پول های مهار نشدنی نسخه متنی

پول هاي مهار نشدني

پول هاي مهار نشدني

صندوق بينالمللي پول(IMF -Funb Monetary International) که در دسامبر ???? تاسيس شد، يک سازمان بينالمللي است که ??? عضو دارد و بر اساس ماده ? اساسنامه مربوطه هدف هاي زير را دنبال مي کند:

?) پيشبرد همکاري هاي بينالمللي از طريق تدارک سازواره لازم براي مشاوره و همکاري پيرامون مسائل پولي بينالمللي،

?) تسهيل رشد متوازن تجارت بين الملل و در نتيجه کمک به طرح اشتغال بالاتر و درآمدهاي واقعي بيشتر و توسعه ظرفيت هاي توليدي،

?) پيشبرد ثبات مبادلات پولي و ترتيبات مبادلاتي داراي نظم و قاعده و تسهيل اجتناب زا تنزل رقابتي ارزش پول،

?) ترويج يک نظام پرداخت ها و انتقالات چند جانبه براي معاملات جاري و تلاش براي رفع محدوديت هاي ارزي که در جهت محدود کردن رشد تجارت جهاني عمل مي کنند،

?) گذاشتن منابع عمومي صندوق در اختيار کشورهاي عضو بطور موقت و بر اساس موازين حفاظتي مکفي، به منظور دادن فرصت تصحيح ناهنجاري هاي مرتبط با تراز پرداخت ها به آنها، بدون توسل به تدابيري که مي توانند رفاه ملي يا بينالمللي را به نابودي بکشانند،

?) کوتاه تر کردن زمان و کاستن از ابعاد عدم موازنه پرداختها.

? سه وظيفه مهم صندوق بينالمللي پول نيز عبارتند از:

?) اين صندوق بايد در ارتباط با سياست هاي نرخ مبادله و محدوديت هاي پرداخت ها از بابت معاملات حساب جاري، آيين نامه اي تنظيم و اجرا کند.

?) صندوق بايد براي قادر ساختن اعضا به رعايت اين آيين نامه در عين اقدام در جهت تصحيح يا اجتناب از عدم توازن پرداخت ها، منابع مالي در اختيار آنها قرار دهد.

?) اين صندوق مجمعي را فراهم مي کند تا در چارچوب آن اعضا بتوانند پيرامون مسائل پولي بينالمللي با يکديگر همکاري و مشورت کنند.

هرکدام از اعضاي عضو صندوق بينالمللي پول در بالاترين مرجع تصميم گيري آن، يعني هيات حکام صندوق، که بطور سالانه تشکيل جلسه مي دهد نماينده دارند. امور روزمره صندوق توسط يک هيات اجرايي مرکب از ?? مدير اجرايي به رياست مدير عامل انجام مي گيرد. مدير عامل همچنين رياست کارکنان صندوق را برعهده دارد. مقر صندوق بينالمللي پول در واشينگتن دي.سي. قرار دارد. رودريگو دي راتوRato be Robrigo مدير عامل کنوني صندوق بينالمللي پول است. اجلاس سالانه صندوق بينالمللي پول در ? ژوئن ???? برگزارشد. همچنين قرار است اجلاس سالانه گروه بانک جهاني و صندوق بينالمللي پول در ??-?? اکتبر ???? در واشينگتن دي.سي. برگزار شود.

? بررسي و ارزيابي صندوق بين المللي پول

صندوق بينالمللي پول که پس از جنگ دوم جهاني به وجود آمد و عملکردش از دو دهه پيش به صورت جدي مورد اعتراض قرار گرفته، اميدوار است تصوير خود را با تکيه بر کشورهاي رو به رشدي که راي شان تا حدي افزايش پيدا کرده تغيير دهد. اما افزايش محصولات مالي سوداگرانه، سيستم مالي جهاني را تقريبا غيرقابل کنترل کرده است. بحرانها يکي پس از ديگري از راه مي رسند تا جايي که نگراني بلند پايه ترين رهبران سازمان هاي بينالمللي را باعث شده اند. البته همه اين ها بي دليل نيست.

