معرفت امام و فلسفه آفرينش

پرسش از فلسفه آفرينش، پرسش هميشگى آدم خاكى بوده و اين موضوع همواره ذهن انسانها را به خود مشغول داشته است:

اهميت اين پرسش موجب شده كه قرآن كريم و روايات معصومين(ع) در موارد متعددى به تشريح و تحليل فلسفه آفرينش انسان بپردازند. يكى از مهم‏ترين موضوعاتى كه در آيات و روايات به عنوان فلسفه خلقت مطرح شده، رسيدن به معرفت خدا است. اگر چه درك حقيقت معرفت خدا و شناخت راههاى وصول به اين معرفت نيازمند بحث تفصيلى است، اما در يكى از روايتهايى كه از وجود مقدس حضرت اباعبداللّه‏الحسين(ع) نقل شده چنان زيبا و در كوتاه‏ترين عبارات به اين موضوع پرداخته شده كه ما را از بسيارى مباحث تفصيلى بى‏نياز مى‏سازد.

آن حضرت در اين روايت مى‏فرمايد:

أيّها الناس! إنّ اللّه‏، جلّ ذكره، ما خلق العباد إلّا ليعرفوه فإذا عرفوه عبدوه فإذا عبدوه استغنوا بعبادته عن عبادة ماسواه. فقال له رجل: يابن رسول‏اللّه‏ بأبى و أنت و أمّى فما معرفة‏اللّه‏؟ قال: معرفة أهل كلّ زمان إمامهم الذى يجب عليهم طاعته.1

هان اى مردم! همانا خداوند ـ بزرگ باد ياد او ـ بندگان را نيافريد مگر براى اين‏كه او را بشناسند. پس هرگاه او را بشناسند او را بپرستند و هرگاه او را بپرستند، با پرستش او از بندگى هر آنچه جز خداست بى‏نياز گردند. مردى سؤال كرد: اى فرزند رسول خدا، پدر و مادرم فدايت، معرفت خدا چيست؟ حضرت فرمود: اين است كه اهل هر زمانى، امامى را كه بايد از او فرمان برند، بشناسند.

آرى، فلسفه آفرينش انسان، رسيدن به مقام معرفت خداست. اما اين معرفت حاصل نمى‏شود مگر به معرفت امام و حجت عصر(ع)؛ چرا كه امام آينه تمام نماى حق و واسطه شناخت خداست. چنان‏كه امام صادق(ع) فرمود:

... نحن العالمون (القائمون) بأمره والداعون إلى سبيله، بنا عرف اللّه‏ و بنا عبداللّه‏، نحن الأدلاّء على اللّه‏ ولولانا ما عبداللّه‏.2

ما دانايان (برپا دارندگان) به امر خدا و دعوت كنندگان به راه او هستيم. به واسطه ما خدا شناخته و پرستيده مى‏شود. ما راهنمايان به سوى خدا هستيم و اگر ما نبوديم خدا پرستيده نمى‏شد.

1 .فرهنگ جامع سخنان امام حسين(ع) صص 605-604.

2 .محمد باقر مجلسى، بحارالانوار، ج26، ص260، ح38. همچنين ر.ك: همان، ص247، ح14.