سيد مهدي الامين حسن الامين نويسنده و مورخ شيعى لبنان فرزند سيد محسن الامين نويسنده مشهور و عالم دينى است. وى در سال 1326ق/1908ميلادى در دمشق متولد شد. در سال 1914م با آغاز جنگ جهانى اول همراه خانواده خود به شهر كوچك شقرا در جبل العامل رفت و دوران نوجوانى را در آنجا سپرى كرد. پس از مدتى توقف در جبل العامل به مدرسهاى موسوم به «حومانى» - كه از شيوه آموزش آن ناراضى است - مىرود. پس از مدتى به دمشق مىآيد و در مدرسه علويه دمشق در كلاس سوم ابتدايى ثبت نام مىكند و به ادامه تحصيل مىپردازد. پايان كلاس ششم ابتدايى مقالهاى در مجله العرفان چاپ مىكند. چنانكه خود بعدها گفت: اين مقاله و چاپ آن فتح بابى بود براى ادامه كارهاى علمى او. در ايام كودكى و به هنگام فراگيرى دروس ابتدايى به مطالعه كتاب علاقه وافرى از خود نشان مىداد. از كتابهاى مورد علاقه او قبل از فراغت از دوره دبيرستان آثارى است چون مذاكرات جمال پاشا، ملوك العرب ريحانى . حسن امين در سال 1925 دوباره به جبل عامل بازمىگردد. وى پا به پاى دروس ابتدايى و آموزشهاى رسمى به همراه چند دانشآموز ديگر ادبيات و نحو و فقه و علوم اسلامى را نزد پدر خود مرحوم محسن امين فرا گرفت. در ادبيات قطرالندى و الفيه ابن مالك و برخى آثار عربى مانند لامية العرب از جمله دروسى است كه نزد پدر فرا گرفته است. وى در سال 1932 دوره متوسطه را به پايان مىرساند و رشته حقوق را در دانشگاه دمشق براى ادامه تحصيل انتخاب مىكند. حسن امين در كنار تحصيل به فعاليتهاى دانشجويى و سياسى نيز پرداخته است. فعاليت او در هنگام انتخابات محلى در شهر دمشق به هنگام حضور فرانسويان يادكردنى است كه وى شرح آن را گفته است. او در سال 1934 فارغالتحصيل مى شود پس از فارغ التحصيل شدن از دوره كارشناسى حقوق دانشكده حقوق دانشگاه دمشق در سال 1938 به دعوت و پشتيبانى محمد رضا شبيبى، وزير معارف وقت دولت عراق، براى تدريس به عراق مىرود. وى در شهر بغداد و شهر حله در «دار المعلمين ريفيه» به مدت چهار سال به تدريس در دانشگاهها و دبيرستانها مىپردازد.پس از مدتى در سال 1945 م دوباره به لبنان به شهر نبطيه بازگشت و مسئوليت قضا را در آن شهر برعهده گرفت. در آن زمان او مشاهده كرد كه چگونه عدهاى سودجو از طريق غيرقانونى يهوديان را از سراسر دنيا با عبور از خاك لبنان به فلسطين اشغالى كمك مىكنند. او در مقابل اين حركت زشت صداى اعتراض بلند كرد و دستور داد خيانتكاران را به عدالت بسپارند. اما كوشش او با موانع و فشارهاى بسيار مواجه شد و سرانجام حسنالامين به عنوان اعتراض از منصب قضاوت براى هميشه استعفا كرد. خود او از اين موضوع با عنوان »فى طريق الاستقاله« ياد كرده است و جريان آن را به تفصيل بيان مىكند. در هنگام اقامت حسن امين در نبطيه لبنان، در كنار فعاليتهاى اجرايى، بعضى تحقيقات تاريخى و ادبى را نيز به انجام رسانده است. او در مجله هفتگى الرساله مقالاتى را به ويژه در قالب گفتگوى انتقادى و نقد با عباس محمود عقاد، صاحب كتاب عبقريه الامام نويسنده مشهور مصرى به رشته تحرير درآورده است. از ديگر مجلاتى كه حسن الامين در آن قلم زده است مجله العربى است كه در كويت به چاپ مىرسيد. خود وى در زمينه كتابها و آثارش مىگويد: در واقع كتابهايم هيچ كدام از اول به صورت مستقلى نبود بلكه آغاز هركدام آن در نتيجه مسئلهاى بود كه به خاطر دفاع از تشيع شروع كردم. زيرا از هنگام طفوليت در محيط شيعى بزرگ شدم و همواره با تهمتهايى مواجه مىشدم كه به شيعه منسوب مىگرديد. دشمنان شيعه مرا متهم به همكارى با دشمنهايى چون مغول يا صليبىها و خيانت به مسلمانان مىكردند. لذا در مقام دفاع از اين تهمتها برآمدم. نخست در مجله الرساله كه در قاهره منتشر مىشد قلم مىزدم و سپس مقالاتى را در مجله العربى به سردبيرى دكتر احمد زكى مصرى كه در كويت نشر مىيافت تدوين كردم. همچنين درباره امام سجاد، امام صادق، امام حسين كه بعدها در كتابى به نام قيم خالده يا «ارزشهاى پايدار» كتاب نوشتم. هنگامى كه در شهر حله مسئوليت تدريس را برعهده داشت. همزمان، در كنار پدر به تكميل دائرةالمعارف اعيانالشيعه پرداخت. با رحلت پدر تصميم گرفت عمر خود را فقط صرف پژوهش و تحقيق كند.جبلعامل سرزمينى است كه در طول تاريخ، بزرگانى از علم، معرفت، ادب، شعر، غيرت و شجاعت در آن رشد كرده است. علامه حسنالامين فرزند مرحوم علامه محسنالامين از سلسله بزرگان اين سرزمين است كه در نيمه دوم قرن بيستم خورشيد علمى آن درخشيد و در سال 2002 م با دهها اثر به غروب نشست. آثار اين مرد بزرگ به حجمى است كه مىتوان فعاليتهاى فردى او را همسنگ با بيشتر از مؤسسات پژوهشى و علمى دانست كه با هزينههاى گزاف در دنيا در حال فعاليتاند. شايد بتوان گفت در ميان دهها اثرى كه حسنالامين از خود به يادگار گذاشته است سه دايرةالمعارف جايگاه بسيار مهمى دارند. اين دايرةالمعارفها عبارتاند از: اعيان الشيعه، مستدركات اعيان الشيعه، دايرة المعارف الاسلامية الشيعية.
لطفا منتظر باشید ...