در نيمه سپتامبر، يکي از بزرگ ترين صندوق هاي سرمايه گذاري آمريکايي، Abvisors Amaranth، بيش از نيمي از سرمايه اش را در طي يک تعطيلي آخر هفته از دست داد. در سال ????، ورشکستگي يکي ازهمين نوع صندوق ها به نامManagement Capital Term Long، بانک مرکزي را مجبور به دخالت نمود تا از يک فروپاشي بورسي جلوگيري شود. اما از آن زمان تا کنون، ميزان سرمايه هاي حاضر در بازي به صورت قابل توجهي افزايش يافته اند.

هرگز سيستم مالي جهاني تا اين حد غير شفاف نبوده است. ميزان معاملات روزانه بورس که در دهه هاي گذشته تقريبا معادل سرمايه يکي از بانک هاي بزرگ آمريکا بود، امروز با جمع سرمايه صد بانک اول اين کشور برابري مي کند. راهزنان سيستم مالي هر روز، محصولات بورسي جديدي مي آفرينند که هم بانکهاي جهاني و هم دولت - ملتها را به چالش مي کشد. در ماه مي ????، رودريگو راتول، مدير صندوق بينالمللي پول(FMI) نگراني خود را از اين تهديدهاي جديد ابراز داشت که به دليل ضعف دلار و عدم توازن تجاري ايالات متحده اهميت بيشتري يافته اند. نگراني هاي وي انعکاس پريشاني اي است که هم از لحاظ فکري و هم از جهت ساختاري بر صندوق بينالمللي پول حکمفرماست.

از لحاظ ساختاري، ميزان اعتبارات و وام هاي اين نهاد بينالمللي به شکل چشم گيري از سال ???? به بعد کاهش يافته وازبيش از ?? ميليارد دلار به ?? ميليارد دلاردر آخر ماه ژوئيه ???? رسيده است. امري که نفوذ اين نهاد را بر روي سياست اقتصادي کشورهاي در حال توسعه کاهش داده و درآمد آن را حتي از ميزان لازم براي اداره خود نيز پايين تر برده است. اين نهاد پذيرفته که، از لحاظ ميزان معاملات در حاشيه قرار گرفته است، بخش بزرگي از مشکلات آن ناشي از دو برابر شدن قيمت مواد اوليه (نفت، مس، نقره، طلا و نيکل و ...) از سال ???? به اين طرف است که کشورهاي در حال توسعه سنتا صادرکننده آنها مي باشند. اين وضعيت به اين کشورها اجازه داده تا بدهي هاي خود را قبل از موعد پرداخت کنند. امري که باعث کم شدن منابع صندوق بينالمللي پول شده است.

اين افزايش قيمت ها به دليل رشد اقتصادي سريع چين و هند وديگر کشورها دنبال خواهد شد و صعود فزاينده تقاضايي را سبب خواهند شد که در زماني که توازن تجارت خارجي هميشه به سود کشورهاي ثروتمند سنگيني مي کرد، وجود نداشت. از سوي ديگر، برتري نسبي ايالات متحده در رابطه با ميزان سرمايه خالص خارجي اين کشور به سود ژاپن و ديگر کشورهاي رو به رشد آسيا و کشورهاي صادرکننده نفت، تحليل رفته است و اين کشورها هر روز بيشتر قدرت خودرا تحکيم کرده، به وام دهندگان و طلب کاران واشنگتن تبديل مي شوند.

افزايش ميزان بدهي آمريکا باعث کم شدن بهاي دلار شده است. ?? درصد کاهش نسبت به يورو، تنها در فاصله سالهاي ???? تا ???? از لحاظ فکري نيز صندوق بينالمللي پول و بانک جهاني پس از فروپاشي زنجيره اي سيستم مالي در آسيا، روسيه و ديگر نقاط در سالهاي ???? تا ????، در موضع دفاعي قرار دارند. بسياري از رهبران شناخته شده اين نهادها تاکيد مي کنند که ديگر به اصول اصلي تفکر اقتصاد کلاسيک که به حال خود رها کردن، استوار است، باور ندارند، اصولي که تا همين امروز منبع الهام سياست هاي آنها بود. بسياري از ميان آنها مي پذيرند که شناخت شان از رشد اقتصادي بسيار محدود، است و مي بايد با، فروتني بيشتري، رفتار کنند. کوتاه سخن به قول استفان روش(Roach Stephen) اقتصاددان مسوول بانک مورگان استانلي(Stanley Morgan) جهان، کار زيادي براي آماده کردن خويش در مقابل آن چيزي که مي تواند بحران آينده باشد، انجام نداده است.

