اسلام در آمريكاهشت ميليون مسلمان تحتحمايت دارالهجره
عبدالله رشيد ترجمه: غلامحسين ابراهيمى با آغاز قرن هجدهم، هنگامى كه اسلام به قاره آمريكاى شمالى وارد شد، تعداد مسلمانان در آمريكا از چند صد كارگر كه در مزارع و يا كارگاههاى صنعتى به كار مشغول بودند، تجاوز نمىكرد، اما امروزه طبق جديدترين سرشماريها، تعداد مسلمانان آمريكا بالغ بر 8 ميليون نفر برآورد شده است. اين در حالى است كه تعداد يهوديان آمريكا بيشتر از 5 ميليون نفر نمىباشد و دين اسلام، به دليل گسترش سريع، از رشد بسيار خوبى برخوردار شده است. يكى از تحقيقات انجام گرفته در آمريكا نشان مىدهد كه اولين مسجد آمريكا توسط مسلمانان مهاجر آلبانى در ايالت «ماين» در سال 1915 ساخته شد، اولين مسجدى كه در حومه بروكلين نيويورك بنا شده، توسط مسلمانان مهاجر هلندى در سال 1928 صورت گرفته است. بعد از آن، مهاجرت مسلمانان از كشورهاى عربى، هند، پاكستان، تركيه و ايران ادامه يافته است. اولين مركز رسمى اسلامى، در زمان رياست جمهورى «ترومن» در سال1947 افتتاح شده است و به «مركز اسلامى واشنگتن» معروف است. بعد از آن، عمليات تاسيس دهها هيات و سازمان و مركز اسلامى ادامه يافت، به طورى كه امروزه مسلمانان آمريكا از قدر و منزلتبالايى برخوردار هستند. مركز «دارالهجره» واقع در شمال ايالت «ويرجينيا» يكى از مهمترين و بزرگترين مراكز اسلامى نزديك واشنگتن، كاخ سفيد، كنگره و مقر هياتهاى ديپلماتيك مىباشد. «دارالهجره» يك مجتمع اسلامى و متشكل از مسجدى به گنجايش دو هزار نمازگزار، سالن سخنرانى و كتابخانهاى بالغ بر صدها عنوان كتاب و تحقيقات علمى به زبانهاى عربى و انگليسى است. مجله «الكويت» با دو تن از مسؤولان «دارالهجره» كه با هدف حمايت از منافع مسلمانان آمريكا در ايالت «ويرجينياى» واشنگتن و مريلند تاسيس شده، گفت و گويى ترتيب داده است كه اين دو شخص عبارتند از آقاى بسام الاسطوانى، رئيس هيات امناى مركز و آقاى عصام عبدالله رئيس مركز اسلامى «دارالهجره»، در اين مصاحبه در مورد پيشينه پايه گذارى اين مركز و دستاوردهاى آن بحثشده است.
گفت و گو با آقاى بسامالاسطوانى
مركز «دارالهجره» در سال1983 در شمال ايالت «ويرجينيا» در هفت مايلى واشنگتن در خيابان هفتم در شهر «فولزچرش» تاسيس شده است. اين منطقه از مناطق فعال و مسكونى است، به طورى كه در نزديكى آن، 8 شهر كوچك كه حومه مسكونى واشنگتن را تشكيل مىدهند قرار دارد. تعداد مسلمانان در اين منطقه، بالغ بر 50 هزار نفر مىباشد. «دارالهجره» مؤسسهاى اسلامى و مستقل است كه جزء موقوفات ثبتى اتحاديه اسلامى آمريكاى شمالى و كانادا مىباشد و كميته اجرايى آن متشكل از هفت عضو تحت نظارت هيات امنايى است كه بنده هم رياست آن را بر عهده دارم. در سال 1991 با اتمام بناى مسجد بزرگ، مجتمع به مركز بزرگى براى اقليت مسلمان آمريكا تبديل شد، به طورى كه فعاليتهاى تربيتى، دينى، آموزشى و اجتماعى گستردهاى را براى اقليت مسلمان به اجرا درمىآورد.
