نيابت - استفتائات ویژه حج از محضر مراجع عظام تقلید (دامت برکاتهم) نسخه متنی

نيابت

* س ـ آيا نائب در نيابت حج بايد به فتواى مرجع تقليد خود عمل كند يا به فتواى مرجع تقليد منوبٌ عنه؟ ج ـ نائب بايد بفتواى مرجع تقليد خودش عمل كند.

* س ـ نيابت حج براى معذور مجاز است يا خير و خروج از حرم را پس از عمره تمتع بلااحرام عذر مى دانيد؟ ج ـ نيابت معذور محل اشكال است و خروج مذكور از موارد عذر نيست.

* س ـ متجاوز از پنجاه سال با شوهرم زندگى نموده داراى هيچ اولادى نبوده و نيستم فقط شوهرم دو خواهر دارد هنگام ثبت نام حج تمتع مرحوم شوهرم ثبت نام نموده كه اكنون فيش موجود است آيا اين فيش از ماترك است يا خير؟ مربوط به متوفى است كه حج انجام شود؟ ج ـ فيش سفر حج متعلق به ميّت جزء ماترك ميّت است، ولى اگر ميّت واجب الحج بوده است بايد از تركه اش براى او حج نيابتى انجام دهند و همچنين اگر وصيّت به حج كرده باشد.

* س ـ آيا در حج نيابتى مى شود در بعضى اعمال نائب هم نائب بگيرد يا خير؟ ج ـ نيابت ذوى الاعذار محلّ اشكال است بلى نائب مى تواند در قربانى نائب بگيرد.

* س ـ كسى كه به نيابت از غير مشرّف شده و استطاعت حج نداشته اما اكنون استطاعت عمره مفرده دارد آيا عمره مفرده براوواجب است يا خير؟ ج ـ ظاهر آن است كه عمره مفرده برنايى واجب نميشود و وظيفه او عمره تمتّع است ولى اتيان عمره مفرده براى نائبى كه مستطيع شود احوط است.

* س ـ كسى كه در حال اجير شدن معذور نبود و در اثناء عذر عارض شد آيا نيابت او صحيح است؟ ج ـ اگر عذر موجب ناقص شدن بعض اعمال حج نشود مثل اينكه نسبت به برخى تروك احرام معذور شود نيابت صحيح است ولى اگر عذر عارض، موجب نقص اعمال حج شود بعيد نيست بطلان اجاره در اين صورت، و احتياط آن است كه حج اعاده و در باب اجرت مصالحه شود.

احرام

* س ـ آيا كسى كه از ميقات اهل مدينه مى گذرد، حتماً بايد داخل مسجد شجره مُحرم شود يا بيرون مسجد كافى است؟ ج ـ بايد در داخل مسجد مُحرم شود.

* س ـ باتوجه به توسعه جديد مسجد شجره، آيا احرام در قسمتهاى جديدالتاسيس كفايت مى كند، با توجه به اين كه محدوده مسجد قديم مشخص نمى باشد يا تشخيص آن بسيار مشكل است؟ ج ـ احرام در داخل مسجد فعلى كفايت مى كند هرچند در قسمتهاى توسعه يافته و جديدالتاسيس باشد.

* س ـ مُحرم شدن حجّاج، در داخل مسجد جحفه بايد انجام پذيرد يا اينكه در خارج مسجد هم جايز مى دانيد؟ ج ـ در جحفه مسجد خصوصيّت ندارد و مى توانند از خارج آن مُحرم شوند.

* س ـ مُحرم شدن برادران جانباز در مسجد شجره گاهى به علت كثرت جمعيت مشكل مى باشد، آيا مى توانند بيرون مسجد مُحرم شوند؟ ج ـ بايد در داخل مسجد شجره مُحرم شوند و يا با نذر احرام پيش از ميقات جلوتر از مسجد مُحرم شوند.

* س ـ آيا پوشيدن احرام براى زنان لازم است؟ ج ـ زنان در هر لباسى مى توانند مُحرم شوند مگر در حرير خالص.

* س ـ احرام بستن از بيرون مسجد شجره براى زنانى كه عذر دارند از دخول و توقف در مسجد جايز است يا نه؟ ضمناً از محاذات آن براى غير ذوى الاعذار چگونه است؟ ج ـ مُحرم شدن از خارج مسجد شجره براى كسى كه از اين طريق به مكّه مى رود مجزى نيست، و اما زنان معذور اگر بتوانند بايد در حال عبور از داخل مسجد مُحرم شوند و اگر بخاطر ازدحام و امثال آن، اينگونه مُحرم شدن براى آنان ممكن نباشد و نتوانند تا برطرف شدن عذر، احرام را تأخير بيندازند واجب است كه از جُحفه يامحاذى آن مُحرم شوند. كما اينكه مى توانند بانذر شرعى، از منزل خود در مدينه احرام ببندند.