طبيعت سيستم مالي جهاني نيز ديگر هيچ ربطي به سياست هاي اقتصادي ملي ندارد که به صورت پرهيزکارانه، توسط صندوق بينالمللي پول دنبال مي شوند. مسوولين اداره سرمايه ها در صندوق هاي سرمايه گذاري و بانک هاي بزرگ، نهادهاي بينالمللي و بانک هاي ملي را به انزوا کشيده اند. واسطه هاي بورس(trabers) ماجراجو از بانک داران محافظه کار سنتي پيش افتاده اند چرا که خريد و فروش سهام، اوراق بهادار و ديگر محصولات مشتقه از آن امکان دست يابي به سودهاي نجومي را فراهم آورده است.

از اين پس قانون بازي، به دنبال ريسک هر چه بيشتر بودن است. اين واسطه ها بر حسب ميزان سود (واقعي يا مجازي) به دست آمده دستمزد دريافت مي کنند و همواره با سرمايه اي که در صندوق شرکت آنها قرار دارد به بازي مشغول اند. پايين بودن بهره و وجود بانک هايي که به دنبال قرض دادن پول به صندوق هاي خريد و فروش با ريسک بالا(funbs hebge) و موسسات متخصص در خريد و فروش شرکت ها هستند، باعث دادن امکانات به اين بازيگران کازينوهاي مالي در آمريکا، ژاپن و ديگر نقاط شده است.آن ها مجموعه اي از ادغام شرکت ها را به وجود آورده اند که در شرايطي مشکوک و غير شفاف انجام شده و در گذشته مي توانست مهلک ارزيابي شود. در بعضي موارد، سرمايه گذاري مجدد به واسطه وام(recapitalisations Leverageb ) به آنها امکان مي دهد که دستمزدها و سود سهام هايي را به خود اختصاص دهند که به همان ميزان بدهي شرکت ها افزايش مي يابد. اين که بر سر شرکت بعدها چه بلايي مي آيد ديگر مشکل آنها نيست.

حتي صندوق بينالمللي پول نيز زنگ خطر را به صدا مي آورد. از آغاز سال ????، بانک هاي سرمايه گذاري تعداد وام هاي خود رابراي خريد شرکت ها افزايش داده و بدين ترتيب بانکهاي تجاري اي که قبلا بر اين بخش تسلط داشتند را از ميدان به در کرده اند. براي پوشش بخش هاي هر چه وسيع تري، بانک هاي سرمايه گذاري به قول مسوول محاسبه وام هاي بانکي استاندارد و پورز(s&#???;Poor Stanbarb) در وضعيت خطرناکي به سر مي برند. آنها هر چه بيشتر در عملياتي با ريسک بالا شرکت مي کنند. به همين دليل، ناظران پيش بيني مي کنند که تعداد شرکت هاي به شدت بدهکار و ناتوان در پرداخت قرض هايشان افزايش يابد، امري که روزنامه فايننشيال تايمز(Times Financial) نيز در ژوئيه ???? به آن اشاره کرد.

اما از آنجايي که تعداد مواد قانوني اي که از سرمايه گذاران محافظت مي کنند کاهش يافته، وام دهندگان امکان کمتري دارند تا شرکت هايي را که بد اداره مي شوند مجبور به اعلام ورشکستگي کنند. از اين رو صندوق هاي خريد و فروش با ريسک بالا با توجه به پرخطر بودن هر چه بيشتر عملياتشان، سعي مي کنند که بازپس گرفتن سرمايه اي که با آن کار مي کنند را هر چه دشوارتر سازند. اينها خود را به واسطه اي بين وام دهندگان سنتي (دولتي يا خصوصي) و بازار تبديل کرده اند. امري که باز هم بيشتر به آشفتگي ساختار مالي جهاني دامن مي زند و آن را در مقابل بحران ها بيش از پيش شکننده مي کند. اين واسطه ها به دنبال سودهاي هر چه بيشتر در سرمايه گذاري، ريسک هاي هرچه بزرگ تري را پذيرا مي شوند.

