10 . پيشگيرى از تنگدستى
پيامبر خدا(صلى الله عليه وآله) فرمود: «حج انجام دهيد، [تا] هرگز نيازمند نشويد.» امام على(عليه السلام) نيز فرمود: «همانا بالاترين چيزى كه متوسّلان به درگاه ربوبى به آن توسّل جويند، ايمان به خدا و پيامبر او و... حجّ خانه خدا و عمره است. پس همانا اين دو (يعنى حج و عمره) فقر را دور و گناه را مى شويد.»11 . دستيابى به سلامتى
از امام صادق(عليه السلام) نقل شده كه فرمودند: « على بن الحسين(عليهما السلام) فرمود: حج و عمره به جا آوريد تا بدنهاى شما سالم، روزى هاى شما افزون و هزينه هاى خانواده (و زندگى) شما تأمين گردد...»12 . پيشگيرى از هلاكت
امام باقر(عليه السلام) فرمودند: در وصيت اميرمؤمنان على(عليه السلام) آمده است: «حجّ خانه پروردگارتان را ترك نكنيد كه هلاك خواهيد شد.» امام صادق(عليه السلام) نيز فرمودند: «اگر مردم حج را ترك كنند عذاب برآنان نازل مى شود.» از آنچه كه ذكر شد و روايات ديگرى كه در رابطه با فلسفه و اسرار هر يك از اعمال و مناسك حج آمده; از قبيل:توبه قبل از سفر، پرداخت واجبات مالى و تطهير اموال، تحصيل اخلاص و انجام اعمال براى خداوند، التزوّد من أطيَب الزاد، إعانه الاصحاب، پرهيز از عجله، مراعات بيماران، احترام به سالخوردگان، خوش خلقى با همسفران، آزار ندادن ديگران، دادن صدقه و خواندن دعا هنگام خروج از منزل و در طول سفر و... همه نشانگر آن است كه حج كانونى براى تغيير و تحوّل روحى و اخلاقى مردم مسلمان است و مناسك حج در حقيقت مناسك زندگى صحيح دينى و اسلامى است. در حج، هم دنيا وجود دارد و هم آخرت، هم تربيت و تهذيب نفس است و هم تربيت اجتماعى و سياسى، هم احساس اخوّت و برادرى هست و هم نظم و ترتيب و بالاخره حج مجمعى براى يكى كردن آرا و دلها در زمينه هاى گوناگون و محورى براى نزدكتر شدن به خدا است و از همين رو است كه حج مركز اجتماع مسلمانان قرار داده شده تا در اين تجمّع شاهد منافع خويش باشند; { ...لِيَشْهَدُوا مَنافِعَ لَهُمْ...} . با توجّه به نكات بالا، مى توان گفت كه مكّه پايتخت فرهنگىِ جهان اسلام و پايگاه قوى و مطمئن براى پالايش روحى و اخلاقى مسلمانان است. كه اگر از اين ظرفيت عظيم به خوبى استفاده شود، مى توان به راحتى به اهداف ذكر شده دست يافت.