. البته هر ملتى براى او لقبى مخصوص گفتهاند.
زرتشتيان او را به نام «سوشيانس» يعنى نجات دهنده جهان و مسيحيان به نام «مسيح
موعود» و يهود به نام «سرور ميكائيلى» مىشناسند.
بخشى از عبارات «جاماسب نامه» از كتابهاى مقدس زرتشت چنين است:
«پيغمبر عرب، آخر پيغمبران باشد كه در ميان كوههاى مكه پيدا شود... و با
بندگان خود چيز خورد و به روش بندگان نشيند... و دين او اشرف اديان باشد و كتاب او
باطل كند همه كتابها را... و از فرزندان دختر پيغمبر كه خورشيد جهان و شاه زمان
نام دارد، كسى پادشاه شود در دنيا به حكم يزدان، كه جانشين آخر آن پيغمبر باشد... و
دولت او تا به قيامت متصل باشد...(8)
1) المستدرك على الصحيحين، ج 4، ص 557.
2) التفسير الكبير، ج 16، ص 40.
3) تفسير القرطبى، ج 8، ص 121.
4) يعنى صحيحهاى شش گانه. صحاح ستّه، عنوان عمومى شش مجموعه بزرگ، از كتب حديث
است كه در نزد اهل سنّت، موثقترين كتابهاى حديث هستند و عبارتند از: «صحيح بخارى،
صحيح مسلم، سنن ابوداود، سنن ابن ماجه، سُنن نسائى، جامع ترمذى». اهل سنت، احاديث
نقل شده در اين كتابها را، «صحيح» دانسته و سخن پيامبر اكرمصلى الله عليه وآله
مىدانند و پس از قرآن كريم، آنها را معتبرترين كتاب مىخوانند.
5) ابن خلدون» جامعه شناس بزرگ اهل سنت است و به پارهاى از روايات امام
مهدىعليه السلام اشكال كرده و آنها را ضعيف شمرده است و با وجود اينكه بعضى از
روايات مربوط به حضرت مهدىعليه السلام را صحيح دانسته در مسئله مهدويت تشكيك كرده
است. «محمّد صديق مغربى» در كتابى با عنوان «ابراز الوهم المكنون من كلام ابن
خلدون» سخنان او را رد كرده است.
همچنين «عبدالمحسن بن حمد العباد» در مقالهاى تحت عنوان «الردّ على من كذب
بالاحاديث الصحيحه الواردة فى المهدى» به شبهات ابن خلدون پاسخ گفته است.
6) سنن ابوداود، ج 2، ح 4282، ص 106.
7) معجم كبير، ج 10، ح 10229، ص 83.
8) اديان و مهدويت، ص 21.