شرايط آن چنان نگران کننده است که در اوايل سال ????، صندوق بين الملل پول تبليغات غيرمتعارفي را به کتاب گاري ج. شينازي(J Garry. Schinasi ) به نام Stadility Financial Safegaurbing اختصاص داد. اين کتاب هشداردهنده، وحشت صندوق بينالمللي پول را با جزييات تکان دهنده فراواني به نمايش مي گذارد. در واقع، قوانين زدايي و ليبراليزاسيوني، که صندوق بينالمللي پول و مدافعان، توافق هاي واشينگتن، از چند دهه پيش آنها را توصيه مي کردند تبديل به يک کابوس شده است.

فروپاشي مالي آرژانتين در سال ???? ثابت کرد که دولت هايي که در مقابل فشارهاي صندوق بين المللي پول مقاومت مي کنند مي توانند با توسل به اختلافات دولت هاي عضو اين نهاد اکثر تعهدات خارجي خويش را زيرپا بگذارند. مساله بر سر ??? ميليارد دلار تعهد دولتي اي بود که در دست وام دهندگان خصوصي و صندوق بينالمللي پول قرار داشت و مي بايست در پايان سال ???? پرداخت شود و منجر به مهم ترين مورد عدم پرداخت دولتي تاريخ شد. بانک هايي که در سالهاي ????، تعداد وام هاي خود را به آرژانتين افزايش داده بودند در نهايت بهاي آن را پرداختند.

از آن زمان و به همراه صعود فزايند قيمت مواد خام، کشورهاي رو به رشد (چين، کشورهاي آسياي شرقي و آمريکاي لاتين) در فاصله سالهاي ???? و ???? رشد اقتصادي اي دو برابر کشورهاي ثروتمند داشته اند.

از سال ???? اين کشورها منبع ?? درصد سرمايه گذاري مستقيم خارجي(IDE) در کشورهاي رو به توسعه بوده اند. نقش اساسي چين به مثابه يکي از بازيگران اصلي در اين رشد سرمايه گذاري به معني آن است که بانکداران ثروتمند نيويورک و توکيو و لندن نفوذشان بسيار کمتر از گذشته شده است. در واقع علي رغم تصميم درست و رعايت احتياط بيشتر که خود نتيجه بحرانهاي مالي پايان سالهاي ?? در کشورهاي رو به رشد است، هرگز بانک ها تا اين حد درمعرض خطر سهام و اوراق مالي بازارهاي رو به رشد به دليل سود فراوان آنها در بعضي از کشورها (مانند فيليپين و زامبيا) و افراط در ذخيره پولي، نبوده اند. به قول يکي از واسطه هاي بورس، يک داستان عشقي ديگر آغاز شده است.

? پيچيدگي معادلات اقتصادي

پيچيدگي فزاينده اقتصادي جهاني و مذاکراتي که در سازمان جهاني تجارت(OMC) ابدي شده اند نتوانسته اند جلوي يارانه ها و قوانين و تصميمات محافظت گرايانه اي را بگيرند که مانع اصلي يک توافق جهاني تجارت آزاد و پايان دادن به خطر جنگهاي تجاري اند. جهان اقتصاد امروز در سايه تهديد يک ناپايداري عظيم به سر مي برد و طبيعتا خطربراي ثروتمندان هرچه بيشتر مي شود. مشکلات مالي جهاني که در حال شکل گيري هستند به دليل وخامت سريع عدم توازن تجاري ايالات متحده و بودجه اين کشور هر چه لاينحل تر به نظر مي آيند. جورج دبليو بوش از زمان رياست جمهوري اش در سال ????،???? ميليارد دلار بر ميزان بدهي هاي دولت فدرال افزوده و آن را به مرز ???? ميليارد دلار نزديک کرده است.

تا وقتي که اسکناس به کم کردن ارزش اش ادامه مي دهد، بانکها و واسطه ها در جهت حفظ دارايي شان تلاش خواهند داشت و بدين ترتيب ماجراجويي هاي مالي با ريسک بالا هر چه بيشتر جذاب مي شوند. البته اين مطلب نيز درست است که واشنگتن خيلي پيش از ضعيف شدن دلار هم قوانين زدايي مالي عظيمي را دنبال مي کرد. امروز بيش از ?? هزار صندوق خريد و فروش با ريسک بالا وجود دارند که چهارپنجم آنها در جزاير کايمان ثبت شده اند. البته فقط ??? صندوق از بين آنها که هرکدام بيش از يک ميليارد دلار سرمايه در گردش دارند، ?? درصد معاملات را انجام مي دهند.

