ميعادگاه منتظران

پرسش شما پاسخ موعود

سؤال اول:

چرا خداوند فيض خود را به تاخير انداخته است؟ چرا حضرت امام زمان (عج‏9 غائب شده؟ با توجه به آنكه خداوند در همان آغازين لحظه مى‏توانست عدل را بر زمين حكمفرما كند؟

م - الف (تهران - شهررى)

پاسخ:

1- همه كارهاى خداوند بر اساس حكمتهايى خاص صورت مى‏گيرد و هرگز در اراده و افعال او بيهودگى و بى‏قانونى قابل تصور نيست. همين اعتنقاد كافى است تا تاخير فيض قيام جهانى حضرت مهدى (عج) و حكومت توحيدى عالم گستر او را امرى قابل و منطقى و مبتنب بر حقايق و ضرورت‏هاى حيات بخشبشرى جلوه دهد.

بشر هيچگاه نتوانسته و نخواهد توانست ادعا كند كه تمام رازهاى هستى و اسرار پديده‏هاى گوناگون تاريخ را دريافته و به چند و چون حكمتهاى نهان الهى در هريك از پيشامدهاى روزگار دسترسى دارد.

از طرفى هيچ ضرورتى هم ندارد كه ما نسبت‏به همه اسباب و عللى كه موجب پيدايش حقيقت‏ها و واقعيتهاست آگاهى داشته باشيم. به عبارت ديگر ملازمه‏اى بين پديده‏هاى هستى و ادراك ما نيست. چه بسيار وقايعى كه هر روز و هر ساعت در زندگى بشر اتفاق مى‏افتد بدون آنكه معرفت و شناخت‏يا غفلت و جهل ما كوچكترين تاثيرى در بود و نبود آنها داشته باشد.

غيبت طولانى امام زمان (عج) و به تاخير افتادن حاكميت دين و قرآن توسط ايشان نيز مى‏تواند بر اساس همين فاعده تبيين و تفسير شود.

چنانچه امام صادق (ع) فرمود:

«اين امر» امرى از امور الهى و سرى از اسرار الهى و غيبى از غيب‏هاى الهى است و زمانيكه دانستيم كه خداى عزوجل حكيم است تصديق مى‏كنيم كه همه كارهاى او از روى حكمت است، اگر چه علت آن آشكار نباشد. (1)

2- اينكه خداوند مى‏توانست در همان ابتداى امامت‏حضرت مهدى (عج) برپايى آيين عدل در سراسر گيتى را به دست او عملى سازد، قابل ترديد نيست.

خداوند نه فقط از ابتداى دوران امامت او، بلكه از ابتداى رسالت جد بزرگوارش پيامبراكرم (ص) مى‏توانست جهانگير شدن آيين توحيد و عدالت را تحقق بخشد و همه دلها را به اسلام مايل سازد و همه گردن فرازان را ذيل حكومت قرآن گرداند و از مظلوم واقع شدن و شهيد گشتن همه امامان و پيشوايان و صالحان جلوگيرى به عمل آورد، چنانكه خود فرمود: «و لو شاء الله لجعلكم امة واحدة‏» (2) اگر خدا مى‏خواست همه شمار را بر يك آيين قرار مى‏داد. لكن همواره حكمت‏هاى بالغه او بوده كه بر اساس قابليت‏ها و نحوه عمل كردهاى خلايق سير وقايع و فراز و فرودهاى زندگى انسانها را رقم زده است.

اينكه در سراسر تاريخ پرنشيب و فراز اسلام و نيز در طى اينهمه قرن كه از آغاز غيبت‏حضرت مهدى مى‏گذرد، هيچگاه زمينه عملى شدن وعده‏هاى حتمى خداوند نسبت‏به امامت و وراثت مستضعفان و خلافت مؤمنان حقيقى در سراسر گيتى پيش نيامده، به يقين ريشه در عدم وجود شرايط لازم و عدم آماگى داشته است، وگرنه قدرت خدا و اراده قطعى او در اين مورد غير قابل ترديد است.

3- چرا غيبت امام زمان (عج) به گونه‏هاى ديگرى نيز در احاديث معصومين (ع) تبيين شده است كه از آن جمله است:

الف) تجربه تلخ مظلوميت و شهادت امامان پيشين و قدرناشناسى و ناسپاسى مردم نسبت‏به نعمت وجود و حضور امامان خويش، كه باعث‏سلب توفيق آنان از درك حضور آخرين پيشواى معصومشان گشت.

ب) آزمايش ميزان پايبندى مسلمانان به ايمان و تقوى در برابر مشكلات و سختى‏هاى دوران غيبت.