× اين مركز چه نقشى در اجتماع و گردهمايى مسلمانان آمريكا ايفا مىكند؟
مسجد بزرگ مجتمع كه بناى آن در سال 1991 به پايان رسيد، گنجايش دو هزار نمازگزار را دارد و اكنون به مهمترين مركز و مكان تجمع مسلمانان با26 مليت مختلف به همراه مسلمانان آمريكايى تبديل شده است و نماز جمعه كه به عنوان مهمترين مناسبت دينى براى گردهمايى مسلمانان به شمار مىآيد، با حضور بيش از دو هزار نمازگزار نزديك واشنگتن و ويرجينيا برگزار مىشود و اين مركز در برگزارى اين تجمع و اجتماع بزرگ دينى نقش بسزايى ايفا مىكند. شايان ذكر است كه در پايان هر نماز، شاهد مراجعه آمريكاييان سياه پوست و يا سفيد پوستبه مركز هستيم كه خواهان پذيرش اسلام هستند. از اين رو، مركز ضمن پذيرش و توجيه آنها، بعد از اداى كلمه شهادتين در برابر كميته ويژه، برنامههاى ارشادى ويژهاى را براى آشنايى آنها با اصول، مبانى، آداب و عبادات اسلامى ترتيب مىدهد.
× اجتماع مسلمانان آمريكا در مناسبتهاى دينى به چه صورت مىباشد؟
علاوه بر پنج نوبت نمازهاى يوميه و نماز جمعه، مسلمانان آمريكا در ماه رمضان يك اجتماع و گردهمايى بزرگ دينى و معنوى دارند كه افزون بر دو هزار نفر در آن شركت مىكنند. علاوه بر نمازهاى مستحبى و برنامههاى شبزندهدارى و اعتكاف دهه آخر ماه رمضان، مركز، برنامه جشن بزرگى را به مناسبت عيد فطر و عيد قربان برگزار مىكند كه تمام فرزندان اقليت مسلمانان در توزيع مراسم زكات به مسلمانان نيازمند كمك مىكنند. مناسبتهاى ويژه ديگرى نيز وجود دارد كه مسلمانان آمريكا در آن شركت مىكنند; مثل مراسم عروسى كه در سالن جشنهاى مركز برگزار مىشود و يا كنفرانسهاى دينى و ديدار هياتهاى عربى - اسلامى كه با هدف آشنايى با مسلمانان آمريكا و فرزندان آنها مىباشد.
× وجه تمايز مركز «دارالهجره» نسبتبه ساير سازمانهاى اسلامى فعال در آمريكا چه مىباشد؟
گروهها و سازمانهاى اسلامى متعددى در آمريكا فعاليت دارند كه در سطح ايالت متحده آمريكا پراكنده هستند و هر يك از اين سازمانها و مراكز اسلامى، به فعاليت در زمينه خاصى مىپردازند. به طور كلى، مىتوان گفت كه تمام فعاليت آنها در جهت دفاع و حفظ حقوق مسلمانان آمريكا مىباشد. براى شناختبيشتر تفاوت بين فعاليتسازمانهاى اسلامى فعال در آمريكا به طور ساده بايد گفت كه اين فعاليتها در دو جهتبوده كه در حقيقت مكمل يكديگر نيز هستند، به طورى كه پىگيرى مسائل حقوقى و قانونى مسلمانان بر عهده سازمانهاى تخصصى اسلامى مىباشد، ولى مراكز اسلامى از جمله مركز «دارالهجره»، بيشتر به مسائل عبادى پرداخته و در جهت توجيه و ارشاد و فعاليتهاى اجتماعى عمل مىكنند.