در شرايط کنوني هيچ وسيله اي براي اينکه آنها را در چارچوب قوانين مهارکرد وجود ندارد. اين صندوق ها بيش از ???? ميليارد دلار پشتوانه دارند و ميزان معاملات روزانه آنها در محدوده اسناد بورسي عمومي مشتقي نزديک به ? هزار ميليارد دلار است يعني معادل نصف توليد خالص ملي ايالات متحده. در شرايط پر شور پنج سال گذشته بسياري از آنها برنده بوده اند البته گروهي ديگر نيز بازنده. از اين رو در عرض يک سال (آگوست ???? تا آگوست ????) نزديک به ???? صندوق(funbs hebge) جديد به وجود آمد و ??? صندوق نيز ورشکست شد. آژانس مليPoorS tanbarbs s; به دنبال آن بود که توانايي مالي آنها را تعيين کند، امري که هنوز صورت نپذيرفته است. مهم ترين اين صندوق ها ادعا دارند که از مدل هاي انفورماتيکي براي انجام معاملات بورسي شان استفاده مي کنند.

در پاييز ????، وقتي صندوقManagement Capital term Long ورشکست شد، اقتصاد جهاني از کنار خطر يکي از بزرگ ترين بحران هاي پس از جنگ گذشت. اين صندوق(funbs hebge) به دليل استفاده از تکنيک هاي رياضي ابداعي دو برنده جايزه نوبل، ميرون شول(Scholes Myron) و رابرت مرتن(Merton Rodert) معروف شده بود. تلاش هاي دوجانبه واشنگتن و وال استريت توانست جلوي بروز يک فاجعه را بگيرد. اما امروز صندوق هاي سرمايه گذاري آن چنان قوي شده اند که ديگر نمي توان به آساني بر آنها غلبه کرد.

اين صندوق ها که در رقابت با يکديگر قرار دارند بنا بر طبيعت ريسک پسندشان هر چه بيشتر به دنبال مشتقات قرضه ها و ديگر محصولات صوري براي پول به دست آوردن هستند. بازار اين محصولات که در سال ???? اساسا وجود نداشت تا سال ????، به کندي (? هزار ميليارد دلار) توسعه پيدا کرد پيش از آنکه به سطح نجومي ?? هزار ميليارد دلار در سال ???? برسد. ابزارهاي مالي تعدد مي يابند و بازارهاي قراردادهاي مدت دار قرضه هاي مشتقه و تعويض قرضه ها(swaps befault Crebit) و ديگر محصولات شکل مي گيرند.

هيچ کس به دقت نمي تواند اين محصولات مشتقه قرضه ها را تعريف کند، حتي گيليان تت مسئول بازارهاي سرمايه گذاري در روزنامه فايننشيال تايمز که در اين مورد تحقيق هم کرده است. اين محصول براي اولين بار حدود ?? سال پيش در جلسه عده اي از مسوولين بانکها در فلوريدا که در آن افرادي مانند جي. پي. مورگان(Morgan P J) و بوکا راتن(Raton Boca) حضور داشتند، به وجود آمد; قبل از آنکه يکديگر را در حوض هول دهند، فکر به وجود آمدن يک ابزار مالي نوين که آن چنان پيچيده باشد که تقليد از آن به راحتي ميسر نگردد و سود فراواني به همراه آورد، به نظر آنها رسيد. البته کپي رايت در زمينه مالي وجود خارجي ندارد .

گيليان تت از اين ابزارهاي مالي به شدت انتقاد مي کند و بر خطر به وجود آمدن يک واکنش زنجيره اي ورشکستگي صندوق هاي حاضر در اين بازار تاکيد دارد. او در مقاله اش در فايننشيال تايمز نتيجه مي گيرد که، در اين دوران پول هاي راحت به دست آمده بانکداران در توزيع ريسک هايشان پس از آنکه آنها را به هزار تکه کوچک تبديل کردند، بسيار خلاق شده اند.

