معرفى مراكز اسلامى - مؤسسه مطالعاتى جوامع جهان اسلام

ترجمه: مهرداد خدادوست

اخيرا وزارت آموزش ملى فرانسه مؤسسه مطالعاتى جوامع جهان اسلام ( IESMM ) را در پاريس تاسيس نموده است. دفاتر مؤسسه جديد در اوايل ژانويه افتتاح خواهند شد. خانم لوست والنسى ( L. VALENSI ) ،تاريخ دان و مسؤول اين پروژه، برنامه‏هاى كلاسهايى كه بايستى از پايان نوامبر در مدرسه عالى مطالعات علوم اجتماعى ( EHESS ) آغاز كردند و وى مسؤوليت رياست تحقيقاتى آن را عهده دار خواهد بود، فراهم مى‏آورد. بايستى اضافه نمود كه در اين زمينه، نقطه آغاز كار از صفر نيست، بلكه بيشتر، شامل رشته‏هاى مختلف موجودى مى‏شود كه بايستى از اين پس جمع آورى گردند.

لوست والنسى توضيح مى‏دهد: از بيست‏سال پيش، كليه مطالعات ثابت كرده‏اند كه در پاريس تعداد فوق العاده زيادى از كارشناسان جهان اسلام وجود دارند. بدون اينكه بتوان آنها را، برخلاف آنچه كه شهرهاى دراكسان پروانس و يا تور گذاشته است، گرد هم آورد. از نظر اين كارشناسان جوامع اسلامى و مديترانه‏اى، مؤسسه جديد يك حالت «پاريسى و ملى‏» دارد و در نهايت، موجب ايجاد يك «مدرسه‏» شايسته تحقيقات دانشگاهى فرانسه در اين كشور مى‏گردد. نوآورى ديگر اين مؤسسه، گشايش آن براى دست اندركاران جامعه و مردم علاقمند به اسلام بر مبناى مدل دانشگاه آزاد مى‏باشد.

لوست والنسى توضيح مى‏دهد: «با صندوق اقدامات اجتماعى ( FAS ) ، ادارات يا مؤسسات بزرگ دولتى نظير ركت‏برق تماس گرفته‏ايم تا فرمولهاى كارآموزى يا كلاسهايى را بنابر تقاضاها و پيشنهادات مستقر نمايند».

تكميل آموزش كارمندان عالى رتبه مذهبى اسلام در فرانسه

از دو سال پيش، وزارت كشور، ايده ايجاد يك مركز عالى مطالعات اسلامى را به منظور تكميل آموزش كادرهاى مذهبى اسلام در فرانسه تسريع نموده است.

ژان پى ير شونمان، وز ير كشور، مى‏خواست‏به تقاضاهاى مكرر جامعه مسلمانان كه وانمود مى‏نمايند بزرگترين فراموش شده در آموزش هستند، جواب مساعدى بدهد. با اين وجود، مؤسسه مطالعاتى جوامع جهان اسلام، پايينتر از چنين پروژه‏اى قرار مى‏گيرد. ديديه موچان، مشاور وزير كشور در زمينه اسلام، روز جمعه 15 اكتبر به روزنامه لاكروآ گفته است كه: تعادل بين تحقيقات و گشايش گسترده به روى مردم همچنان سنگ محك مؤسسه جديد است.

خانم والنسى تصريح مى‏كند كه كليه تقاضاها را با توجه به پرونده‏ها تحت مطالعه قرار مى‏دهيم، ولى در نظر نداريم كادرهاى اسلامى تشكيل بدهيم. از اين رو، آموزش زبان عربى - كه در جاى ديگر صورت مى‏گيرد - و درس فقه اسلامى را پيشنهاد نمى‏كنيم; زيرا ابزار لازم را براى اين كارها در اختيار نداريم‏».

از طريق نگرش به موضوعاتى مانند مقدسات يا عرفان در اسلام و مطالعه حقوق اسلامى، قطعا مذهب به عنوان مذهب مورد بررسى قرار مى‏گيرد، ولى نگرش مؤسسه بر علوم اجتماعى مانند تاريخ، جامعه‏شناسى يا سياست‏شناسى اسلام است.

اگر مؤسسه جديد بر روى عموم باز است، اولين كار آن همچنان آغاز تحقيقات دانشگاهى در خصوص اسلام و جهان اسلام در فرانسه مى‏باشد.

لوست والنسى «يك بودجه ناشى از آن را خاطر نشان ساخته كه اجازه مى‏دهد كارآموزيهاى دكترا در خارج و دعوت پژوهشگران خارجى را تسهيل نمايد». مؤسسه، رشته دكتراى خاص خود را ندارد، ولى به گفته يكى ديگر از مسوؤلين، به دنبال انتخاب مكانى براى ابتكار و نوآورى در رشته‏هاى (زمينه‏هاى) گوناگون مانند تاريخ يا جامعه‏شناسى هستيم. ما نمى‏خواهيم خود را در يك حوزه شرق‏شناسى محصور نماييم.

منبع:

سفارت ج.ا.ا - پاريس