× آيا مركز «دارالهجره» با ساير سازمانها و مؤسسات اسلامى در كشورهاى عربى در ارتباط مىباشد؟
البته «دارالهجره» با مؤسسات اسلامى كشورهاى عربى و اسلامى همكارى مىنمايد، ولى اين همكارى و ارتباط محدود است. به طور مثال، بر طبق توافق به عمل آمده از يكى از سازمانهاى اسلامى عربستان سعودى، هر ساله در دهه آخر ماه رمضان، ده نفر از آمريكاييان تازه مسلمان براى اداى حج عمره به مكه مكرمه فرستاده مىشوند. علاوه بر آن، ديدارهاى مستمرى از سوى دانشمندان و انديشمندان كشورهاى اسلامى از مركز صورت مىگيرد و ما زمينه اين ديدارها، آشنايى آنها را با فرزندان اقليت اسلامى فراهم كرده و سعى مىكنيم با برگزارى جلسات سخنرانى، از وجود اين دانشمندان و انديشمندان استفاده نماييم. علاوه بر آن، توافقى كه بين مركز «دارالهجره» و مؤسسه كويتى «مصابيحالهدى» صورت گرفته، صد دانشآموز و دانشجوى كويتى از مدارس و مراكز آموزش عالى آن كشور به آمريكا اعزام مىشوند تا با فعاليتهاى مسلمانان آمريكا آشنايى پيدا كنند و «دارالهجره» نيز پذيرايى و تنظيم سفرهاى داخلى آنها را جهت آشنايى هر چه بيشتر با اقليت مسلمان آمريكا فراهم مىكند.
× وضعيت كنونى مسلمانان آمريكا را چگونه ارزيابى مىكنيد؟
مسلمانان آمريكا از تمام آزاديها و حقوق اساسى خويش برخوردار بوده و اين نعمت و موقعيتى است كه مسلمانان در ساير نقاط جهان از آن برخوردار نمىباشند. اگر بگوييم كه مسلمانان آمريكا امروزه در تلاشند كه اصول راستين را بر اساس و پايه صحيح علمى بنا كنند، سخنى به گزاف نگفتهايم; چرا كه مسلمانان آمريكا حق آزادى بيان و انديشه و اصول خود را به طور كامل و با تمام آزادى اعمال مىكنند و از آزادى سياسى در حق راى و انتخاب نمايندگان كنگره و رياست جمهورى نيز برخوردارند. با اين وجود، نمىتوان زندگى مسلمانان آمريكا را خالى از هر گونه اقدامات تبعيض آميز و موانع دانست، اما به طور كلى، آزادى و دموكراسى موجود در اين كشور، به مسلمانان و مهاجرين مسلمان اين اجازه را مىدهد كه شعائر و مناسك دينى خود را با آزادى و ضمن برخوردارى از حقوق سياسى - اجتماعى انجام دهند، به طورى كه بسيارى از مراكز اسلامى توانستهاند موافقتبسيارى از دانشگاهها، مدارس و مراكز علمى را براى تخصيص اماكنى جهت نماز و انجام شعائر دينى جلب كنند و البته اين مطابق قانون اساسى آمريكا است كه مساله آزادى اديان را مطرح كرده است. به طور مثال، در بعضى دانشگاهها، مثل دانشگاه معروف «جرج تاون»، تعداد نمازگزاران آن به هنگام نماز پنجگانه، به حدود 700 تا 1000 نفر مىرسد و من خودم شخصا هيچ دانشگاه آمريكا را نمىشناسم كه مكان ويژهاى را براى نماز اختصاص نداده باشد.
گفت و گو با آقاى عصام عبدالله
براى آگاهى بيشتر از ارتباط بين «دارالهجره» با هياتها و سازمانهاى اسلامى ديگر و براى آشنايى با وضعيت مسلمانان در جامعه آمريكا، خصوصا بعد از افزايش گرايشات ضد اسلامى در غرب، گفت و گويى را كه در پيش رو داريد با آقاى «عصام عبدالله»، رئيس «مركز دارالهجره»، انجام دادهايم.