اين نشريه مالي با اعتبار از چند ماه پيش يک سلسله مقاله در باره اين جادوگري مالي منتشر کرده و شک خود را درباره اين ابزارها و هدف هاي آنان پنهان نمي کند. به نظر آريناش پرسو(Persaub Arinash) کارشناس با اعتبار امور مالي، پائين بودن بهره پول سرمايه گذاران را به بازي با پول قرضي کشاند و بدين ترتيب يک کاهش دردناک پرداخت بدهکاري درست مانند آمدن روز پس از شب اجتناب پذير است.

تنها سوال اين است که چه زماني اين امر اتفاق خواهد افتاد؟ براي صندوق هايي(funbs hebge) که به سرعت براي حفظ امنيت شان ساختارهاي خود را پيچيده کرده اند، زمان پاسخ گويي به زودي فرا خواهد رسيد و آنها مجبور خواهند شد که آن سرمايه گذاري هاي خود را که به پول نزديک تر است بفروشند. گيليان تت بعد از مطالعه تلاش هاي دير گروهي از صندوق ها براي نجات خويش از خطاهاي خود کرده مي گويد، من بر سر اين که راه حل نجات بي دردي وجود داشته باشد شرط بندي نمي کنم. از ديدگاه سرمايه گذار آمريکايي، وارن بوفه(Buffet Warren) که تمام ريزه کاري ها و چم و خم هاي سيستم مالي را مي شناسد مشتقات قرضه ها سلاحهاي کشتار جمعي مالي هستند.

در حالي که آنها از لحاظ تئوريک نوعي بيمه در مقابل ريسک عدم پرداخت به حساب مي آيند در واقع عمليات با شانس موفقيت اندک را تشويق مي کنند و موجب افزايش بدهي ها مي شوند. شرکت انرن(Enron ) همواره به اين ابزارها متوسل مي شد امري که در عين حال راز صعود و موفقيت او بود و دليل شکست نهايي اش که به يک کسري ??? ميليارد دلاري انجاميد. کاملا در پرده، مشتقات قرضه ها تحت هيچ گونه نظارتي قرار ندارند. به قول يک مدير مالي بسياري از اين محصولات نوين تنها در جهان سيبرنتيکي وجود دارند و تنها وسيله اي هستند در خدمت پول دارها براي فرار از ماليات، در واقع حتي مسوولين درجه اول بانک ها و نهادهاي نظارت مالي نيز عملکرد زنجيره سودآوري از طريق ريسک را نمي فهمند و نمي دانند چه کسي صاحب چه چيزي است. اين صندوق ها مدعي اند که قانوني و شرافتمندانه عمل مي کنند. اما در واقع کساني که آنها را رهبري مي کنند حقوق هايي بر اساس سودهاي به دست آمده دريافت و به اين دليل مرتبا ريسک مي کنند. بسياري از آنها اطلاعات سري جمع آوري مي کنند امري که اگرچه توسط همه انجام مي شود اما در واقع غيرقانوني است.

توافق عمومي اي وجود دارد براي شناخت از خطراتي که رو به افزايش اند. اگر از کسر بودجه هاي ملي بگذريم که ثابت است و دليل آن افزايش هزينه ها و کم کردن ماليات هاي ثروتمندان است، وضعيت در مورد بازارهاي ناپايدار مالي و مواد خام ديگرگونه است. بازار مواد خام در ماه مه گذشته کاهش بازدهي صندوق هاي با ريسک بالا را سبب شد. ميزان اين کاهش بيش از تمام موارد مشابه در يک سال گذشته بوده است. هنوز زود است تا در مورد اثرات سقوط مالي يکي از بزرگ ترين صندوق هاي(funbs hebge) آمريکا ، شرکت Abvisors Amaranth، که در نيمه ماه سپتامبر در عرض يک تعطيلي آخر هفته، ?/? ميليارد دلار يعني معادل ?? درصد سرمايه اش را از دست داد، صحبت کرد. اين ماجرا از آنرو به ويژه سر و صداي زيادي در آمريکا به پا کرد کهAbvisors Amaranth داراي ارتباطات مستحکمي با شرکت هاي با اعتباري مثلStanley Morgan وSachs Golbman بود. بسياري از خود مي پرسند که آيا اين سقوط مالي آغازگر شماري ديگر نخواهد بود .