ج) آزمايش درجه ولايت و فرمانپذيرى شيعيان نسبت‏به امام غائب.

د) جلوگيرى از كشته شدن اخرين امام معصومين (ع) كه بنا به اراده خدا و ارث تمام پيامبران و امامان و تحقق بخش تمام آرمنهاى الهى در سراسر هستى است.

ه') آماده نبودن شذايط اجتماعى براى پذيرش حكومت واحد جهانى بر اساس عدالت و توحيد.

خلاصه سخن آنكه، هرگز سنت‏خداوند قادر و توانا بر اين نبوده است كه ارزشهاى والا و كمالات فردى يا اجتماعى انسانها را از راه معجزه و با بكارگيرى قدرت بى‏انتهاى خويش، به آنان ارزانى دارد.

اين خود انسانها هستند كه بايد بكوشند و سختى‏هاى راه كمال را تحمل كنند تا به ارزشهاى الهى دست‏يابند.

دستيابى به جامعه‏اى تكامل يافته و مبتنى بر قانون وحى در سايه حاكميت رهبرى معصوم والاترين و با ارزش‏ترين موقعيت اجتماعى است كه به اراده خدا در دوران پس از ظهور امام زمان (عج) تحقق مى‏يابد. در چنين مسيرى تحمل قرنها رنج و مرارت دوران غيبت، فداكارى و جانبازى ميليونها انسان پاكباخته،سؤال دوم:

درباره رجعت مى‏دانيم كه حضرت رسول اكرم محمد مصطفى (ص) و حضرت اميرالمؤمنين امام مرتضى على (ع) داراى مقاماتى به مراتب بالاتر از حضرت قائم (عج) هستند پس در هنگام رجعت چگونه در شمار سپاهيان موعود (عج) در خواهند آمد؟

م -الف (تهران شهررى)

پاسخ:

1- اعتقاد به رجعت‏يكى از اعتقادات رسمى و ضرورى ايين تشيع است اما اين اعتقاد كلى هرگز به معناى لزوم آگاهى يافتن بر همه جزئيات آن نيست.

2- اصل رجعت كه در بسيارى از احاديث و دعاهاى وارده از ناحيه مقدسه اهل بيت (ع) مورد تاكيد قرار گرفته به معناى بازگشت كثيرى از مؤمنان و منتظران به زندگى دوباره در جهت‏يارى رساندن به حضرت مهدى (ع) و نيز به معناى زندگى دوباره امامان بزرگوار و حاكميت‏يافتن آنها پس از شهادت فرزند برومندشان امام زمان (عج) است.

اين رجعت جهت اداره حكومت جهانى اسلام پس از امام زمان (عج) تا زمان قيامت ادامه مى‏يابد.

3- در فرمايشات پبامبر و ائمه بزرگوار اسلام (ع) كه يگانه مدرك لزوم اعتقاد به رجعت است، يا ذكرى از جزئيات اين واقعه شگفت‏به ميان نيامده و يا به برخى اشاره‏هاى گذرا اكتفا شده است كه البته در بين همين اشارات گذرا نيز اختلافاتى در بيان كيفيت رجعت‏به چشم مى‏خورد كه بطوريكه فهم موارد صحيح و مورد اتفاق آن نياز به تحقق گسترده دارد.

در سؤال آمده است كه چرا حضرت رسول (ص) و حضرت اميرالمؤمنين (ع) كه داراى مقاماتى بالاتر از حضرت ايم (عج) هستند در هنگام رجعت در شمار سپاهيان مهدى موعود در خواهند آمد؟ ما چنين نشانه‏اى را در هيچيك از احاديث‏باب رجعت نيافتيم و چون اصل موضوع سؤال مورد انكار است جواب دادن به آن نيز منتفى است.

4- در صورتى كه در برخى روايات - كه ما به آنها دسترسى نكرديم - رجعتى براى رسول اكرم (ص) و اميرالمؤمنين (ع) ذكر شده باشد هرگز به معناى اين نيست كه آن بزرگوار جزو سپاهيان حضرت مهدى (عج) و در ركاب او خواهند بود. بلكه به اين معناست كه در يكى از دورانهاى پس از شهادت حضرت قائم (عج) زمامدارى جامعه جهانى اسلام به دستهاى امين آن بزگواران سپرده خواهد شد.

واحد تحقيقات و پاسخ به سؤالات مسجد مقدس جمكران

1.(كمال‏الدين، جلد 2، صفحه 482)

2.(سوره مائده آيه 48)