معرفى اسلام‏شناسان غربى: رابين رايت

Robin Wright

مهدى شوشترى

خانم رابين رايت روزنامه‏نگار و نويسنده لس آنجلس تايمز، ساندى تايمز لندن، سى بى اس نيوز، واشنگتن پست و كريستين ساينس مانيتور مى‏باشد كه در بيست‏سال گذشته از 70 كشور از شش قاره جهان گزارش مخابره نموده است و حدود 6 جنگ را پوشش خبرى داده است.1 خانم رابين رايت علاوه بر گزارشهاى خبرى، به بررسى پديده اسلام‏گرايى در نقاط مختلف جهان پرداخته است.

آثار

از وى كتب و مقالات متعددى برجاى مانده است كه مى‏توان به موارد زير اشاره نمود:

1. خشم مقدس: خشم اسلام مبارز (1985)

[ Sacred Rage : The Wrath of Millitant Islam ]

2. به نام خدا: دهه [امام] خمينى (1989)

[ In the Name of God : The Khomeini Decade ]

3. كتاب شيعيان كه به زبان فارسى نيز ترجمه شده است.

4. «زمان بحران براى علماى مسلمان‏»، مك لين، 8 اكتبر 1984.

[ A Time of Crisis For Moslem Pilgrims ]

5. «بازخيزى اسلامى: مرحله‏اى جديد؟»، كرنت هيسترى (تاريخ معاصر)، شماره 529، فوريه 1988.

[ The Islamic Resurgence : A New Phase ?]

6. «لبنان‏»، در كتاب سياست احياى اسلامى، به ويراستارى شيرين هانتر (1988)، [" Lebonan" in P olitics of Islamic Revivalism, editedby Shireen Hunter ]

7. «سياست تحت نام خدا - انقلاب آرام: مرحله جديد جنبشهاى اسلامى‏»، كريستين ساينس مانيتور، 6-4 نوامبر 1987.، [ Politics in the Name of God - Quiet Revolution :Islamic Movement|s New Phase ]

8. «سياست تحت نام خدا - مذهب در سياست: يك پديده جهانى‏» كريستين ساينس مانيتور، 6-4 نوامبر 1987.، [ Politics in the Name of God - Religion in Politics :A Global Phenomenon ]

9. «از تونس تا تركيه: اسلام مبارز به صحنه مى‏آيد»، نيشن (ملت)، 23 مى 1987.، [ From Tunisia to Tur key : Militant Islam GainsGround ]

10. «اسلام، دموكراسى و غرب‏»، فارين افرز (روابط خارجى)، شماره 3، تابستان 1992.، [ Islam, Democracy and the West ]

11. «چهره سياسى جديد اسلام‏»، كرنت هيسترى (تاريخ معاصر)، شماره 552، ژانويه 1991.، [ Islam|s New Political Fac e ]

12. «دين از حاشيه سياسى به [ميدان] مى‏آيد»، لوس آنجلس تايمز، 14 ژانويه 1992.، [ Faith Comes in From Political Finge ]

13- «ايالات متحده براى درگير شدن با بازخيزى اسلامى جهانى تلاش مى‏نمايد»، لوس آنجلس تايمز، 26 ژانويه 1992.، [ U. S . Struggles to Deal Wit h Global IslamicResurgence ]

نظرات

رابين رايت در زمره آن دسته از صاحبنظرانى قرار مى‏گيرد كه ميان جريانهاى مختلف در جهان اسلام تفاوت و تمايز قائل مى‏شوند و افراطگرايى را خطرى براى منافع غرب مى‏دانند تا اسلام‏گرايى. به نظر وى، غربيها اسلام‏گرايان را «بنيادگرا» مى‏خوانند و اين لقبى است كه مورد تكذيب و انكار مؤكد آنها قرار مى‏گيرد; زيرا مفهوم مزبور نيز رنگ و بوى وارداتى و غربى و به علاوه بار منفى دارد. آنان مى‏خواهند با بيان مذكور، خيزش اسلامى را با نهضت اصلاح پروتستانى كه در عصر رنسانس در اروپا متولد و فراگير شد، مقايسه كنند.2

به اعتقاد رابين رايت، اگر حتى هدف اصلى اسلام‏گرايان اجراى شريعت‏يا حقوق اسلامى باشد، (خواه به عنوان يكى از منابع و خواه به عنوان تنها منفع حقوق) اين امر الزاما با منافع غرب در تضاد نيست. به نظر رابين رايت، غرب با حمايت از دموكراسى در همان مراحل اوليه، در موضع قويتر قرار خواهد گرفت و بى‏آنكه به دشمنى با اسلام متهم شود، مى‏تواند دولتهاى اسلامى را در صورت سؤاستفاده از اصول دموكراتيك يا ناديده گرفتن آن، ملزم به پاسخگويى كند.3 وى در عكس‏العمل به لغو نتايج انتخابات الجزاير كه به پيروزى اسلام‏گرايان انجاميد، عنوان داشت: «به اولين دموكراسى اسلامى در جهان شانسى داده نشد كه خود را نشان دهد. هدف، اسلام‏گرايان بود، اما قربانى نهايى دموكراسى از كار درآمد.»4

1. Ahmad Bin Yousef and Ahmad Abouljobain, ThePolitics of Islamic Resurgence

: Through WesternEyes, Springfield : The United Association forStudies and

.193 . Research, Inc, 1992, P

.48 . .32. Ibid, P مهدى شوشترى، «سياست‏خارجى آمريكا در قبال نهضت‏بازخيزى اسلامى (بنيادگرايى اسلامى)»، پايان‏نامه كارشناسى، تهران: دانشكده روابط بين‏الملل وزارت امور خارجه، صص 66-65.

4. سيد عباس عراقچى، «نهضت‏بازخيزى اسلامى در قرن بيستم: بنيادگرايى يا افراطگرايى‏»، مجله سياست‏خارجى، سال دهم، شماره 1، بهار 1375، ص 77.