* س ـ آيا نذر زن بدون اجازه از شوهر براى احرام بستن قبل از ميقات منعقد مى شود و كلا نذر زن بى اجازه شوهر چگونه است؟ ج ـ نذر زن در غياب شوهرش موقوف بر اذن او نيست ولى در صورت حضور شوهرش احتياط آن است كه بدون اذن او نذر نكند، پس اگر در اينصورت نذر كند منعقد نميشود.

* س ـ احرام حج بايد از مكه قديم باشد يا از تمام شهرفعلى مكه مى توان مُحرم شد؟ ج ـ احرام حجّ از همه جاى مكه كنونى جايز است، ولى احتياط آن است كه از محدوده مكّه قديم بيرون نباشد و افضل آن است كه در مسجدالحرام مُحرم شود.

* س ـ اگر حاجى بعد از وقوفين يا اتمام اعمال حج يادش بيايد كه مُحرم نشده يا عمداً ترك كرده باشد چه وظيفه اى دارد؟ ج ـ اگر عمداً احرام را ترك كرده است در فرض سؤال عملش باطل است، و امّا اگر احرام حجّ را فراموش كرده و پس از اتمام اعمال يا بعد از وقوفين يا هرگاه كه قادر نباشد احرام را تدارك كند، متذكّر و متوجّه شود عمل او صحيح است، و ظاهر آن است كه حكم جهل حكم نسيان است يعنى اگر هنگامى مسأله را بفهمد كه ديگر نميتواند همه اعمال حج را با احرام انجام دهد، حج او صحيح است و در همه صورت جهل و نسيان احتياط مستحب اعاده حج در سال بعد است.

محرّمات احرام

* س ـ آيا مُحرم مى تواند در شب، هنگام پيمودن راه، زير سقف برود، مثلا فاصله ميقات تا مكه را در ماشين سقف دار سوار شود؟ج ـ استظلال در شب مانع ندارد ولى اگر جهت فرار از باران باشد احوط ترك است.

* س ـ آيا حرمت استظلال اختصاص به هنگام پيمودن راه دارد و يا در جايى كه منزل كرده و براى استراحت و غذا خوردن پياده شده و مانند آن هم نبايد زير سايه برود؟ ج ـ استظلال در منزل مانع ندارد هر چند در بين راه جهت استراحت و غذا خوردن و غيره باشد.

* س ـ آيا پس از آن كه حاجى در مكه منزل كرد، هنگام رفتن به حرم، يا جاى ديگر مى تواند زير سايه برود يا نه؟ ج ـ پس از ورود به مكه استظلال مانع ندارد هر چند عازم رفتن به مسجدالحرام يا جاى ديگر در داخل شهر مكّه باشد.

* س ـ در ايامى كه مُحرم در منا است و هنوز حلق نكرده، آيا مى تواند هنگام رفتن به مسجد خيف و براى رمى جمره يا قربانگاه در بين راه زير سايه برود يا نه؟ج ـ اشكال ندارد * س ـ پس از آن كه حاجى در ميقات مُحرم شد، آيا به مجرد ورود به شهر فعلى مكه (با توجه به توسعه آن) تظليل بى مانع است يا بايد به محل اقامت وارد شود و از آن به بعد تظليل بى اشكال است؟ ج ـ پس از ورود به شهر مكه استظلال مانع ندارد هر چند قسمتهاى توسعه يافته جديد باشد.

* س ـ افرادى كه از مسجد تنعيم در حومه مكه مُحرم مى شوند آيا مى توانند در روز از ماشين مسقف جهت تشرف به حرم استفاده نمايند؟ ج ـ مسجد تنعيم داخل مكه واقع شده است و جايز است با ماشين مسقّف بروند مگر آنكه از مكّه خارج شوند.

* س ـ در صورت سرد شدن هوا آيا افراد مُحرم مى توانند از پوشش ديگرى مثل پتو يا لباس استفاده نمايند؟ج ـ چنانچه مخيط يا شبه مخيط نباشد اشكال ندارد ولى بايد مردان سرشان و زنان صورتشان را نپوشانند.

