ترسيم نظام اقتصادي اسلام بر اساس مكتب اقتصادي آن از ديدگاه امام خميني « قدسسره » - ترسیم نظام اقتصادی اسلام بر اساس مکتب اقتصادی آن از دیدگاه امام خمینی (ره) نسخه متنی
ترسيم نظام اقتصادي اسلام بر اساس مكتب اقتصادي آن از ديدگاه امام خميني « قدسسره »
سيد حسين مير معزي1 چكيده:آنچه تاكنون پيرامون اقتصاد اسلامي به رشته تحرير در آمده است غالباً ناظر به مكتب و حقوق اقتصادي است و نظام اقتصادي به معنايي كه در اين نوشتار مطرح است، كمتر مورد توجّه و بحث قرار گرفته است. قبل از تحقق حكومت اسلامي در ايران، ضرورتي براي پرداختن به اين بحث احساس نميشد ولي پس از آن، ترسيم نظام اقتصادي اسلام اجتناب ناپذير شد و خود به خود اين سؤالات مطرح گشت كه چگونه بايد بر اساس اصول مكتبي به اهداف اقتصادي دست يافت؟ آيا اسلام براي حركت به سمت اهداف بر اساس اصول مكتبي، الگوهاي رفتاري نظام مندي را در حوزه اقتصاد معّرفي كرده است؟ اجزا و عناصر اين نظام كدام است؟متأسفانه پس از انقلاب اسلامي پاسخي محققانه به سؤالات فوق داده نشد و مسئولان بناچار قبل از ترسيم نظام اقتصادي اسلام به جرح و تعديل نظام اقتصادي موجود بر اساس احكام فقهي پرداختند و در نتيجه بعضي نهادها مانند بيمهها كه مطابق با موازين فقهي بودند تثبيت شد و برخي ديگر مانند بانكداري كه با فقه اسلام منافات داشت به بانكداري بدون ربا تبديل گشت و بعضي نهادها مانند قرضالحسنه كه قبلاً به صورت رسمي وجود نداشت شكل رسمي گرفت و ...عدم ترسيم نظام اقتصادي اسلام به عنوان يك مجموعه هماهنگ و منسجم و ترميم و ايجاد نهادهايي به شكل ياد شده موجب بروز اشكالاتي شد كه بررسي آنها در اين مختصر مقدور نيست. بعلاوه از جهت نظري هنوز هم در مورد جايگاه خمس و زكات و مالياتهاي دولتي در اقتصاد، نقش نهادهايي چون قرضالحسنة، صدقات، اوقاف در نظام اقتصادي و نيز نقش پول، ارتباط بخش دولتي و خصوصي، منابع درآمد و مخارج دولت، چگونگي تأمين درآمدهاي دولتي و توازن اقتصادي و... ابهاماتي وجود دارد كه تنها با ترسيم نظام اقتصادي ميتوان اين ابهامات را بر طرف نمود.اين نوشتار كوشيده است با روشي مشخص به كشف و ترسيم نظام اقتصادي اسلام از ديدگاه حضرت امام قدسسره پرداخته، گامي كوتاه در اين راستا بردارد و با توجه به توقف نظام اقتصادي، بر مكتب اقتصادي تبيين مكتب اقتصادي از ديدگاه امام قدسسره ضرورت دارد. نوشتار حاضر در چهار بخش:الف - مفروضات كلامي مباحث و مفاهيم و اصطلاحات مورد نياز، روش كشف مكتب و نظام اقتصادي اسلام.ب - مكتب اقتصادي اسلام از ديدگاه حضرت امام قدسسره ج - نظام اقتصادي اسلام از منظر ايشاند - بررسي ويژگيهاي نظام اقتصادي ترسيم شده.تنظيم شده است.