مكه در سال هاي پاياني قرن نوزدهم - اماکن و آثار نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

اماکن و آثار - نسخه متنی

جعفر خلیلی؛ مترجم: محمدرضا فرهنگ

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

مكه در سال هاي پاياني قرن نوزدهم

در دهه هاي پاياني قرن نوزدهم بتدريج روابط ميان شرفاي مكه و حكامي كه از سوي استانبول براي حكمراني بر مكه تعيين مي شدند رو به تيرگي رفت، و تلاش حكام و واليان بر قبضه هرچه بيشتر قدرت بود تا بدين وسيله از نفوذ و قدرت شرفا كاسته و آنان را حاكماني تشريفاتي كه داراي مناصبي مذهبي مي باشند بنمايند. پس از آن كه شريف عبدالمطلب كه از خاندان زيديه بود، براي بار سوم و پس از كشته شدن شريف حسين به شرافت مكه رسيد روابط ميان او و حاكم تيره تر و متشنج تر گرديد به گونه اي كه نفوذ و قدرت خود را بر تمامي منطقه مكه مستحكم نموده و قدرت واقعي را خود را در دست گرفت، اين وضعيت مسؤولين باب عالي را به تفكر درباره محدود نمودن او واداشت، از اين رو در ماه اكتبر سال 1881 ميلادي فرمانده لشگر جديدي به نام عثمان نوري پاشا براي مكه تعيين شد و حاكم پيشين مكه عزّت پاشا نيز تحت فرمان او قرار گرفت، اين دو با نقشه ماهرانه اي توانستند كاخ شريف عبدالمطلب را محاصره نموده و فرمان عزل او را به وي ابلاغ نمايند و آنگاه او را دستگير و به طائف برده و پس از مدتي او را در قصرش در منا حبس نمودند و وي تا هنگام مرگش در ژانويه 1886 در آن قصر زنداني بود. پس از بركناري شريف عبدالمطلب، باب عالي شريف عون را كه عمرش 50 سال بود به شرافت مكه منصوب نمود، اين شريف برغم افكار تجدد طلبانه خود، ميل به انزوا و گوشه گيري و دوري از مسائل و بحث هاي سياسي داشت، ليكن حاكم عثماني مكه آن قدر بر نفوذ و سلطه خود توسعه داد كه سبب گرديد حتي شريف مكه عاجز از انجام وظايف رسمي محوله به او گردد، و اين امر موجبات دلسردي و نفرت خانواده شرفاي مكه و اطرافيان شريف شد و در نهايت و در اثر استيصال شريف عون دست به اقدامي زد كه پيش از او هيچ شريفي اين كار را نكرده بود، بدين گونه بود كه شريف تصميم گرفت خود و تمامي خانواده اش و گروهي از شرفاي مكه و اطراف آن و قاضي شافعي مكه و گروهي از علما مكه را به سوي مدينه ترك كنند. اين مهاجرت عجيب و بدون آگاهي مقامات عثماني در مكه، در شبي تاريك انجام گرفت و همگي مكه را به سوي مدينه رها نموده و از آنجا پيك هايي به دربار عثماني فرستادند و انزجار و نفرت خود را از حاكم عثماني به گوش باب عالي رساندند و اعلام نمودند تمامي مهاجرين تا هنگامي كه حاكم عثماني در مكه حكومت مي كند به آنجا بازنخواهند گشت و از آنجايي كه خليفه عثماني احترام ويژه اي براي دوست ديرين خود شريف عون قائل بود به خواسته او تن داده و بلافاصله حكم عزل حاكم مكه را صادر و عثمان پاشا را به شهر حلب منتقل نمود. پس از اين عزل، شريف و تمام همراهانش به مكه مراجعت نمودند. از اين پس شريف با قدرتي كه به دست آورده بود تمامي دوستان و ياران حاكم پيشين را از مناصب خود عزل نمود و بدين وسيله قدرت از دست رفته خود را بازيافت و حاكم جديدي كه از سوي باب عالي براي مكه تعيين شده بود همواره با شريف با احترام رفتار مي نمود و سعي در انجام خواسته هاي او را داشت.

پس از مرگ شريف عون در سال 1905 ميلادي احمد رابت پاشا حاكم مكه به منظور تسلّط بر مكه و توسعه نفوذ خود، پسر خواهر شريف عون; يعني شريف علي بن عبدالله بن محمد بن عون را، كه شريف خردسالي بود، براي تصدي منصب شرافت مكه به باب عالي پيشنهاد نمود و پيشنهاد او مورد قبول قرار گرفت، ليكن در سال 1908 ميلادي و همزمان با مشروطيت در دولت عثماني دولت جديدي بر سركار آمد و دولت احمد رابت پاشا را از حكومت خلع كرد و سپس شريف علي را نيز از شرافت مكه عزل و به جاي او شريف عبد الاله پاشا را منصوب نمود، اين شريف كه دوران پيري و كهنسالي را مي گذراند، بيشتر دوران زندگاني خود را در استانبول گذرانده بود و تقدير اين بود كه هرگز بر حكومت مكه نايل نگردد; زيرا پيش از رسيدن به مكه درگذشت. پس از مرگ اين شريف دو تن از شرفاي برجسته; يكي شريف علي حيدر از نوادگان زيد و ديگري شريف حسين بن علي از نوادگان عون براي تصدي منصب شرافت مكه كانديد شدند و چون شريف علي حيدر با يك زن انگليسي در استانبول ازدواج كرده بود از اين رو باب عالي او را مناسب منصب شرافت نديد و در نهايت شريف حسين انتخاب و فرمان و خلعت شرافت مكه را دريافت داشت.

/ 12