شرکت ها عموما داراي مشکلات ساختاري هستند و نسبت بدهي شرکت ها به سودهايش که در طي سال گذشته از ? به ? رسيده گواهي اين امر است. در شرايط پائين بودن سود بانکي وام هاي با نرخ محدود شده تنها راه چاره شدند. و بدين ترتيب به همت صندوق هاي(funbs hebge) و ديگر ابزارهاي مالي از اين پس براي شرکت هايي که بد اداره شده و مقروض بودند نيز يک راه نجات به وجود آمد. در آغاز سپتامبر ????، شرکت(Company Motor Forb) اعلام کرد که ? ميليارد دلار در سال بدهي بالا مي آورد و بلا فاصله قيمت سهام اش ?? درصد افزايش يافت. حتي قوانيني که بسياري پيش از اين آنها را به سرمايه داري نسبت مي دادند مانند سوددهي، ديگر معني چنداني ندارند.

اين مشکلات که تقريبا سوررآليست به نظر مي آيند به طور پيوسته اي با سرعت و پيچيدگي اين عمليات مالي بستگي دارند. در پايان ماه مه، شرکتSwaps Association Derivatives anb فاش ساخت که يکي از پنج معامله بورسي قرضه هاي مشتقه (که بسياري از آنها سر به ميليارد ها دلار مي زند) داراي اشتباهات فاحش است، اشتباهاتي که طبيعتا به دليل افزايش معاملات رو به فزوني است. بيش از ?? درصد قراردادهاي امضا شده در ايالات متحده فقط بر روي کاغذ و گاهي حتي کاغذ پاره انجام گرفته و هرگز به درستي ثبت نشده اند. در سال ????، ام. آلن گرينس پان(Greenspan Alan M) مسوول وقت صندوق ذخيره فدرال آمريکا اعلام داشت که از اين وضعيت واقعا وحشت زده شده است.

? تصميمات براي سر و سامان بخشيدن

اولين تصميمات براي سروسامان بخشيدن به اين آشفتگي ها در ژوئن سال ???? گرفته شدند و هنوز بسيار دورتر از آنند که بتوانند بر پديده اي با چنين ابعادي که با ارقام نجومي سروکار دارد فائق آيند. از همه بدتر آنکه به دليل قوانين زدايي و تعدد ابزارهاي مالي، حتي اين امکان وجود ندارد که اطلاعات لازم و اساسي براي اين کار جمع آوري و دسته بندي شوند. واقعيت بدين ترتيب هم از چشم بانکداران پنهان مي ماند و هم از کنترل دولت. شايد ما رودرروي يک عصر جديد مالي قرار داريم اما بدون هيچ شکي با چشم هاي بسته است که به پيش مي رويم. اين چنين است که استفان روش شخصيت مالي سرشناس در ?? آپريل ???? اعلام کرد که يک بحران مالي مهم در حال شکل گيري است و نهادهاي جهاني (بانک جهاني، صندوق بينالمللي پول و ساير سازوکارهاي ساختار مالي بينالمللي) فاقد سلاح براي رويارويي با آنند.

نخست وزير هنگ کنگ، رافائل هوي سيان نيز به نوبه خود در ماه ژوئن گذشته از خطري که صندوق هاي(funbs hebge) به وجود آورده اند ابراز تاسف کرد. هم زمان با آنها، اقتصاددان برجسته راگورام راجان( Rajan Raghuram) از مسوولين درجه اول صندوق بينالمللي پول، در مورد خود ساختار سود دهي اين صندوق ها هشدار داد چرا که به نظر وي اين منطق سودجويي آنها را به سوي ريسک بيشتر سوق داده و بدين ترتيب مجموعه سيستم مالي جهاني را به خطر مي اندازد.

در پايان ماه ژوئن گذشته، استپان روش با نااميدي هر چه بيشتر اعلام داشت نوعي از آنارشي فکري بر محيط هاي دانشگاهي و سياسي حکمفرما شده و آنها را از توضيح اينکه اين جهان جديد چگونه عمل مي کند ناتوان کرده است. معما همچنان ادامه دارد. اخيرا خود صندوق بينالمللي پول ارزيابي کرده است که از سال ???? به اين طرف هرگز خطر کندشدن اساسي اقتصاد جهاني تا به اين حد نبوده است. اين امر از جمله ريشه در سقوط بازار مسکن در ايالات متحده و بيشتر کشورهاي اروپاي غربي دارد.