* س ـ حضرتعالى قبلافتواى جوازخروج شبانگاه با«خودرو سقف دار»رابه مكه مكرمه جهت عمره و يا حج تمتع را داده بوديد و فرموده بوديد كه احتياط بر ترك آن است. آيا اين احتياط واجب است يا مستحب؟

ج ـ استحبابى است.

* س ـ هنگام حركت از مزدلفه به طرف منا حجاج به جهت فرار از سايه سقف اتومبيل به بالاى ماشين مى روند آيا به مجرد رسيدن به حدود منا زير سايه سقف ماشين رفتن جايز است و يا اينكه لازم مى باشد با همين حالت به محل سكونت برسند؟ ج ـ با رسيدن به منا رفتن زير سايه سقف ماشين و مانند آن جايز است گر چه تا رسيدن به خيمه اجتناب از زير سايه رفتن احوط مى باشد.

* س ـ حقير با توجه به قطع پا جهت استفاده از پاى مصنوعى ناچار به استفاده از چند جوراب (5 يا 6) و تسمه اى مى باشم كه دوخته شده هستند. با توجه به وضعيت فوق آيا در احرام بايد از لباس دوخته اجتناب كنم؟ كه در اينصورت انجام اعمال با عصا برايم بسيار مشكل است؟ در صورت ناچارى بايد كفاره بدهم؟ ج ـ اگر ناچار به پوشيدن باشيد حرام نيست ولى كفاره دارد و مقدار كفاره آن در رساله هاى مناسك حج بيان شده است. * س ـ كفاره استمناء در حال احرام عمداً يا سهواً يا جهلا را بيان فرمائيد.

ج ـ اگر سهواً يا از روى جهل به حكم باشد كفاره ندارد و بايد استغفار كند و اگر از روى علم و عمد باشد كفاره آن يك شتر است و اگر نتواند شتر بدهد، قربانى كردن گوسفند كافى است. علاوه بر اين اگر استمناء با كارى است كه او با خود انجام مى دهد و پيش از مزدلفه است واجب است حج را تمام كند و در سال بعد آن را دوباره به جا آورد، و اگر استمناء بوسيله همسرش انجام شده احتياط واجب آن است كه اينگونه عمل كند.

* س ـ روغن ماليدن در حال احرام حكمش چيست؟ آيا كفاره دارد؟ و كفاره آن چيست؟

ج ـ ماليدن روغن به اعضاى بدن و موى سر در حال احرام براى زينت يا نرمى اعضاى بدن و امثال آن جايز نيست، ولى كفاره ندارد مگر آنكه آن را معطر كرده باشند مانند كرم هاى معطر و امثال آن، كه در اينصورت احتياط آن است كه يك گوسفند ذبح كند، اگر چه واجب نبودن در اينصورت نيز بعيد نيست.

* س ـ زينت نمودن در حال احرام چه حكمى دارد؟ كفاره اش را بيان فرمائيد.

ج ـ پوشيدن زيور آلات براى زنان و سرمه كشيدن و انگشتر به دست كردن و حنا بستن بقصد زينت براى زن و مرد حرام است ولى كفاره ندارد و احتياط واجب آن است كه اگر زينت محسوب شود حتى بدون قصد زينت هم از آن اجتناب كنند، و بعيد نيست كه هر چيزى كه زينت محسوب شود مخصوصاً در صورتى كه قصد زينت هم از آن داشته باشد، در حال احرام واجب است از آن اجتناب شود پس احتياط دراين باره ترك نشود. از آنچه گفته شد استثناء مى شود انگشتر به دست كردن به قصد استحباب و زيور آلاتى كه زن در خانه خود مى آويخته است مشروط بر اينكه آن را به شوهر خود نيز ننماياند.

* س ـ آيا پوشاندن صورت براى خانمهاى مُحرم جايز است و در صورت عدم جواز كفاره اش چيست؟

ج ـ پوشانيدن صورت براى بانوان در حال احرام جايز نيست ولى كفاره ندارد.

* س ـ كفاره خون بيرون آوردن از بدن چقدر است؟

ج ـ كفاره ندارد اگر چه قربانى كردن يك گوسفند مطابق احتياط است.

* س ـ آيا مُحرم در پيمودن فاصله بين منا و مكه مى تواند از داخل تونل حركت كند در حالى كه راه ديگرى هم كه دورتر است وجود دارد؟

ج ـ مانع ندارد.

* س ـ كفاره پوشيدن روى پا چيست؟

ج ـ كفاره ندارد. و حرمت پوشيدن روى پا بطور مطلق به غير كفش و جوراب و مانند آن معلوم نيست.