ساخت شخصيّت - رابطه جهت گیری مذهبی با عوامل شخصیت نسخه متنی

ساخت شخصيّت

در پاسخ به اين سؤال كه تمايز و فرديت در شخصيّت در چه زمانى و چگونه ايجاد مى‏شود، تاكنون پژوهش‏هاى بسيارى بر اساس نوع نگرش و سوگيرى‏هاى گوناگون صورت گرفته است. هر چند در رويكرد دين اسلام تكوّن شخصيّت به دوره‏هاى پيش از انعقاد نطفه مربوط مى‏شود، اما در شيوه‏هاى تجربى اغلب از بعد تولد و نهايتا پس از پيدايش نطفه مورد توجه و بررسى قرار گرفته است.

نخستين بار شرلى ( Shirley,M 1931 ) در يك بررسى طولانى (2 سال اول زندگى) به ثبت مشاهدات دقيق پرداخت و به اين نتيجه رسيد كه رگه‏هاى ويژه با افزايش سن، تثبيت مى‏شوند. پژوهش بعدى (نيلون Neilon, 1948 ) در مورد 15 نفر از نوزادان تحت بررسى شرلى بعد از پانزده سال نشان داد كه فرديت كودكان از همان دو سالگى آشكار مى‏شود. نتايج پژوهش واشبرن ( Washburn,M, 1929 ) و گزل ( Gesell,A, 1929 ) به تمايز مزاج‏ها در ماه‏هاى اول تولد صحّه مى‏گذارند؛ تمايزاتى كه سال‏ها پايدار خواهند ماند. توصيف‏هاى آلپورت ( Alpour,1937 ) از يك نوزاد 4 ماهه در 9 سالگى‏اش توسط گروهى از مشاهده‏گران بى‏اطلاع از پيش‏بينى او، تأييد شده است. در پژوهش بزرگ اسكالونا ( Escalona ) و هايدر ( H ider, 1995) ، 31 كودك در سال نخست زندگى مورد مشاهده و توصيف قرار گرفتند و در نتيجه 46% موارد پيش‏گويى صحيح و 20% موارد نسبتا صحيح بوده است. مايلى در 1957 دو نوع واكنش نسبت به شى‏ء در بين نوزادان 3 تا 4 ماهه را متمايز كرده است. كتل (1943) در پژوهش‏هاى خود براى تعيين اولين ساخت، تا سن 4 سالگى پايين آمده است.

روان‏شناسان اتفاق‏نظر دارند كه نوزاد تا دومين يا سومين ماه زندگى هنوز نمى‏تواند تجارب مربوط به تحريكات گيرندگان درونى و گيرندگان برونى را از هم تمييز دهد.

طبق نظر پياژه ( Piaget,J ) تنها حول و حوش 8 تا 10 ماهگى، رفتار مربوط به جست‏وجوى شى‏ء مفقود مى‏تواند ما را به قبول يك ساخت‏دهى منسجم و پايدار وادار كند.

كلى‏ترين نتيجه‏اى كه از رويارويى نتايج مختلف حاصل مى‏شود اين است كه ساخت شخصيّت بايد به منزله يك بنا كردن، يك سازمان يافتگى منتج از تعامل بين زمينه‏هاى فطرى و شرايط خارجى نگريسته شود. (33)