روش، بردلايل آن مساله کم شدن واقعي دستمزدها و ناکافي بودن قدرت در ايالات متحده را نيز مي افزايد. اما حتي اگر رونق اقتصادي کنوني در سال آينده حفظ شود که خود به اين معني است که تمام متخصصين اشتباه کرده اند، تغيير شکل سيستم مالي جهاني خود به تنهائي تهديد کننده است. واقعيت از چنگ هرگونه کنترلي رهايي يافته است. به نظر مسوولين متخصص، گستره و ميدان بازارهاي مالي بينالمللي و ساختار سيستم به تصادف تحول يافته اند و مقررات حاکم بر آنها که تقريبا وجود ندارند بي فايده اند.

آزادسازي نظام مالي، يک هيولا به وجود آورد و آنهايي که مخالف کنترل سودهاي حاصله اند به هيچ صورت قادر به حل مشکلات پديد آمده نيستند. گزارش سالانه بانک مقررات بينالمللي(BRI) که در ژوئن ???? انتشار يافت، بر پيروزي رفتارهاي اقتصادي غارتگرانه اي تاکيد دارد که بسيار مشکل مي توان توضيحي منطقي براي جهت گيري هاي آن پيدا کرد.

کوسه هاي محيط هاي مالي بسيار حيله گرانه تر از بانکداران سنتي عمل کرده اند. با توجه به پيچيدگي شرايطي و محدوديت هاي اطلاعاتي ما، پيش بيني اين که اين وضع به کجا مي انجامد بسيار پيچيده است. اين ها توضيحات بانک مقررات بينالمللي است که در عين حال نمي خواهد نگراني هايش باعث وحشت عمومي شود و درنتيجه در کنار کساني قرار مي گيرد که زنگ خطر را به صدا در نمي آورند. با اين همه بانک مقررات بين المللي مي پذيرد که يک زمين لرزه مي تواند هر لحظه بازارها را به هم بپاشد چرا که دلايل بسياري براي نگراني در رابطه با پديداري نوعي از آشفتگي وجود دارند.

اين گزارش در حالي که تاکيد مي کند که فعلا احتمال پيدايش يک فروپاشي زياد نيست اما محتاطانه تر مي داند که همان قدر در انتظار روزهاي خوب باشيم که بدترين وضعيت ها. و سپس مشخص مي کند که: يک دهه گرايش هاي اقتصادي جهاني و عدم تعادل هاي مالي، باعث به وجود آمدن خطرات رو به افزايش شده اند و براي انتخاب سياست هايي که توانايي کاهش خطرات کنوني را داشته باشند، ضروري است که دريابيم چگونه به چنين وضعيتي رسيده ايم، بانک مقررات بينالمللي نگران است، بسيار نگران.

اما اين نااميدي برعکس، بانک هاي سرمايه گذاري را تحريک مي کند که ابزارهاي مالي جديدي براي استفاده از فاجعه اقتصادي که به زودي فرا مي رسد، متصور شوند. بحراني که از ديد آنها اصل فرا رسيدنش مورد شک نيست و فقط بحث برسر زمان وقوع آن است. به خصوص که بر سر اين امر که افزايش عدم پرداخت ها به صورت جدي در آينده اي نزديک فرامي رسد، بين متخصصين توافق نظر وجود دارد. پس در اين بازار آشفته مي تواند ثروت به دست آورد. به همين دليل است که براي کارشناسان وام هاي پرداخت نشدني و بازسازي شرکت هاي ورشکسته و يا در حال ورشکستگي هر روز بيشتر در وال استريت تقاضا وجود دارد. سيستم مالي جهاني مورد هجوم تناقض هايش قرار گرفته است.

نوعي توافق روزافزون بين کساني که آنها را حمايت مي کنند و آنهايي که برآنند که آشفتگي اوضاع هم غيراخلاقي و هم عامل بحران است، وجود دارد. به نظر نهادها و شخصيت هايي که پيش از اين مدافع آن بودند، سرمايه داري مي تواند در آستانه يک فروپاشي عميق قرار گرفته باشد.