× جناب آقاى عصام عبدالله، نمونهها و موارد همكارى بين گروهها و سازمانهاى اسلامى با مركز «دارالهجره» چه مىباشد؟
دوست دارم توضيح دهم از جمله مهمترين فعاليتهاى اجتماعى و گروهى كه مراكز اسلامى از جمله «دارالهجره» با سازمانهاى اسلامى ديگر همكارى مىكنند، سازماندهى جشن بزرگ سالانه به مناسبت عيد سعيد فطر و قربان مىباشد كه 20 مركز اسلامى در «ويرجينيا»، «واشنگتن» و «مريلند» در اقامه نماز عيد سعيد فطر و اجاره مكانى بزرگ جهت اقامه نماز آن كه تعداد مسلمانان گاهى به 20 هزار نفر مىرسيد، همكارى دارند. از جمله موارد ديگر همكارى «دارالهجره» با ساير سازمانهاى اسلامى، تامين امكانات براى امور تربيتى - اجتماعى نسل جديد مسلمانان آمريكا مىباشد. اين گروه از مسلمانان آمريكا كه بيشتر كودكان مسلمان آمريكايى را تشكيل مىدهند، اغلب متولد و بزرگ شده آن كشور و سنين 10 تا17 سال هستند كه با توجه به محيط اجتماعى جامعه آمريكا، نيازمند توجه بيشتر و ارائه الگوهاى اسلامى جايگزين مىباشند. علاوه بر مطالبى كه استاد اسطوانى بيان كردند، مىتوان به ديدارهاى ارزشمندى كه دانشمندان و انديشمندان كشورهاى اسلامى از اين مركز انجام مىدهند اشاره كرد; ديدار شيخ عبدالرحمن السديس، امام جماعت مسجدالحرام و ديدار ايشان با فرزندان اقليت اسلامى و برپايى كنفرانسها و ايراد سخنرانى توسط ايشان در يكى از نمازهاى جمعه «ويرجينيا».
× دلايل گسترش اسلام در آمريكا و همچنين گرايش آمريكاييان به اسلام چه مىباشد؟
تلاش بسيارى براى تحريف و بد جلوه دادن چهره اسلام در آمريكا، خصوصا از جانب گروههاى يهودى - صهيونيستى، صورت مىگيرد و مسلمانان آمريكا در گذشته، همواره به بهانههاى مختلف مورد اتهام قرار مىگرفتند، ولى در طول دهه اخير، سازمانهاى اسلامى توانستند تلاشهاى تحريف آميز نسبتبه اسلام و مسلمانان را خنثى كنند. لازم به توضيح است كه بارها ملاحظه شده كه هر زمان كه اقدامات تحريفى نسبتبه اسلام بيشتر شده، به فضل و رحمت الهى، تعداد آمريكاييانى كه به دين اسلام گرايش پيدا كردهاند، بيشتر شده و مكر و حيله آنها به خودشان برگشته است. سادهترين مثال آن، بعد از اتمام تعمير ساختمان مركز تجارت جهانى نيويورك در سال1993 بود كه حملات تحريفآميز و اتهامات زيادى نسبتبه اسلام و مسلمين وارد شد. ولى به لطف الهى در هر جمعه ما شاهد گرايش تعداد زيادى از آمريكاييان سفيد پوست و سياه پوستبه اسلام بوديم كه براى گرايش به اسلام، به مركز مراجعه مىكردند. البته ما قصد نداريم كه اقدامات تروريستى عليه شهروندان آمريكايى يا اماكن ديگر را توجيه نماييم; چرا كه اين گونه اقدامات، آبرو و حيثيت مسلمانان را از بين برده و بهانه لازم را براى اقدامات تحريف آميز و اتهام اسلام از سوى يهوديان و سازمانهاى يهودى فراهم مىآورد. منبع: مجله الكويت، شماره187