ملاقات با امام مهدي ع يا تجربه ديني

سيد رضي موسوي

Friday, June 11, 2004 at 15:19

يكي از مصاديق بارز تجربه ديني در فرهنگ شيعي ، ديدارو ملاقات امام مهدي ع در عصر غيبت به گونه هاي متفاوت است ، گاهي به صورت رؤيا ، مكاشفه و شهود مي باشد و گاه به صورت ديدار جسماني و حضوري . اين نكته مسلم است كه بنا به دلايل علمي و دلايل تاريخي امكان و وقوع ديدارآن حضرت قابل تحقق است ، زيرا موجود جسماني كه در ميان مردم زندگي مي كند ، قابل ديدن است و امكان اين امر وجود دارد و دليل وقوعي بر مسئله اينكه در طول تاريخ شيعه افراد زيادي توفيق ديدار آن حضرت را پيدا نموده اند كه آن موارد آنقدر زياد مي باشد كه مسئله مذكور را به حد شهرت و يقين رسانده است و احتمال دروغ و ساختگي بودن در تمام اين موارد امري نا ممكن و دور از ذهن است .

البته قابل توجه است كه با پذيرش امكان ديدار آن حضرت بايد به اين پرسش پرداخته شود كه با اثبات اين امر چه نتايجي حاصل مي شود و چه اموري اثبات مي گردد ، آيا مي خواهيم با اثبات ملاقات آن حضرت به حقانيت و اثبات و جود آن حضرت پي ببريم ؟ يا مي خواهيم با اين امر حقانيت مذهب خاصي را اثبات كنيم ؟ ويا اينكه ديدار آن حضرت صرفاً به عنوان يك تجربه عميق ديني تلقي مي شود كه مومنان از آن لذت مي برند و آن تجربه ها ، آنان را با خداوند و عناصر ديني پيوند مي زند ؟ در اينجا براي تبيين پرسش هاي مذكور بايد به بررسي احتمالات گوناگون مسئله بپرداريم :

1- ديدار و ملاقات جسماني امام مهدي ع يكي از تجربه هاي خصوصي و دلنشين مومنان است . مومنان امامان خويش را واسطه فيض الهي مي دانند كه واسطه ميان زمين و آسمان هستند . آنان حقايق ناب الهي را براي مومنان تفسير مي كنند و مفسران حقيقي و رسمي دين هستند. بديهي است ، ديدار چنين انسان ملكوتي و شايسته كه شاهكار خلقت است از ديدار هر دانشمند و انسان بزرگي ، لذت بخش تر و جذاب تر است و گاهي دليل بر توجه و ظهور خاص امام نسبت به شخص ملاقات كننده است . از اينرو ، اين نوع تجربه ديني صرفاً يك نوع تجربه فردي و خصوصي است و دليلي بر امور ديگر نيست . و ما براي اثبات حقانيت دين و يا اثبات يك مذهب خاص مي توانيم از راههاي استدلالي و تاريخي كمك بگيريم .

2-به نظر مي رسد كه تجربه ديدار امام مهدي ع در طول تاريخ توسط مومنان به دو صورت نقل گرديده است .

الف - رويا ، مكاشفه و شهود

ب- ملاقات جسماني و حضوري .

در باره هر يك بايد بررسي اجمالي صورت پذيرد .اما در مورد شكل نخست كه ملاقات امام مهدي ع به صورت رويا ، مكاشفه و شهود است بايد گفت كه اين تجربه هاي ديني در رويت امام مهدي ع نه مي تواند دليل بر حقانيت مذهبي خاص باشد و نه حتي مي تواند دليل محكم و استدلالي گويا بر اثبات وجود امام مهدي ع در مقابل مخالفان باشد . زيرا در اثبات وجود امام عصر ع كشف و شهود به ميزاني كه شواهد تاريخي و نقلي و سخن پيشوايان دين بر وجود ايشان دلالت دارد ، داراي اعتبار و ارزش نمي باشد. كشف و مكاشفات و يا تفسير آنها مبتني بر فهم ، روحيات و ذهنيت دريافت كننده است و يك امر شخصي و خصوصي است كه قابليت اثبات پذيري براي ديگران در آن وجود ندارد ، به علاوه كه الهامات شيطاني و نفساني مي تواند بر شفافيت و حقانيت كشف و مكاشفات تاثير بگذارد وبر تفسير دريافت هاي دروني افراد تيرگي ايجاد نمايد

اما در باره مورد دوم كه ديدار و ملاقات امام مهدي ع به صورت جسماني و حضوري است بايد گفت جون ملاقات جسماني امام مهدي ع براي افراد متفاوت و حتي نسبت به پيروان مذاهب متفاوت تحقق يافته است ، پس در صورتي كه شخصيت امام مهدي ع براي ديدار كننده قابل تشخيص باشد و او بتواند آن را از مكاشفه وشهود تفكيك كند در اين حالت ميتواند اثبات كننده امور ذيل باشد:

1- اين امر گواه خوبي بر حقانيت سخن مذاهب اسلامي ، مبني بر وجود فردي به نام امام مهدي ع مي باشد

2- همچنين دليلي است بر اين امر كه سخن پيامبر ص و امامان در پيشگويي آمدن مصلح جهاني ، درست بوده است

3- اين امر مي تواند همچنين دليلي بر حقانيت ادعاي اديان باشد كه مدعي بر آمدن منجي جهاني هستند .

بنا براين در يك تفسير حداقلي ديدار و ملاقات امام مهدي ع صرفاً يك تجربه ديني ودليلي بر حقانيت وجود مصلح است كه پيامبران و امامان پيشگويي نموده اندو مومنان با نقل ملاقات خود هيچگاه نمي خواهند آن را دليلي بر حقانيت تمامي اعتقادات و يا اثبات شخصيت خويش تلقي كنند بلكه اين امر صرفاً يك تجربه زيباي ديني است كه دينداران را در مسير دنيداري فعال تر و كوشاتر مي سازد.