فرهنگ اُسوه (1) - فرهنگ اسوه (1) نسخه متنی

فرهنگ اُسوه (1)

زهرا حبيبيان مقدّمه: پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله اسوه زيباو نيكوي زندگي است، الگويي براي همه عصرها و نسلها و براي همه عرصه‏ها وصحنه‏ها. بايد رفتارهاي پيامبر ص

1ـ آب؛

1ـ در نوشيدن آب بعد از خوردن گوشت شتاب نمي‏كرد؛ «كان اذا اكل اللّهمّ لايعجل بشرب الماء»(1) پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله اگر گوشت مي‏خورد در نوشيدن آب شتاب نمي‏كرد.

2ـ حمد كردن بعد از نوشيدن آب؛

«إذا شرب الماء قال: الحمد للّه الّذي سقانا عذبا زلالاً ولم يسقنا ملحاً اجاجاً و لم يؤاخذنا بذنوبنا»(2) هنگامي كه آب مي‏نوشيد، مي‏گفت: حمد خدايي را است كه به ما آب گوارا و شيرين نوشاند و نه آب شور و تلخ و ما را به گناهانمان مؤاخذه ننمود.

3ـ شيوه آب نوشيدن؛

«إذا شرب سقي من يمينه»(3) هرگاه آب مي‏نوشيد، به ديگران از جانب راست آب مي‏نوشاند.

4ـ ظرفي كه با آن آب مي‏نوشيد؛

«يشرب في الاقداح الشامية يجاء بها من الشام و تُهدي له»(4) در ظرفهاي اهدايي كه از شام آورده شده بود، آب مي‏نوشيد 2 ـ آينه «عن عليّ عليه‏السلام قال: كان رسول‏اللّه صلي‏الله‏عليه‏و‏آله اذا نظر في المرآة قال: الحمدللّه الّذي اكمل خلقي و احسن صورتي و زانَ مني ماشان من غيري و هداني للاسلام و منّ عليّ بالنّبوّة»(5) از امام علي‏بن ابي‏طالب عليه‏السلام نقل شده كه فرمود: پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله هرگاه به آينه نظر مي‏افكند، مي‏گفت: حمد خدايي رااست كه خلقت مرا كامل ساخت و صورتم را نيكو گردانيد. و آنچه از غير من زشت بود را مايه زينتم قرار داد. مرا به اسلام هدايت كرد و بر من منت پيامبري نهاد.

3 ـ احوالپرسي «كان رسول‏اللّه صلي‏الله‏عليه‏و‏آله اذا فقد الرجل من اخوانه ثلاثة ايام سأل عنه فان كان غائباً دعا له و ان كان شاهداً زاره و ان كان مريضاً عاده»(6) پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله چنين بود كه هر گاه يكي از برادران را سه روز نمي‏ديد، حال او را جويا مي‏شد؛ پس اگر غايب بود، براي او دعا مي‏كرد و اگر حاضر بود، به ديدارش مي‏رفت و اگر مريض بود، به عيادتش مي‏شتافت.

4 ـ استغفار استغفار از مهمترين وظائف و برجسته‏ترين مظاهر بندگي است. هر چه مراتب و سطح بندگي بالاتر رود، مراتب و سطح استغفار نيز بالاتر مي‏رود. پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله بهترين و صالح‏ترين بنده خدا بود و به لقب «عبداللّه» مفتخر گشت؛ به همين موازات، استغفار او نيز بيشتر بود. در روايات آمده است:

«كان رسول‏اللّه صلي‏الله‏عليه‏و‏آله يتوب إلي اللّه في كل يومٍ سبعين مرّة»(7) آن حضرت صلي‏الله‏عليه‏و‏آله در هر روز هفتاد مرتبه استغفار و توبه مي‏كرد.

5 ـ استلام در هنگام طواف «كان رسول‏اللّه صلي‏الله‏عليه‏و‏آله يستلم الركنين الّذي فيه الحجر الاسود و الركن اليماني كلّما مرّ بهما في‏الطواف»(8) پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله در طواف هنگامي كه از كنار دو ركن‏ـ ركني كه حجرالاسود در آن قابل توجه دانش‏پژوهان و محققان محترم خانه مطبوعات، امور فرهنگي آستانه مقدسه قم.

واحد نشريات كتابخانه آستانه مقدسه قم در جوار كريمه اهلبيت (حضرت معصومه عليها‏السلام ) يكي از منابع تحقيق و پژوهشهاي علمي و فرهنگي مي‏باشد.

