زمينه سازان ظهور - چشم اندازی به حکومت امام مهدی عجل اللَّه تعالی فرجه الشریف نسخه متنی

زمينه سازان ظهور

بخش عمده‏اى از رواياتى كه درباره رويدادهاى پيش از ظهور و ياران حضرت مهدى عجل الله تعالى فرجه الشريف آمده است، درباره ايران و ايرانيان است كه با تعبيرات گوناگونى مانند: اهل فارس، عجم، اهل خراسان، اهل قم، اهل طالقان، اهل رى و... بيان شده است.

با بررسى مجموع اين روايات، به اين نتيجه مى‏رسيم كه در كشور ايران، پيش از ظهور امام‏زمان عجل الله تعالى فرجه الشريف، نظامى الهى ومدافع ائمّه معصومين عليهم السلام بر پا مى‏گردد كه مورد نظر امام‏زمان عجل الله تعالى فرجه الشريف است و نيز مردم ايران، نقش عمده‏اى در قيام آن حضرت دارند كه در بخش قيام به آن مى‏پردازيم. در اين‏جا به ذكر چند روايت بسنده مى‏كنيم:

رسول خدا صلّى الله عليه وآله وسلّم مى‏فرمايد: «مردمى از مشرق زمين قيام مى‏كنند و زمينه را براى قيام حضرت مهدى عليه السلام فراهم مى‏سازند».(19)

نيز مى‏فرمايد: «پرچم‏هاى سياهى از سمت مشرق خواهد آمد كه دل‏هاى آنان همانند پاره‏هاى آهن است؛ پس هر كس از حركت آنان، آگاهى يافت، به سوى آنان برود و با آنان بيعت كند؛ هر چند لازم باشد كه بر روى يخ حركت كند».(20)

امام باقر عليه السلام مى‏فرمايد: «گويا قومى را مى‏بينم كه در مشرق قيام كرده‏اند و حق را مى‏طلبند؛ ولى حق را به آنان نمى‏دهند. بار ديگر طلب مى‏كنند؛ ولى باز به آنان واگذار نمى‏كنند. در اين حالت، شمشيرها را از نيام كشيده، بر شانه مى‏گذارند كه در اين هنگام، دشمن خواسته آنان را مى‏پذيرد؛ ولى آنان نمى‏پذيرند و قيام مى‏كنند و حق را واگذار نمى‏كنند، مگر به صاحب أمر. كشتگان آنان شهيد هستند و اگر من آنان را درك مى‏كردم، خودم را براى صاحب اين امر آماده مى‏كردم».(21)

امام باقر عليه السلام مى‏فرمايد: «ياران حضرت قائم عجل الله تعالى فرجه الشريف سى صد و سيزده نفر و از فرزندان عجم هستند».(22)

هر چند عجم به غير عرب گفته مى‏شود، ولى به‏طور حتم ايرانيان را در برمى گيرد و با توجه به روايات ديگر، در بين نيروهاى ويژه حضرت مهدى عجل الله تعالى فرجه الشريف تعداد زيادى از ايرانيان حضور دارند.

رسول خدا صلّى الله عليه وآله وسلّم مى‏فرمايد: «به زودى پس از شما، اقوامى خواهند آمد كه زمين زير پاى‏شان جمع مى‏شود - طىّ الارض مى‏كنند - و درهاى دنيا بر روى آنان گشوده مى‏گردد و آنان را مردان و زنان فارس خدمت مى‏كنند. زمين زير گام‏هاى‏شان پيچيده مى‏شود؛ به گونه‏اى كه هر يك از آنان بخواهد، فاصله شرق تا غرب را در يك ساعت مى‏پيمايد. نه آنان خود را به دنيا فروخته‏اند و نه اهل دنيايند و نه دنيا در آنان حظّ و نصيبى دارد».(23)

اميرمؤمنان عليه السلام مى‏فرمايد: «خوشا به حال طالقان؛ زيرا خداوند در آن‏جا گنج‏هايى دارد كه نه از طلا و نه از نقره‏اند، بلكه مردان با ايمانى هستند كه خدا را به حق شناخته‏اند و آنان ياوران مهدى آل محمد عجل الله تعالى فرجه الشريف در آخرالزمان خواهند بود».(24)

رسول خدا صلّى الله عليه وآله وسلّم نيز درباره خراسان مى‏فرمايد: «در خراسان گنج‏هايى است؛ امّا نه از طلاو نقره؛ بلكه آنان مردانى هستند كه خدا و رسولش آنان را دوست مى‏دارند».(25)

(1). بحارالانوار، ج‏67، ص‏351.

(2). تفسير امام عسكرى عليه السلام، ص‏344؛ احتجاج، ج‏2، ص‏260؛ منية المريد، ص‏35؛ محجة البيضاء، ج‏1، ص‏32؛ حلية الابرار، ج‏2، ص‏455؛ بحارالانوار، ج‏2، ص‏6؛ العوالم، ج‏3، ص‏295.