اين مركز از ساليان دور محل نگهداشت انواع نشريات داخلي و نشريات ادواري شامل: روزنامه، ماهنامه، فصلنامه و ... با موضوعات متنوع اجتماعي، سياسي، فرهنگي و مذهبي بوده است. در راستاي اطلاع رساني و همكاري هرچه بيشتر در زمينه فعاليتهاي پژوهشي واحد كتابخانه آستانه مقدسه آمادگي دارد در كليه ايام هفته به استثناء ايام تعطيل محققان محترم را ياري نمايد.

ساعات مراجعه: صبحها از ساعت 8 الي 13.نشاني: ميدان آستان، كتابخانه حضرت معصومه عليها‏السلام است و ركن يماني‏ـ مي‏گذشت، آنها را استلام مي‏كرد.

6 ـ اسم «كان رسول اللّه صلي‏الله‏عليه‏و‏آله اذا سمع الاسم القبيح غيّره.»(9) پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله چنين بود كه هرگاه اسم زشتي مي‏شنيد آن را تغيير مي‏داد.

7 ـ اعتكاف « كان رسول‏اللّه صلي‏الله‏عليه‏و‏آله اذا كان العشر الأواخر اعتكف في المسجد و ضربت له قبّة من شعر و شمّر المئزر و طوي فراشه...»(10) امام صادق عليه‏السلام فرمود: پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله چنين بود كه در دهه آخر ماه رمضان در مسجد اعتكاف مي‏كرد. براي او خيمه‏اي از مو زده مي‏شد و حضرت صلي‏الله‏عليه‏و‏آله دامن عبادت بر كمر مي‏زد و رختخواب خود را مي‏پيچيد و جمع مي‏كرد.

8 ـ افطار 1ـ هنگام افطار اين دعا را مي‏خواند؛ «عن عليٍّ عليه‏السلام قال كان رسول‏اللّه صلي‏الله‏عليه‏و‏آله اذا افطر قال: الّلهم لك صمت و علي رزقك افطرت فتقبّله منّا ذهب الظمأ و ابتلت العروق و بقي‏الأجر ان‏شاءاللّه»(11) از اميرمؤمنان عليه‏السلام روايت شده كه فرمود: پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله چنين بود كه هرگاه افطار مي‏كرد، مي‏گفت: خدايا! براي تو روزه گرفتم و با روزي تو افطار نمودم پس آن را از ما بپذير. تشنگي رفت و رگها تر و نرم شد و اجر و ثواب باقي ماند. ان شاءاللّه.

2ـ چيزي كه با آن افطار مي‏كرد؛ «عن ابي عبداللّه عليه‏السلام قال: كان رسول‏اللّه صلي‏الله‏عليه‏و‏آله اذا افطر بدأ بحلواء يفطر عليها فان لم يجدفسكره او تمرات فاذا اعوز ذلك كله فماء فاتر»(12) امام صادق عليه‏السلام فرمود: پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله چنين بود كه هنگام افطار با شيريني افطار مي‏كردو اگر به آن دسترسي نبود، با شكر يا چند خرما افطار مي‏كرد. اگر همه اينها فراهم نبود، با آب ولرم افطار مي‏نمود.

«عن ابي‏عبداللّه عليه‏السلام قال: كان رسول‏اللّه صلي‏الله‏عليه‏و‏آله يفطر علي التّمر في زمن التّمر علي الرّطب في زمن الرّطب(13) امام صادق عليه‏السلام فرمود: پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله چنين بود كه در موسم خرما با خرما افطار مي‏كرد و در زمان رطب با رطب.

9 ـ انگشتر «.... إذا توضّأ للصلاة حرّك خاتمه ثلاثاً»(14) هنگامي كه براي نماز وضوء مي‏گرفت، انگشتر خود را سه بار حركت مي‏داد.

10 ـ انگور «...أكل العنب حبة حبّة» (15) پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله انگور را دانه دانه ميل مي‏فرمود.

11 ـ ايام البيض كان رسول اللّه صلي‏الله‏عليه‏و‏آله يأمرنا ان الصوم ايّام الليالي البيض ثالث عشر و رابع عشر و خامس عشر.(16) پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله به ما دستور مي‏داد كه در ايام البيض يا سيزدهم، چهاردهم و پانزدهم روزه بگيريم.

پي‏نوشتها:

1ـ مستدرك، 17/7. 2ـ بحار، 16/268.

3ـ همان، 62/283. 4ـ همان، 16/268.

5ـ مستدرك، 1/444. 6ـ بحار، 16/233.

7ـ مستدرك، 5/375. 8ـ همان، 9/390.

9 ـ كنزالعمال، ج 16، ص 597.

10 بحار، 16/273. 11ـ مستدرك، 7/359.

13ـ12ـبحار،16/273. 14 همان، 1/340.

15ـهمان،16/246. 16ـمستدرك،ج7،ص516.