(3). عن النبىّ صلّى الله عليه وآله وسلّم: «إنَّ اللَّه تعالى يبعث لهذه الأُمّة على رأس كل مائة سنة من يجدد لها دينها» ابى‏داود، سنن، ج‏4، ص‏109، حاكم، مستدرك، ج‏4، ص‏522؛ تاريخ بغداد، ج‏2، ص‏61؛ جامع الاصول، ج‏12، ص‏63؛ كنز العمّال، ج‏12، ص‏193 و تا آن‏جا كه تتبّع كردم مدركى از كتاب‏هاى شيعه براى آن نيافتم.

(4). بحارالانوار، ج‏60، ص‏217.

(5). همان، ص‏216.

(6). همان، ص‏213.

(7). همان، ج‏60، ص‏213؛ سفينة البحار، ج‏2، ص‏445.

(8). بحارالانوار، ج‏60، ص‏217.

(9). بحارالانوار، ج‏60، ص‏217.

(10). همان، ص‏218.

(11). همان، ص‏216.

(12). همان، ص‏218.

(13). ذِكْر اصبهان، ص‏11.

(14. موالى و مولى، در لغت‏شناسى، واژه‏هاى گوناگونى دارد. علاّمه امينى در جلد اوّل الغدير، بيست و دو واژه را نقل فرموده‏اند و در اصطلاح، در آيه و حديث، پنج معنا دارد: ولاء عتق، ولاء اسلام، ولاء حلف، ولاء قبيله، ولاء، در برابر عرب و مراد غير عرب است و اين معنا غالباً مقصود عالمان علم رجال است؛ ر. ك: التقريب و التيسير، ج‏2، ص‏333.

راز اين كه اين كلمه را بر ايرانيان تطبيق مى‏دهند، شايد به حكم غلبه وجودى و يا استعمالى باشد. چنان‏كه بعضى اين معنا را مدّعى شده‏اند.

علاوه بر اين در نوشته‏هاى عالمان قديم و معاصر، اين‏چنين تفسير شده است و ما به پيروى از آنان چنين تفسير كرده‏ايم، ولى بر آن پافشارى نداريم.

(«فارس» به سرزمين‏هايى مى‏گفتند كه در برابر كشور روم بود و شامل ايران امروز و بخش ديگرى از سرزمين‏هايى بود كه جزء قلمرو ايران آن زمان بود.

(15). ذكر اصبهان، ص‏12؛ ر. ك: الجامع الصحيح، ج‏5، ص‏382.

(16). راموز الاحاديث، ص‏33.

(17). با توجه به اين كه بازار كوفه اكثراً فارس و ايرانى بودند و با زبان فارسى سخن مى‏گفتند (چنان‏كه از مستدرك الوسائل، ج‏13، ص‏250، حديث 4، فهميده مى‏شود.) به خوبى روشن مى‏شود، كه موالى مورد اعتراض اشعث و مورد دفاع اميرمؤمنان، همان ايرانيان بودند.

(18). الغارات، ج‏24، ص‏498؛ سفينة البحار، ج‏2، ص‏693؛ ابن‏ابى‏الحديد، شرح نهج البلاغه، ج‏20، ص‏284.

(19). ابن‏ماجه، سنن، ج‏2، ص‏1368؛ المعجم الاوسط، ج‏1، ص‏200؛ مجمع الزوائد، ج‏7، ص‏318 - كشف الغمّه، ج‏3، ص‏268؛ اثبات الهداة، ج‏3، ص‏599؛ بحارالانوار، ج‏51، ص‏87.

(20). عقد الدرر، ص‏129؛ شافعى، بيان، ص‏490؛ ينابيع المودّه، ص‏491؛ كشف الغمّه، ج‏3، ص‏263؛ اثبات الهداة، ج‏3، ص‏596؛ بحارالانوار، ج‏51، ص‏84.

(21). نعمانى، غيبة، ص‏373؛ بحارالانوار، ج‏52، ص‏243؛ ابن‏ماجه، سنن، ج‏2، ص‏1366؛ حاكم، مستدرك، ج‏4، ص‏464.

(22). نعمانى، غيبة، ص‏315؛ اثبات الهداة، ج‏2، ص‏547؛ بحارالانوار، ج‏52، ص‏369.

(23). فردوس الاخبار، ج‏3، ص‏449.

(24). شافعى، بيان، ص‏106، متقى هندى، برهان، ص‏150؛ كنز العمّال، ج‏14، ص‏591؛ ينابيع المودّه، ص‏491؛ كشف‏الغمّه، ج‏3، ص‏286.

(25). كنز العمّال، ج‏14، ص‏591.